Украинскиот лидер Володимир Зеленски изрази загриженост за потенцијалната закана што ја претставува Белорусија, чиј авторитарен лидер Александар Лукашенко е најблизок сојузник на рускиот претседател Владимир Путин.
За време на посетата на Вилнус во понеделник, Зеленски им предложи на новинарите:
„Консултирајте се со вашите разузнавачки агенции за руските планови во Белорусија ова лето“.
Неговиот коментар следеше по најавата на режимот во Минск за поместување на заедничките стратешки воени вежби „Запад-2025“ со Русија подлабоко во внатрешноста на Белорусија.
Франак Вјачорка, главен советник на лидерката на опозицијата Свјатлана Циханоускаја, изјави за „Њузвик“ во вторник дека вежбите вклучуваат „непријателски сценарија“ против Западот.
Иако Лукашенко не се придружи директно на војната на Путин против Украина, како близок сојузник на Москва им дозволи на руските сили да ја користат белоруската територија за напади почнувајќи од 2022 година.
Неговото предупредување ги зголемува стравувањата дека влијанието на Путин врз Лукашенко повторно би можело да ја претвори Белорусија во платформа за напади врз Украина, зголемувајќи го ризикот за источната граница на НАТО.
Украинскиот претседател ги повика сојузниците да соберат разузнавачки информации за плановите на Минск за време на претстојните вежби „Запад“ во септември, нагласувајќи во понеделник:
„Доколку Русија и Белорусија се доволно храбри да подготват напад од таа област, ни треба посилна заедничка одбрана“.
Зеленски претходно предупреди дека обуката на руски трупи во Белорусија може да сигнализира „почеток на инвазија од големи размери, слична на онаа во 2022 година“, што претставува опасност за Украина и соседните членки на НАТО.
Вежбите „Запад“, кои се одржуваат на секои две години од 2009 година, не се одржани во 2023 година.
Белорускиот министер за одбрана Виктор Кренин најави преместување на септемвриските вежби подлабоко во внатрешноста на земјата со цел „да се намалат тензиите“.
Сепак, аналитичарите и украинските функционери ги гледаат вежбите како потенцијално покритие за распоредување на руските сили.
Вјакорка, кој учествуваше во вежбите „Запад“ пред една деценија како дел од неговата задолжителна служба во армијата на Лукашенко, за „Њузвик“ опиша дека вежбите вклучувале антизападна и проруска воена обука, со екстремни сценарија како што е симулирање на нуклеарен напад врз Варшава.
„Овие непријателски сценарија се првенствено дизајнирани за заплашување. Тоа е дел од психолошка информациска војна“, рече тој во вторник, додавајќи дека тие претставуваат закана не само за Полска и Литванија, туку и за Украина.
Меѓународната мрежа за стратешка акција во областа на безбедноста (iSANS), која ги следи случувањата во Белорусија, извести за Newsweek дека нова копнена операција од белоруска територија е малку веројатна од јуни, без видливи знаци на подготовки.
Сепак, не е можно сигурно предвидување на развојот на ситуацијата.
Потврдено е дека руските сили сè уште ги користат аеродромите Мазир (Бокау) и Зјабраука (Зјабровка), каде што се наоѓаат противвоздушните ракетни единици на 1530-тиот полк.
Постои теоретска можност за користење на белорускиот воздушен простор и територија за ракетни напади врз Украина, иако вакви напади не се регистрирани од октомври 2022 година.
iSANS додаде дека втората половина од академската година започна во белоруските вооружени сили, што подразбира интензивирање на борбената обука што ќе кулминира со вежбите „Запад-2025“, објавува „Вечерњи лист“.
Украинското Министерство за надворешни работи предупреди во 2023 година за концентрација на белоруски и руски трупи во близина на Гомељ, во близина на украинската граница.
Оттогаш, министерството постојано предупредува за заканата од Белорусија, вклучително и изјава во август 2024 година дека секое кршење на границата би предизвикало украински одговор за самоодбрана во согласност со Повелбата на ОН.
Алијансата меѓу Путин и Лукашенко се зајакна за време на војната. Аналитичарите тврдат дека Белорусија станува руски „милитаризиран сателит“.
Институтот за проучување на војната објави во декември 2024 година дека Кремљ „се движи кон де факто анексија на Белорусија“ преку одбранбен пакт и интеграција на воени и економски системи.
За Москва, Белорусија претставува клучна стратешка предност на источниот крило на НАТО, со далекусежни импликации за безбедноста на САД и Европа.