Постои 80% веројатност глобалните температури да соборат барем еден годишен рекорд за топлина во следните пет години, зголемувајќи го ризикот од екстремни суши, поплави и шумски пожари, покажа новиот извештај на Светската метеоролошка организација (СМО).
Податоците, исто така, за прв пат укажуваат на мала веројатност дека пред 2030 година светот би можел да доживее година што ќе биде за 2 степени Целзиусови потопла од прединдустриската ера, можност што научниците ја опишаа како „шокантна“.
По најжешките 10 години досега, најновото среднорочно ажурирање за глобалната клима ја истакнува растечката закана за здравјето на луѓето, националните економии и природните предели, освен ако луѓето не престанат да горат нафта, гас, јаглен и дрвја.
Ажурирањето, кое синтетизира краткорочни временски набљудувања и долгорочни климатски проекции, вели дека постои 70% веројатност дека просечното петгодишно затоплување за периодот 2025-2029 година ќе биде повеќе од 1,5 степени Целзиусови над прединдустриските нивоа.
Ова би го довело светот опасно блиску до прекршување на најамбициозната цел на Парискиот договор, меѓународниот договор за климатските промени, иако таа цел се базира на 20-годишен просек.
Исто така, беше објавена веројатност од 86% дека 1,5°C ќе бидат усвоени во најмалку една од следните пет години, во споредба со 40% во извештајот од 2020 година.
Во 2024 година, прагот од 1,5°C беше прекршен на годишна основа за прв пат – исход кој се сметаше за неверојатен во која било од петгодишните прогнози пред 2014 година.
Минатата година беше најтопла во 175-годишниот опсервациски рекорд.
Нагласувајќи колку брзо се затоплува светот, дури и 2°C сега се појавува како статистичка можност во најновото ажурирање, кое собра ансамбл од 220 членови врз основа на модели придонесени од 15 различни институти, вклучувајќи ја Метеоролошката служба на Велика Британија, Центарот за суперкомпјутери во Барселона, Канадскиот центар за моделирање и анализа на климата и Германската метеоролошка служба.
Веројатноста за пораст на температурата од 2°C пред 2030 година е мала – околу 1% – и би барала конвергенција на повеќе фактори на затоплување, како што се силниот Ел Нињо и позитивната арктичка осцилација, но претходно се сметаше дека е невозможно во временски период од пет години.
„Шокантно е што 2°C е веројатно“, рече Адам Скејф од Метеоролошката служба, кој одигра водечка улога во собирањето на податоците.
„Се испоставува дека во следните пет години ќе биде само 1%, но веројатноста ќе се зголемува како што се затоплува климата.“
Влијанијата нема да бидат еднакви
Се предвидува дека арктичките зими ќе се затоплат 3,5 пати побрзо од глобалниот просек, делумно поради топењето на морскиот мраз, што значи дека снегот паѓа директно во океанот наместо да формира слој на површината за да ја рефлектира топлината на сонцето назад во вселената.
Се предвидува дека амазонската дождовна шума ќе претрпи повеќе суши, додека јужна Азија, Сахел и северна Европа, вклучувајќи ја и Велика Британија, ќе видат повеќе дожд.
Леон Хермансон од Метеоролошкиот институт, кој го водеше извештајот, рече дека 2025 година веројатно ќе биде една од трите најжешки години досега.
Крис Хјуит, директор на климатските служби во СМО, опиша „загрижувачка слика“ за топлотните бранови и здравјето на луѓето.
Сепак, тој рече дека сè уште не е предоцна да се ограничи затоплувањето ако се намалат емисиите на фосилни горива.
„Мора да преземеме мерки против климатските промени“, рече тој. „Температура од 1,5 степени Целзиусови не е неизбежна“.