Толку многу за „моќта на личноста“ на Доналд Трамп што треба да го натера рускиот претседател Владимир Путин да докаже дека сака да ја заврши војната во Украина.
Пренагласениот телефонски разговор на Трамп со неговиот руски колега во понеделникот во голема мера нагласи колку далеку е сè уште таков напредок.
Поважно е што ова отвори нови прашања за тоа колку навистина сака да биде вклучен американскиот претседател и ги продлабочи трансатлантските поделби околу завршувањето на војната, пишува CNN во анализа.
Украина и нејзините европски партнери се залагаат за 30-дневен прекин на огнот за да се овозможи започнување на преговорите за траен мировен договор.
Москва одби, инсистирајќи на итни преговори за конечен договор.
Бидејќи процесот може да трае со месеци, се чини дека ова е тактика што ѝ овозможува на Русија да продолжи со своите офанзиви во кои убиваат невини цивили.
„Вклучени се големи ега“
Најавувајќи по разговорите со Путин дека Украина и Русија сега ќе преговараат „како што само тие можат“ за прекин на огнот и крај на војната додека траат борбите, Трамп застана на страната на својот пријател во Кремљ.
Тоа, исто така, донесе нова двосмисленост во сè помалку решителните напори за постигнување мир.
Тој не направи ништо за да ја негира претходната изјава на потпретседателот Џ.Д. Венс дека САД би можеле едноставно да се повлечат доколку не се постигне напредок.
„Ви велам, вклучени се големи ега, но мислам дека нешто ќе се случи. А ако не се случи, јас едноставно се повлекувам и тие ќе мора сами да си одат“, им рече американскиот претседател на новинарите во Овалната соба по телефонскиот разговор.
Заканата со повлекување е класичен преговарачки потег.
Но, со оглед на изразениот скептицизам на администрацијата кон обезбедувањето помош за Украина, ова веројатно не е блеф.
Трамп остави впечаток дека САД ќе играат помалку директна улога додека Русија и Украина преговараат.
Тој презентираше нејасна идеја дека Ватикан и новиот американски папа Лав XIV. би можел да биде вклучен.
Повеќето набљудувачи веруваат дека нема да има мир ако Америка не го искористи своето максимално влијание.
„Мојот впечаток е дека можеби претседателот воопшто не се обидел да изврши притисок врз Путин. Добро е што разговарале два часа, но што имаме после тоа?“ праша Бет Санер, поранешна заменик-директорка на националното разузнавање.
Путин доби токму она што го сакаше
„Путин сè уште поставува максимални барања – договор за дискусија за рамка за иден мировен договор и евентуално прекин на огнот што би дошол по договор за многу работи. Тешко е да се замисли нешто друго освен Путин да го добие токму она што го сакаше.“
Како и секогаш, постоеше неизвесност околу целосната содржина на разговорот на Трамп со Путин, кон кого тој честопати покажуваше големо почитување.
Надворешните набљудувачи знаат само она што Кремљ и Белата куќа сакаат да го знаат.
Руските претставници понудија неколку интригантни навестувања за атмосферата за време на разговорот.
„Ќе ви кажам дека е ретко да се водат вакви разговори кога двајцата претседатели не сакаа да го прекинат разговорот и да ја прекинат врската“, рече помошникот на рускиот претседател, Јуриј Ушаков, што нема да ја намали загриженоста на критичарите на Трамп дека тој е лесна мета за Путин.
Пред разговорот да се одржи, изгледаше дека тоа би можело да означи пресвртница во досега неуспешните напори на САД за ставање крај на војната.
За време на посетата на Блискиот Исток минатата недела, Трамп рече дека е „време за акција“, зголемувајќи очекувања дека ќе биде строг кон Путин.
И неговиот емисар, Стив Виткоф, за ABC News изјави дека „претседателот има неспоредлива сила на личност“ што ќе „расчисти некои тесни грла“.
Трамп не ги користи лостовите на моќ што ги поседуваат САД
Сепак, Трамп не ги користи лостовите на моќ што ги поседуваат САД – тој би можел да ги заостри санкциите кон Русија или да испрати повеќе оружје во Украина.
На прашањето зошто нема да воведе нови санкции, тој одговори:
„Затоа што мислам дека има шанса да се постигне нешто, а со санкции може да биде многу полошо“.
Тој предупреди дека може да дојде време кога тоа ќе се случи, но без конкретни детали неговата закана нема тежина.
Трамп ги повтори своите поплаки за цената на војната во Украина, јасно ставајќи до знаење дека нема да продолжи со воената помош испратена од администрацијата на Бајден, без која напорите за одбивање на руските сили ќе бидат сериозно ограничени.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски напиша на X дека разговарал со Трамп двапати – еднаш пред американскиот претседател да разговара со Путин, а потоа за заеднички извештај со европските лидери.
Со оглед на стратешката потреба да се избегнат нови конфликти со претседателот, Зеленски беше дипломатски настроен.
Но, во својата објава, тој ја поби формулата на Трамп.
Тој повика на построги санкции против Русија ако не престане да убива Украинци.
Тој предложи директни преговори во Ватикан, Турција или Швајцарија, со учество на европски и американски претставници. И предупреди:
„Клучно е за сите нас Соединетите Американски Држави да не се дистанцираат од преговорите и напорите за постигнување мир, бидејќи единствениот што има корист е Путин“.
„Ова е одлучувачки момент“
„Ова е одлучувачки момент. Светот сега може да види дали неговите лидери се навистина способни да обезбедат примирје и да постигнат вистински, траен мир“, напиша Зеленски во коментар што може да се сфати буквално или како критика на напорите на Трамп.
Трамп често истакнува дека сака да го посвети својот втор мандат на мировниот процес. Но, неговите напори досега беа млаки.
Борбите во Украина и Газа се интензивираа откако тој ја презеде функцијата.
Трамп постигна хуманитарен успех минатата недела со обезбедување на ослободувањето на последниот американски заложник во Газа, но неговиот намален интерес за завршување на војната создаде вакуум.
Сега израелскиот премиер Нетанјаху започна нова офанзива со цел да ја преземе контролата врз целата енклава, каде што десетици илјади Палестинци гладуваат.
Американскиот претседател ја презеде заслугата за спречување на ескалација меѓу Индија и Пакистан околу Кашмир, но Индија ги оспори тврдењата дека интервенцијата на САД била одлучувачка.
Ваквите конфликти произлегуваат од децениски историски и националистички негодувања и можат да бидат егзистенцијални за вклучените лидери.
Не е изненадувачки што тие не попуштаат пред површните напори на Трамп во споредба со стандардите на историските мировни иницијативи на САД.
Дали Трамп ја искористува ситуацијата или самиот беше искористен?
„Верувам дека Путин сака да го стори тоа“, рече Трамп, но сè потешко е да се поверува дека рускиот лидер навистина сака наскоро да ја заврши војната.
Секако, конфликтот ја опустоши руската економија и уби илјадници млади Руси, но Путин инсистира дека за да се стави крај на војната, мора да се решат нејзините „коренски причини“.
Тие вклучуваат лажни тврдења дека Украина треба да биде „денацифицирана“ и да ѝ се наметнат строги ограничувања на суверенитетот.
Путин сака мир, но само под услови што Украина не може да ги прифати ако сака да остане независна земја.
Пред неколку недели, Трамп ја повика Русија да престане да напаѓа цивили и се запраша дали Путин го користи „како пион“.
Со оглед на тоа што во понеделник тој ѝ го даде на Русија она што го сакаше, оправдано е да се праша дали Трамп ја искористува ситуацијата или самиот бил искористен.