Европската комисија ја сигнализираше својата подготвеност да истражи нови методи за финансирање воена поддршка за Источна Европа со цел да ги зајакне границите на НАТО во светлината на руската агресија.
Говорејќи по состанокот на министрите за финансии на ЕУ во Варшава минатиот викенд, комесарот за економија Валдис Домбровскис рече дека Комисијата е отворена за опции кои одат „надвор од она што е веќе на маса“, не исклучувајќи ја можноста за субвенции за земјите на источната граница на Унијата.
Овој потег доаѓа во време на растечка фрустрација меѓу владите на Источна и Централна Европа, кои го носат најголемиот товар од финансискиот товар од военото засилување на Европа.
Дипломат на ЕУ од помала источна земја изјави за Политико дека дури и ако земјите што граничат со Русија ги зголемат своите воени буџети за 20 отсто, тоа сепак нема да биде доволно за да се обезбеди Европа, со оглед на помалата големина на нивните економии.
„Сите ние треба да ги зголемиме распределбите за одбраната“, рече дипломатот, кој зборуваше анонимно.
Домбровскис се согласи дека земјите што граничат со Русија и Белорусија се изложени на високи ризици и најверојатно ќе им треба дополнителна поддршка.
Тој ја изрази својата поддршка за идејата за нов меѓувладин фонд, кој минатата недела беше предложен од тинк-тенкот „Бројгел“, за да им се овозможи на ЕУ и земјите кои не се членки на ЕУ заеднички да го финансираат повторното вооружување на континентот.
Предложениот фонд може да ја вклучи и Комисијата како директен акционер.
Домбровскис истакна дека фондот може да помогне да се ангажираат земјите кои не се членки на ЕУ и да се заобиколи потребата за едногласно одобрување, избегнувајќи некои од построгите буџетски правила на Унијата.
Предлогот доби поддршка во земји како Полска и балтичките земји, кои значително ги зголемија трошоците за одбрана од почетокот на руската инвазија на Украина.
Сепак, другите клучни членки, како Германија, не покажуваат интерес да го поддржат проектот, додека Шпанија – која сака да избегне зголемување на јавниот долг – се залага за нови заеднички обврзници на ЕУ, слични на оние што се користат за време на пандемијата COVID-19.
На состанокот во Варшава, шпанскиот министер за економија Карлос Куерпо предложи посебен фонд кој ќе обезбеди и грантови и заеми за паневропски одбранбени проекти. Тој ја претстави идејата како знак на солидарност со Украина и со источната граница.
Засега Комисијата ги остава отворени сите опции. Но, како што почнуваат преговорите за следниот долгорочен буџет на ЕУ, тензиите меѓу солидарноста и националните интереси повторно доаѓаат до израз.