Новоизбраниот претседател Доналд Трамп повторно предизвика жестоки реакции со неговите изјави за потребата САД да ја преземат контролата врз Гренланд.
Доколку новоизбраниот претседател беше навистина решен да го контролира најголемиот остров во светот, тој би можел да се обиде да го купи доколку автономната територија прогласи независност од Данска.
Тој, исто така, може да ја разгледа опцијата Гренланд да стане американска територија слична на Порторико или да ја вклучи во договор како оној што го имаат САД со Микронезија и Маршалските Острови, каде што американската војска има неограничен пристап во замена за одбрана и финансиска помош.
„Постојат многу различни модели на администрација под Министерството за внатрешни работи“, рече Алекс Греј, поранешен шеф на кабинетот на Советот за национална безбедност за време на првата администрација на Трамп.
Можности и пречки
Ако не може да го купи Гренланд, Трамп може да се обиде да постави повеќе воени бази за да внимава на Русија и Кина.
Сепак, сето тоа зависи од согласноста на Гренланѓаните, кои можеби нема да поддржат такви планови, пишува Politico.
Луѓето од опкружувањето на Трамп почнуваат сериозно да размислуваат за преговори кои би можеле да доведат до тоа островот да стане американска територија.
Греј изјави дека ќе биде дел од пошироката стратегија за рефокусирање на американската надворешна политика кон западната хемисфера, бидејќи Русија и Кина покажуваат интерес за регионот.
„Мислам дека не е невозможно да се случи целосно купување“, рече Греј, посочувајќи го историскиот пример за купувањето на островот Сент Кроа од Данска во 17 век, кој подоцна беше купен од САД како дел од Договор од 1916 година и сега е дел од Девствените Острови.
Сепак, многу Гренланѓани изразуваат сомнеж дали би сакале да станат дел од САД. Премиерот на
Гренланд, кој се залага за независност од Данска во следната деценија, изјави дека Гренланд „не е на продажба и никогаш нема да биде на продажба“.
Трамп рече и дека не ја исклучува можноста од воена инвазија, која би предизвикала тревога низ светот.
„Тоа би било како да се користат тактиките на Садам Хусеин и Владимир Путин“, рече Брајан Финукене, поранешен правен советник во Стејт департментот за време на тројца претседатели.
„Оваа реторика од Трамп е загрижувачка, бидејќи тој е идниот претседател на САД, а неговите зборови сами по себе имаат последици за меѓународните односи.“
Економски и правни пречки
Еден од главните предизвици е огромниот економски потенцијал на Гренланд.
Под топењето на арктичкиот мраз лежат минерали и јаглеводороди вредни милијарди долари.
Понатаму, меѓународните закони го прават купувањето или продажбата на територија табу тема, ако не и целосно нелегално.
„Доколку ваков потег не биде признаен како валиден и легитимен на меѓународно ниво, тоа може да предизвика голем број компликации“, рече Скот Андерсон, поранешен правен советник во Стејт департментот.
Воени и стратешки интереси
Ако Гренланд добие независност, САД би можеле да преговараат за договор сличен на договорите на Комонвелтот на независни држави (COFA) што ги има со Микронезија, Маршалските Острови и Палау.
Овие договори им овозможуваат на САД ексклузивен воен пристап и право да одлучуваат кои други нации можат да распоредат војници на таа територија.
Таквиот договор ќе му даде на Пентагон поголемо присуство во регионот и ќе се спротивстави на пристапот на Кина до бродските рути на Арктикот поради топењето на поларниот мраз, како и руските воздушни и поморски бази на блискиот полуостров Кола.
Контрола преку бази на податоци
Доколку не успее да го купи Гренланд или да постигне договор за соработка, Трамп би можел да размисли за проширување на постоечките американски воени бази.
На пример, базата Питуфик во северозападниот дел на Гренланд веќе има системи за рано предупредување, а дополнителните сензори би можеле да ги пополнат празнините во надзорот над делови од Атлантскиот и Арктичкиот Океан.
„Да биде Гренланд подложен на притисок од Русија или Кина не е во интерес ниту на Данска ниту на САД“, рече Греј, додавајќи дека таквиот потег ќе има и стратешко значење.