Европратениците од вчера ги испрашуваат новите еврокомесари. Можно е некои да не поминат, но ова е реткост.
Кога ќе се формира новата влада на ЕУ?
Од понеделник, 4 ноември, до 12 ноември, 26 политичари ќе бидат „на жешкото столче“ во Брисел.
Европскиот парламент им поставува прашања на кандидатите за новата Европска комисија, највисоката функција во централната институција на ЕУ, која има 38.000 вработени, пренесува Дојче веле.
Секој кандидат се соочува со три часа јавно лице в лице со бараните прашања на осумте фракции на Европскиот парламент.
Само кога пратениците на пленумот ќе ја одобрат во целост новата Европска комисија, новиот тим предводен од старо-новата претседателка Урсула фон дер Лајен може да почне со работа на 1 декември.
Урсула фон дер Лајен веќе е потврдена од Европскиот парламент на предлог на земјите членки и повеќе нема да треба да одговара на прашања.
Што е дозволено да се праша?
Во принцип, сè. Пратениците подготвуваат прашања за професионалната кариера на кандидатот, финансиските интереси, темните точки во биографијата, моралните и политичките ставови.
Целта е да се разоткријат слабостите на машките и женските кандидати.
Се оценува и однесувањето за време на испрашувањето: наметливост, возбуда, пелтечење или јасни изјави.
Испитувањето се одвива по строги правила, се определува времето за зборување.
По испитувањето, членовите на соодветната комисија со двотретинско мнозинство гласаат веднаш да одлучат дали тестот е положен или не.
Што се случува ако некој не помине?
Пратениците ја повикуваат матичната земја на неуспешниот кандидат да испрати нов кандидат. И овој нов кандидат мора да го помине рочиштето.
Од 2004 година, парламентот шест пати отфрлил кандидати како демонстрација на својата моќ над Европската комисија.
Во 2004 година тоа му се случи на ултраконзервативниот Италијанец Роко Бутиљоне, кој хомосексуалците ги нарече „грешни, а не криминалци“.
А француската кандидатка Силви Гулард мораше да се откаже во 2019 година поради етички сомнителна вклученост во американски тинк-тенк.
Кои се кандидатите кои се „на разнишана земја“?
Левите и либералните фракции во парламентот особено го имаат унгарскиот еврокомесар Оливер Вархеи.
Досега беше комесар за проширување, а сега треба да го преземе помалку важното портфолио за здравје и благосостојба на животните.
Тој се смета за лојален следбеник на десничарскиот унгарски премиер Виктор Орбан.
Три десничарски до екстремно десничарски групи во Европскиот парламент би можеле да „фрлат“ на белгискиот кандидат Хаџа Лахбиб, кој има либерална ориентација.
Одбивање е можно и за кандидатката од Бугарија, Екатерина Захариева. Поранешниот шеф на бугарската дипломатија беше вмешана во скандал околу продажбата на бугарско државјанство.
И кандидатот од Малта може да не помине. Некои пратеници го критикуваат Глен Микалеф, шеф на кабинетот на премиерот на Малта, дека има премалку политичко искуство за функцијата комесар за млади, култура и спорт.
Кандидатот на италијанската десница Рафале Фито најверојатно ќе помине без проблеми. Парламентот ќе го испита внимателно, но веројатно нема да ризикува да го отфрли кандидатот на десничарскиот италијански премиер Џорџа Мелони.
Влијателната Мелони во Брисел секогаш се претставува како проевропска и успешно ја тргна постфашистичката етикета од себе.
Каква улога игра Виктор Орбан во позадина?
Доколку парламентот го одбие унгарскиот комесар, премиерот Орбан би можел да ја одложи инаугурацијата на новото раководство на ЕУ за неколку недели или дури месеци.
Ако не испрати кандидат за замена или ако испрати некој несоодветен, Парламентот нема да може да ја потврди Европската комисија и таа нема да може да ја преземе функцијата.
Орбан се смета за противник на ЕУ и би можел да ужива во улогата на блокатор. Тој долго време веруваше дека нешто фундаментално мора да се промени во Брисел и ЕУ бидејќи, според него, Европската комисија се однесува како политбирото на поранешниот Советски Сојуз.
ЕУ во моментов задржува милијарди евра за Унгарија од европскиот буџет бидејќи Виктор Орбан ги игнорира пресудите на Европскиот суд на правдата и автократски ја реконструира својата земја.
Што има ново во новата комисија?
Претседателката Урсула фон дер Лајен замислила нова структура на функции за нејзиниот втор мандат.
Акцентот е ставен повеќе на зајакнувањето на европската економија во транзицијата кон климатско неутрално производство, а помалку на чистата борба против климатските промени.
Новите одделенија се одбраната, заштитата на животните, изградбата на станови и Медитеранот.
Медитеранот? Да, хрватската комесарка Дубравка Шуица треба да се занимава со јужните соседи на ЕУ во Северна Африка, за да го прошири заедничкиот економски и безбедносен простор со ЕУ.
Другите комесари се одговорни за рибарството, океаните и туризмот.
И конечно: Колку заработуваат еврокомесарите?
Позицијата еврокомесар не е неатрактивна: Основната плата е речиси 26.000 евра бруто месечно.
Претседателот на комисијата добива 31.800 евра без надоместоци.
За споредба, германскиот канцелар Олаф Шолц заработува околу 32.000 евра месечно, вклучувајќи ги и додатоците.