Ризикот од конфликт меѓу Израел и Иран ја тестира довербата во стабилноста на цените на нафтата на глобалниот пазар, со оглед на долгогодишното влијание на конфликтот на Блискиот Исток.
Иако конфликтите во регионот богат со нафта често предизвикуваат шокови на нафтениот пазар, сегашните конфликти предизвикуваат помали промени во цената на нафтата, што е позитивно за администрацијата на Бајден, која се соочува со политички притисок околу цените на горивото.
Производството на нафта од САД, Бразил и други земји ги зголеми глобалните резерви, намалувајќи ја зависноста од нафтата од Блискиот Исток, што Иран може да го наруши.
Сепак, цената на нафтата порасна откако претседателот Џо Бајден ја призна можноста за напад врз нафтените капацитети во Иран.
Пазарите засега мирни
Мајкл Најтс, аналитичар во Вашингтонскиот институт за политика на Блискиот Исток, рече дека влијанието на конфликтот врз цената на нафтата е минимално во последните децении, но понатамошната ескалација на конфликтот може да го тестира пазарот, пишува Politico.
Можните израелски напади на иранските нафтени полиња и нуклеарни постројки, како и иранскиот одговор, би можеле да вклучат напади врз нафтените полиња во Саудиска Арабија или затворање на Ормускиот теснец.
Трговците со нафта засега реагираа воздржано.
Цените се зголемија за повеќе од 5% на почетокот на неделата поради предупредувањата за ирански напад, но брзо се решија бидејќи повеќето од проектилите беа уништени.
Вчера цените повторно пораснаа по изјавите на Бајден и достигнаа повеќе од 73 долари за барел.
Дури и со ширењето на конфликтот во соседните нафтени земји, цените може да се зголемат до 100 долари за барел, а цените на бензинот во САД меѓу 3,50 и 4,50 долари за галон.
Цените на нафтата го достигнаа својот врв во март 2022 година, кога скокнаа на речиси 124 долари за барел поради руската инвазија на Украина, што ги доведе цените на бензинот до рекордни 5,03 долари за галон.
Сепак, растот на производството во САД и Јужна Америка ја намали зависноста на пазарот од нафтата од Блискиот Исток.
Саудиска Арабија, заедно со другите производители на нафта, има резервен капацитет да го надомести недостигот, додека Белата куќа работи на заштита на американските потрошувачи од конфликти меѓу производителите.
Саудиска Арабија мирно ги следи актуелните конфликти, иако изрази загриженост за можен пад на цената на нафтата доколку ОПЕК + не престане да ги прекршува договорените ограничувања за производство.
„Нападот на нафтените полиња во Иран нема да предизвика големи шокови“
САД би можеле да се обидат да го убедат Израел да се воздржи од напад на иранските нафтени полиња, а аналитичарите проценуваат дека уништувањето на нафтената инфраструктура на Иран ќе ја намали глобалната понуда за помалку од 2 милиони барели дневно, што би можело да се надомести со стратешките резерви на САД или Кина, тие велат аналитичарите.
Администрацијата на Бајден го користи неодамнешниот пад на цената на нафтата за обнова на американските стратешки резерви, кои се исцрпени по повлекувањето на повеќе од 200 милиони барели во 2022 година поради високите цени на горивото.
Доколку Иран одговори со затворање на Ормутскиот теснец, цената на нафтата би можела да порасне до 101 долар за барел, според аналитичарите на ClearView Energy.
Сепак, таквото сценарио може да биде претерано песимистичко. Иако 20% од глобалните резерви на нафта минуваат низ Ормускиот теснец, развиени се алтернативи кои би го намалиле влијанието на затворањето врз глобалното снабдување.
Затворањето на Ормускиот теснец не би било крај на светот
Лендон Деренц од Атлантскиот совет верува дека затворањето на теснецот ќе има ограничен ефект, со оглед на достапните алтернативи.
Аналитичарите потсетуваат на нафтените шокови од 1970-тите, но денешниот пазар е помалку зависен од единствен извор на снабдување, како што покажа нападот на саудиски објект во 2019 година, по што цените брзо се стабилизираа.
Деренц заклучува дека пазарот изградил отпорност на ризик благодарение на зголемената флексибилност на понудата и брзото закрепнување на Саудиска Арабија од претходните напади, намалувајќи ги стравувањата од големи нарушувања на пазарот.