Во Отава денеска заврши четвртиот и претпоследниот циклус преговори организирани од ОН за решавање на глобалното загадување со пластика, а првиот глобален договор треба да биде договорен до крајот на годинава, но тој нема да содржи ограничувања за производство на полимери.
За прв пат во разговорите, делегати од 175 земји и набљудувачи дебатираа за нацрт-документ кој може да стане глобален договор за ставање крај на сеприсутноста на пластика, од планински врвови до длабочини на океаните, како и во човечка крв и мајчино млеко.
Производството на пластика предизвикува ослободување на фосилни горива
Тековната седница продолжи онаму каде што разговорите во Кенија завршија пред пет месеци.
Тие се согласија и на серија консултации од сега до ноември, кога треба да се одржи последната рунда преговори во Јужна Кореја.
Разговорите во Отава забележаа „огромна, монументална промена во тонот и енергијата“ во споредба со претходниот циклус, рече советничката на канадската министерка за животна средина Џули Дабрусин.
„Навистина сум оптимист дека можеме да постигнеме договор до крајот на годината за ставање крај на загадувањето со пластика до 2040 година“, рече таа.
Дабрусин и другите ја поздравија промената во преговорите од нејасни цели кон јазик на договор, како и рационализирање на опциите претставени во Кенија.
Сепак, предложената горна граница за производство на пластика не влезе во нацрт-текстот и останува главна точка на расправа.
Иако постои широк консензус за потребата од договор, активистите за заштита на животната средина кои сакаат да го намалат производството на пластика остануваат во судир со земјите производители на нафта и индустријата за пластика, која го фаворизира рециклирањето.
Рециклирање наспроти намалување на производството
Ана Роча, зборувајќи во име на нациите на глобалниот југ, рече дека има „зголемена волја да се регулираат примарните пластични полимери со договор“.
Тоа е клучно, тврдат еколошките групи. Не можете да ставите крај на загадувањето со пластика ако не ја намалите количината на пластика што се произведува“, изјави Греам Форбс од Гринпис за АФП.
Годишното производство на пластика е повеќе од двојно зголемено за 20 години, на 460 милиони тони годишно, и е на пат да се зголеми тројно во рок од четири децении ако не се контролира.
„Овој договор ќе се направи или раскине во зависност од степенот до кој се занимава со пластика и го намалува неговото производство. Ништо друго нема да функционира ако не го сфатиме како што треба“, рече Форбс.
Од министрите за животна средина на Г7 се очекуваше да се заложат за намалување на производството на пластика на состанокот во Италија во вторник, соочени со фактот „дека нивото на загадување со пластика е неодржливо и дека неговото зголемување е алармантно“, соопшти француската делегација.
„Рециклирањето е лажна опција“
Перу и Руанда предложија во Отава да се намали производството на пластика за 40 отсто во следните 15 години, во согласност со климатските цели на Парискиот договор.
Производството на пластика е значаен двигател на глобалното затоплување бидејќи повеќето пластика се произведуваат од фосилни горива. Предлогот беше одбиен.
Крис Јан, секретар на Меѓународниот совет на хемиски здруженија, рече дека индустријата е „целосно посветена на правно обврзувачки договор“ за пластичниот отпад, но договор што не ги „елиминира огромните социјални придобивки што пластиката ги обезбедува за поздрав и поодржлив свет.
Алехандра Пара од Латинска Америка рециклирањето го нарече „лажна опција“.
Многу пластика не се рециклира или не може да се рециклира, рече таа. Процесот на топење на пластиката во нови форми има и свои недостатоци бидејќи ослободува токсини и емисии на јаглерод. Собирањето и сортирањето пластика што може да се рециклира е исто така релативно скапо.