Оние кои предвидуваат колапс на кинеската економија грешат, но таа земја нема да може да го повтори економскиот раст што го имаше во последните 20 години, вели францускиот историчар Франсоа Годемент, експерт за таа азиска земја, во интервју за Хина.
Од Ковид пандемијата, на која Кина одговори со најстроги мерки во светот, Кина се соочува со економски проблеми, поради што некои аналитичари даваат темни прогнози за иднината на нејзината економија.
Симбол на тие тешкотии е падот на гигантот за недвижнини Евергранд, во економија каде тој сектор е исклучително важен и е одговорен за четвртина од економската активност.
Годемент веднаш потсети дека Кина е голема економија која има трговски суфицит во вредност од 1.000 милијарди долари, што сепак е нејзина голема сила.
Тој, сепак, потсети дека во текот на летото имаше многу песимистички прогнози за Кина.
„Дел од нив е оправдан затоа што имаше голем пресврт и криза на довербата, но оние кои тврдат дека е пред колапс грешат. Кина отсекогаш имала падови и таа е циклична економија. Зборуваме за хипербрз воз кој забави и почнува да има проблеми, но да не заборавиме дека сепак беше хипербрз воз“, вели Французинот, кој предава во парискиот институт за науки По.
Важен внатрешен пазар
Другата страна на исклучително успешната Кина во однос на извозот е нејзиниот внатрешен пазар, нагласува Годемент.
Очекувањата дека овој успех ќе се прелее на домашната потрошувачка не се исполнија, а тој не се врати на очекуваните количини по Ковид.
Француски експерт ја споредува денешната криза во Кина со онаа во Јапонија во 1990-тите, наречена „изгубена деценија“ во таа островска држава, но овој пат „стопати“ поголема.
„Кина изгради премногу инфраструктура и недвижен имот, а дел од населението шпекулираше на тој пазар бидејќи недвижностите беа попрофитабилна инвестиција од пензиските фондови. Сега тој балон пукна, а тоа има негативни последици за локалните буџети на градовите и провинциите, кои добија големи приходи токму од продажбата на земјиштето“, објаснува тој.
„Луѓето се помалку купуваат мебел и електрични апарати, се плашат да инвестираат и да штедат се повеќе и повеќе, а локалната власт нема пари и ресурси. Тоа е сериозна ситуација со која се соочува владата, но треба да се биде внимателен со прогнозите за крах бидејќи Кина сè уште има големи сили како што е надворешната трговија“, рече Годемент.
Според него, „ситуацијата може да оди во секој случај, но не може целосно да се закрпи балонот што пука, ниту да се повтори растот што постоеше во последните 30 години“.
Иако тој признава дека тоа е смела изјава, Годемент истакна дека забавувањето на Кина може да биде добра вест за западните економии.
Тој отсекогаш ги оспорувал тврдењата на некои економисти дека Кина е еден вид „локомотива“ на светскиот економски раст.
Тој смета дека всушност ја искористил светската економија и ја искористил за свој раст, а во исто време ги симнал светските цени.
Со забавувањето на економијата, Кина ќе мора да престане да штеди и да инвестира на сегашното ниво, што значи поголема конкурентност на западните компании, кои често не можеа да се справат со субвенционираните кинески ривали.
Намалување на ризикот
Зборувајќи за темата за деескалација, термин кој се користи на Запад за намалување на економската зависност од Кина, Годемент вели дека тоа е „фантомка“ и дека не може да има вистинска деескалација без огромен пораст на цените.
Тој термин, смета тој, треба да се замени со преземање помал ризик, односно со повнимателна размена со Кина.
На Запад, на пример, му треба поголема контрола на извозот на стоки со двојна употреба што може да завршат во воениот сектор на Кина, и треба посилно да ги заштити своите технолошки иновации.
Годемент смета дека денес Западот станал многу пореален во однос на Кина и дека веќе нема никакви илузии дека таа ќе се промени врз основа на трговската размена.
„Никој повеќе не верува дека Кина се движи кон пазарна економија, ниту дека Комунистичката партија е политичка структура која избледува или полека се менува. Тие илузии завршија“, посочува тој.
Тој, исто така, истакнува дека Комунистичката партија ги контролира сите аспекти на кинеското општество денес и има многу повеќе контролни алатки на располагање отколку што имаше во времето на Мао Це Тунг и Денг Ксијаопинг.
„Со својата политика, Си Џинпинг му штети на економскиот раст на Кина со усвојување мерки кои ги обесхрабруваат странските инвестиции поради правни несигурности, поради регулирање на дигиталните платформи или елиминација на приватното образование“, забележува тој.
„На меѓународно ниво, Си флертува со можноста за големи кризи и конфликти со своите перформанси, што создава недоверба кон азискиот гигант.
„Оптимистите тврдат дека Си има приоритет на безбедноста, вклучително и економската безбедност, пред економскиот раст. Оние кои се малку попесимисти веруваат дека Кси поттикнува големи проекти во различни сектори, со фокус на иновациите и високите технологии, но дека навистина не ги разбира светските економски трендови“, заклучува Годемент.