Според канцеларот Олаф Шолц, Војната во Украина го променила текот на историјата во Германија како настан кој суштински ја променил не само надворешната политика на земјата, туку и секојдневниот живот на германските граѓани.
Кога, на почетокот на декември 2021 година, социјалдемократскиот канцелар Олаф Шолц седна на чело на првата германска влада составена од три партии, социјалдемократите, зелените и либералите, никој немаше поим дека токму овој политичар, кој вообичаено не сака да се појави во јавност, би бил принуден за неколку недели да излезе на говорницата во Бундестагот и да објави „слуден момент“ во германската историја.
Тогаш терминот „Zeitenwende“ („пресвртница“) беше воведен во политичкиот говор и подоцна стана збор на годината.
Длабоко отрезнување во односите со Русија
Германската јавност, па дури ни нејзините политичари, не се склони кон големи и помпезни зборови и традиционално се алергични на длабоки промени.
Но, рускиот напад врз Украина на 24 февруари ја принуди воздржаната социјалдемократска канцеларка да објави целосен пресврт на голем дел од досегашната надворешна политика на Германија.
Сè уште беше под влијание на максимата од ерата на Вили Брант, а не само во однос на односите со Источна Европа, пред се Русија, која зближување со Истокот бараше меѓу другото и во подобрување на економските односи.
Сето тоа се распадна со руската инвазија. Германија долго време беше критикувана од нејзините партнери на Запад и на Исток за нејзината попустлива политика кон Кремљ и целосното потпирање на евтиниот руски гас, од кој профитираше и напредуваше германската хемиска индустрија.
Овој зависен однос кон Русија не заврши ниту по руската анексија на Крим во 2014 година, туку продолжи со германска поддршка за изградба на втората траса на гасоводот Северен тек.
Германскиот буџет под притисок на новите предизвици
По руската инвазија, новиот канцелар и неговата влада најавија пресврт не само во енергетската политика, туку и во одбраната.
Децениското запоставување на сопствените вооружени сили и целосното потпирање на НАТО и американските трупи стационирани во Германија од Втората светска војна доведоа до тоа Бундесверот да се најде во ситуација која многумина ја дефинираат како „целосна неефикасност“.
Оружјето што не функционира, незадоволството на војниците и неподготвеноста за предизвиците на новата ера треба да се елиминираат со посебен фонд од 100 милијарди евра што канцеларката му ги вети на Министерството за одбрана во следните неколку години.
Покрај тоа, стана сè појасно дека нема враќање на старите начини во енергијата. Еден од првите потези на германската влада беше да испрати емисари во светот во потрага по алтернативи за рускиот гас.
Магичното и скапо решение беше течен природен гас (LNG). Зелениот министер за економија и енергетика Роберт Хабек подготви терен за склучување договор за испорака на течен природен гас во Катар напролет.
Во исто време, започна изградбата на инфраструктурата за увоз на ЛНГ бидејќи Германија, потпирајќи се на природниот гас од Русија, го немаше.
На почетокот на декември беше отворен првиот терминал во Вилхелмсхафен, а канцеларот Шолц зборува за „новата германска брзина“, нагласувајќи дека и во Германија, позната по педантната, но бавна бирократија, работите можат брзо да се завршат.
Главна тема – како да се загрее оваа зима
Слична промена донесе и продолжувањето на периодот на работа на двете преостанати нуклеарни централи до април следната година.
Сето ова е трн во око на Зелените и нивната база, која смета дека војната во Украина е само изговор за продолжување на агонијата на зависност од фосилни горива.
Дел од базата го изразија своето незадоволство од необични постапки како фрлање боја на познати уметнички дела или нивно лепење на патишта.
Членовите на групата „Последна генерација“ свртеа голем дел од нацијата против нив, но тие сè уште не ја постигнаа целта да ја поттикнат владата да донесе побрзи одлуки што ќе резултираат со забавување на климатските промени, како што се ограничувањата на брзината на германските автопати.
Снабдувањето со енергија стана, и не само поради протестите, тема на секојдневието, особено поради зголемувањето на цените предизвикано од прекинот на увозот на руски гас и нафта.
Веќе пролетва стана јасно дека оваа зима на граѓаните им носи товар што многумина не би можеле да го поднесат.
Владата повторно одлучи да влезе длабоко во државната каса со воведување цела серија пакети за растеретување на граѓаните поради поскапувањето на енергенсите и инфлацијата, која есента ја надмина границата од 10 проценти за прв пат од 50-тите години на минатиот век.
Владата одвои вкупно 300 милијарди евра за преземање на сметките за парно за декември, финансирање на горната граница на цените на гасот и струјата и за воведување поволен месечен билет за јавниот превоз.
„Граѓаните на Рајхот“ се обидоа да ја соборат владата
И покрај ова, сè уште има доволен број на оние, пред се на истокот од земјава, кои годинава најдоа причина да излезат на улица барајќи рушење на власта.
Овој пат, не поради владините мерки против коронавирусот (кои освен обврската за носење маски во јавниот превоз, официјално беа укинати на почетокот на март), туку поради наводната неефикасност на владата во мерките за олеснување на секојдневниот живот на граѓаните. погодени од растот на цените.
И додека дома германската влада е повикана да нареди премалку помош, во Брисел ја повикуваат да донесе мерки кои поради нејзината дарежливост кон сопствените граѓани ќе ги доведат во непријатна ситуација другите членки на ЕУ.
Рацијата на почетокот на декември, која прилично ја шокираше германската јавност, покажа дека меѓу овие незадоволници има и такви кои се подготвени дури и да го уништат уставниот поредок на Сојузна Република Германија.
Низ земјата, 26 членови на т.н Граѓаните на Рајхот, група која не ја признава СР Германија во нејзината сегашна форма, туку се однесува на онаа пред Првата светска војна.
Групата, чиј број се проценува на околу 20.000 членови, во голема мера е вклучена во секој облик на протест против владата.
Иако досега важеа за маргинална група на заговорници, сознанието дека меѓу уапсените има и многу членови на активни и поранешни вооружени сили, фрли ново светло на ова движење.
Продолжени германските напори за Западен Балкан
Војната во Украина директно влијаеше на интензивирањето на германскиот политички ангажман на Западен Балкан. Министерката за надворешни работи Аналена Баербок и канцеларот Шолц во неколкуте посети на регионот на Југоисточна Европа јасно ставија до знаење дека по руската агресија, овој дел од Европа е уште поинтензивно во центарот на германската надворешна политика.
Овие напори беа крунисани со уште еден самит на ЕУ и Западен Балкан како дел од берлинскиот процес, кој пред речиси една деценија беше инициран од поранешната канцеларка Ангела Меркел.
Кон крајот на годината, како резултат на оваа иницијатива, кандидатски статус за влез во ЕУ доби и „вечниот пациент“ на Балканот, Босна и Херцеговина.
Во 2023 година, со помал оптимизам
Германија влегува во 2023 година со помал оптимизам од остатокот од светот, покажува истражувањето на институтот Ипсос од Хамбург.
Само 52 отсто од анкетираните Германци веруваат дека 2023 година ќе биде подобра од „пресвртницата“ во 2022 година.
На глобално ниво, процентот на оптимисти е значително поголем и изнесува 65 отсто.
Иако економските институти за Германија предвидуваат значителен пад на инфлацијата и благо економско закрепнување по шоковите од 2022 година.
Освен изборите за парламентот на Баварија наесен, на политички фронт не очекуваат значајни настани.
И дека еден избор не треба да донесе значителни промени на политичката карта на Германија.
Од законските измени, најмногу внимание се посветува на планираната реформа на имиграциското законодавство, од која Владата очекува да го ублажи недостигот од работници на пазарот на труд.
Иако над милион бегалци од Украина пристигнаа во Германија во 2022 година, од кои, според анкетите, две третини имаат намера трајно или барем неколку години да останат во Германија, германскиот пазар на труд и понатаму страда од хроничен недостиг на работна сила.
Покрај надминувањето на енергетската криза, со тоа и смирувањето на состојбите на пазарот на трудот останува главна задача на коалициската влада, која ја преживеа првата година на власт, и покрај историските предизвици, со мали падови.