Дел од тоа што некои земји ќе станат или веќе се сојузници е да се договорат кои се нивните заеднички непријатели, а кои не се. Во спротивно, немаше да има потреба од сојуз.
Но, тоа е полесно да се каже отколку да се направи, особено кога барем еден сојузник на его трипот е во ист ранг како, на пример, егото на султанот на Отоманската империја, а во НАТО алијансата тоа би бил турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган, пишува Блумберг.
Според Bloomberg, тој само си игра своја игра и поради тоа непотребно ја комплицира ситуацијата.
За да се појави силен дома пред изборите во јуни следната година, Ердоган продолжува да си поигрува подеднакво со умот на пријателите и непријателите, не грижејќи се колку „црни под неговите нокти“ неговите гадости ја загрозуваат кохезијата на Западот и европската безбедност воопшто.
Речиси сите 30 земји-членки на НАТО се согласуваат дека Русија под претседателот Владимир Путин е главниот противник на алијансата.
Зборот „готово“ треба да се спомене овде бидејќи само една членка – Унгарија предводена од премиерот Виктор Орбан – одбива недвосмислено да застане со Западот и Украина против Москва.
Од друга страна, Ердоган ги држи отворени сите свои опции, често менувајќи ги улогите во односите со Путин.
Понекогаш тоа дава добри резултати, како кога двајца државници склучија договор за украинскиот извоз на жито.
Во некои други случаи, неговите постапки и појави предизвикуваат чудење и „подигнати веѓи“.
Неодговорност во однос на Финска и Шведска
Ердоган се однесува уште понеодговорно кога се во прашање Шведска и Финска, две земји кои не се членки на НАТО, а кои решија да станат членки на алијансата по руската инвазија на Украина, кога оценија дека Кремљ претставува закана за нив.
Нивното членство, се вели, би било добро за сите вклучени. Тие нордиски земји би биле побезбедни ако се земе предвид членот 5 од НАТО, кој го одредува принципот дека нападот врз една членка е напад врз сите членки. А НАТО, пак, би се зајакнал во однос на воената моќ и стратешката географска положба на тие земји.
Меѓутоа, Турција и Унгарија ја одложуваат ратификацијата на тие две барања, а главниот проблем е Ердоган.
Поточно, тој ја уценува Шведска да ја прифати неговата визија за политиката на Блискиот Исток.
За Ердоган, имено, сите курдски организации, без разлика дали се со седиште во Турција, Сирија или на друго место, се терористи кои треба да се забранат и да се борат против нив. И тој сака другите земји, особено Шведска, да ја следат истата линија.
Ердоган не греши целосно кога станува збор за курдскиот тероризам. Во неделата експлодираше бомба во Истанбул и уби неколку луѓе, а десетици беа повредени – една жена е уапсена, иако клучната природа на врската со курдските организации засега не е сосема јасна, според турскиот министер за внатрешни работи, според Блумберг.
САД и Европската унија, исто така, ја забранија Курдистанската работничка партија (ПКК), курдска групација во Турција.
Но, тие не ја ставија на црната листа ЈПГ, курдска милиција во Сирија која има амбивалентни врски со ПКК и која беше сојузник во борбата против Исламската држава (ИСИЛ).
Слично на тоа, Шведска, која има голема курдска дијаспора и има неколку пратеници од курдско потекло, исто така има нијансиран пристап кон ова прашање досега. Ердоган од друга страна сака да стави крај.
Закани со војна за Атина
Се чини дека Стокхолм сега е подготвен да ги исполни барањата на Ердоган најдобро што можат и имаат целосно право на тоа – за Шведска, имено, членството во НАТО и безбедноста во однос на Москва се многу поважни од политиката кон Курдите.
Но, она што Ердоган целосно го претера е Егејското Море. Со децении, најголемата тензија во НАТО беше непријателството меѓу двата номинални сојузници, Турција и Грција, кои навистина се сметаат за непријатели.
Откако беа формирани со распадот на Отоманската империја, двете земји беа под закана со оружје поради островите во Средоземното Море, правата за истражување на морското дно за резервоари за природен гас и многу повеќе.
Во последно време нивната „спаринг борба“ е повторно нешто повеќе од вербална пресметка.
Грците се жалат дека Турците континуирано ги нарушуваат грчките територијални води и воздушен простор со упади во нив, додека Турците ја обвинуваат Атина за заглавување на турски авиони за време на заедничка мисија на НАТО, па дури и за заклучување на противвоздушниот систем на турски Ф-16 кај Крит.
Затоа, се поставува прашањето кому му требаат непријатели со такви сојузници.
„Немаме обврска ако ги окупирате островите“, изјави турскиот претседател пред грчката страна пред некој ден.
„Ќе направиме што е потребно кога ќе дојде време. Како што велиме, една ноќ може да се појавиме одеднаш.“
Така, Ердоган всушност се заканува со војна со друга земја на НАТО.
Сите сојузи, како и повеќето семејства, имплицираат тензии, а Ердоган со години ја игра улогата на „бете ноар“ (личност која предизвикува антипатија кај другите, па тие се обидуваат да го избегнат секогаш кога е можно, забележете) на жалење на други сојузници – на Ердоган му купи дури и систем за противвоздушна одбрана од Путин што може да ја наруши технологијата во борбените авиони произведени во САД.
Во НАТО прва тема после Путин
Меѓутоа, за разлика од Унгарија, на пример, стратешки е невозможно да се остави Турција настрана.
Таа земја ја има втората по големина армија во НАТО, по САД, и благодарение на нејзината географска положба, може да проектира моќ во Црното, Егејското и Средоземното Море, како и во Југоисточна Европа, Северна Африка, Кавказ и Блискиот Исток.
Затоа, обидот да се открие што навистина сака Ердоган стана опсесија во главните градови на НАТО, веднаш по анализата на умот на Путин.
Некои од прашањата што се поставуваат се дали Ердоган само е арогантен пред изборите, дали се обидува да постигне вредни воени договори со САД, дали навистина сака да ја изгради Турција по моделот на Османлиите, како што сонува Путин, обновување на империјата на поранешните руски императори и, пред сè, дали Ердоган би бил сигурен сојузник во случај на војна.
Времињата се премногу сериозни за вакво мешање, а Западот мора да остане обединет и силен.
За таа цел, таа мора да ги зближи редовите заедно со нордиските земји и да ги остави настрана античките, но празни кавги и конфликти како оние меѓу Грција и Турција.
Во исто време, една цел мора да надвладее над сите други – неопходно е да се одврати Путин од ескалација и проширување на војната што ја започна, исто како што Турците треба да го потсетуваат нивниот претседател дека тоа е подеднакво во интерес на Турција како и на НАТО, пишува Блумберг.