Европската унија ја заострува директивата за минимална плата – политичкиот договор за мерка усвоена од Европскиот парламент пред речиси една година би можела да биде потпишана во вторник (7-ми јуни), чија цел е да се гарантираат приходи кои можат да обезбедат пристоен животен стандард за работниците и нивните семејства во сите европски земји.
До денес, законот за минимална плата не постои само во Италија, Австрија, Кипар, Данска, Финска и Шведска.
Според последните податоци на Евростат (Заводот за статистика на Европската унија), минималната плата во Европа се движи од 332 евра месечно во Бугарија до 2.257 евра во Луксембург.
Во Франција, каде инфлацијата галопира, минимумот се зголеми за три пати (вкупно за 5,9 отсто), а синдикатот кој ги штити работничките права се бори таа бројка да достигне 2.000 евра месечно.
Во Шпанија минималната плата достигна 1.000 евра за 14 месечни примања, додека во Португалија синдикатот бараше зголемување од 705 на 800 евра.
Во Италија, без разлика на барањето на Европа и без оглед на огромната инфлација и долгови што ги има земјата поради пандемијата и руско-украинскиот конфликт, политичарите се поделени по тоа прашање.
Колкава е просечната годишна плата на Европејците?
Според последните пресметки, Швајцарците се тие кои заработуваат во просек повеќе од сите вработени во другите земји: 67.658,78 евра годишно, што е три пати повеќе од просечната плата на Италијанците, додека Исланѓаните, Норвежаните и Луксембуржаните заработуваат околу 40.000 евра за една година.
Просечната плата во Германија е околу 31.000 евра, Французите во просек заработуваат околу 21.000 евра, исто како Италија и Шпанија, од кои Романците, Летонците, Унгарците и Хрватите заработуваат помалку – помалку од 10.000 евра годишно.
Според последната анализа на OCSE (Организација за економска соработка и развој), која го има земено предвид движењето на средните приходи во Европа во последните 30 години, Италија е на незавидно место во споредба со другите земји и исто така е единствената земја што се зголемува.
Италија доживеа намалување на платите за 2,9 отсто во споредба со Шпанија, каде тие пораснаа за 6,2 отсто, Холандија со пораст од 15,5 отсто, Франција со 31,1 отсто и Германија каде цените пораснаа за 33 отсто, 7 отсто.
На листата од десет земји чии вработени имаат најголема просечна заработка се: Швајцарија со 4.900 евра месечно, потоа Данска со 3.914 евра, Норвешка за 3.795 евра, Луксембург со 3.573 евра, Исланд со 3.221 евра, Австрија – 3.104 евра, Ирска со 3.795 евра. евра, Германија со 2.952 евра, Франција со 2.791 евро и Шведска со 2.770 евра.
Швајцарија е лидер и по квалитетот на живот, не само поради високите плати туку и поради безбедноста, услугите и во приватниот и во јавниот сектор, како и поради односот на граѓаните кон природната средина.
Колку се заработува во Италија?
Според податоците на Евростат, просечната годишна плата на Италијанците е околу 21.462,62 евра, што е околу 1.533 евра месечно за 14 плати. Но, треба да се земе предвид дека не сите работници имаат 14 примања и дека платите драстично се разликуваат од југ до север во државата.
Оваа бројка се менува и кога станува збор за платата што ја добиваат мажите и таа што ја добиваат жените, што е многу различно. И иако жените работат исти работи како и мажите, тие се помалку платени.
Бројката се менува и во однос на возраста на вработениот и секторот во кој работат. Според INPS во Италија, најмногу заработуваат мажите на возраст од 55 до 59 години, со просечна годишна плата од околу 32.000 евра, додека оние на возраст од 60 до 64 години заработуваат околу 30.000 годишно, додека луѓето над 65 години заработуваат околу 22.514 евра.
Податоците покажуваат и дека младите на возраст меѓу 20 и 30 години заработуваат во просек околу 11.456 евра годишно ако се мажи и околу 8.063 евра бруто ако се жени. Овие бројки растат со годините, а во зависност од секторот труд, така што во 2021 година има зголемување на платите во банкарскиот сектор за 7,5 отсто, како и во секторот финансии и осигурување, додека останатите останале на 23.000 евра вработени. во приватниот сектор и 33.500 евра бруто-вработеност во јавниот сектор.
Најниска плата, околу 7.000 евра годишно, земаат земјоделските работници како и вработените во домаќинствата. Италија е над европскиот просек на индексот на сиромаштија на работниците. Имено, во оваа земја 11,6 отсто од луѓето кои работат се сиромашни, додека тој процент во Европа застанува на 9,2 отсто.
Дали се зголемуваат платите?
Поради галопирачката инфлација, платите растат речиси во цела Европа, освен во Италија, каде и покрај огромниот раст на цените, нема пораст на платите.
„Инфлацијата во еврозоната достигна 7,5 отсто, што ќе доведе до зголемување на платите за 3 отсто оваа година“, изјави Филип Лејн, економист и шеф на Централната европска банка, велејќи дека вакво нешто не се случило во последните десет. години.
Така, ако минатата година минимумот во Франција беше трикратно зголемен (вкупно околу 5,9 отсто) и синдикатите имаа намера да достигнат бројка од 2.000 евра, во Шпанија таа бројка достигна 1.000 евра, а во Португалија се очекува зголемување од 705 на 800 евра.
Во Германија 85.000 работници во челичната индустрија се обидуваат да преговараат за зголемување од 8,2 отсто, додека вработените во хемискиот и фармацевтскиот сектор добија вкупно 1.400 евра. Минималната плата ќе се зголеми од 10 на 12 евра на час, а во Данска од 10 на 14 евра на час, како што бара синдикатот.
Генералниот секретар на Европската конфедерација на синдикати, Лука Вичентини, објасни дека „минималните плати се највисоки во Германија, Австрија и Франција, но во моментов се работи на големи кампањи во Белгија, Шпанија и Португалија на два фронта, за заштита на најсиромашните со зголемување на платите по закон.“ а воедно и зголемување на платата при секое обновување на договорот“.
Во Италија нема минималец
За разлика од повеќето европски земји, не постои т.н минимална плата и од 1990 година до денес има дури и намалување на платите.
Италијанските компании ја отфрлија ревизијата за зголемување на платите, Генералната конфедерација на италијанската индустрија соопшти „НЕ“ на барањето на министерот за труд, а половина од вработените во Италија чекаат на обновување на договорот.
Италијанската политика не е во состојба да се договори за законски стабилизирана минимална плата под која е невозможно да се спушти и која ги зема предвид трошоците за живот и растот на цените. Тоа би им помогнало на сите оние работници кои се екстремно малку платени, особено на младите.
Со оглед на инфлацијата, која во мај достигна рекорд што не е забележан од 1986 година, минимумот утврден со закон треба да биде приоритет во Италија, но за жал тоа не е така.
Ниту самите синдикати не се согласуваат за минимумот, додека само Италијанците имаат јасни идеи. Според неодамнешното истражување на Институтот за истражување на пазарот, 86 отсто од испитаниците сакаат да воведат законски минимум.
Додека Европската унија е чекор поблиску до политички договор за директивата, европскиот комесар за економија Паоло Џентилони изјави за дневниот весник La Stampa дека куповната моќ е драстично намалена во однос на платите.
„Зголемувањето на разликите во класите станува огромно, затоа не смее да се игнорира, а потребно е да се донесе закон за минимум во Италија, кој ќе ги гарантира работничките права. Потребно е и зголемување на даноците на големите мултинационални компании излегувајќи како победник од овој кризен период и сега од војната“, рече Џентилони.
Данок на плата
Едно од решенијата би било да се намали данокот на плати, што има големо влијание врз италијанските плати, бидејќи разликата меѓу бруто платата што треба да ја исплати работодавачот и нето платата што останува кај работникот е астрономска.
Што се однесува до Европа, на прво место по даноци е Белгија со 52,6 отсто, потоа Германија со 48,1 отсто, Австрија со 47,8 отсто, Франција со 47 отсто и Италија со 46,5 отсто. Но, даночните намалувања ќе ја чинат многу италијанската влада. Ако на работниците им даваа по 100 евра повеќе секој месец, државата би ја чинело 16 милијарди евра.
Младите си заминуваат од државата, но како да изберат каде да одат?
Со оглед на многу ниските плати во Италија и без перспектива за младите, има голем „одлив на мозоци“, само во 2019 година 70.000 луѓе ја напуштиле земјата.
Во последните 10 години, речиси половина милион млади луѓе ја напуштиле Италија за да најдат подобро платена работа во други европски земји. Најтешка е состојбата на југот каде што најмногу се чувствува недостатокот на работа.
Вилијам Расел создал тип на калкулатор наречен Калкулатор за плата, кој се заснова на податоците на Glassdoor врз основа на тоа кога е можно да се најдат информации за просечните плати за 36 видови работни места, од наставници до медицински сестри, адвокати и вработени во барот.
Сите плати од 38 земји, според ОЦСЕ, се претворени во долари и фунти. На пример, медицинска сестра заработува 14.000 долари во Португалија, 33.000 долари во Јужна Кореја и 66.000 долари во САД.
И додека компјутерски научник кој произведува софтвер во Колумбија заработува нешто помалку од 15.000 евра, во Швајцарија неговата плата е 107.000 годишно.
И иако Швајцарија е земја со најголема плата во Европа, треба да се земат предвид и многу други работи, како што се трошоците за живот во секоја земја (што е здравствено осигурување, дали е потребно да се грее поголемиот дел од годината, што дали е јавен превоз и колку е работа далеку од дома, има ли евтини летови, има ли маркет и сл.).
Во Турција, на пример, трошоците за живот се многу ниски, па платите се ниски: ако, како што пресмета Quartz at Work, адвокат во Истанбул заработува малку, околу 7.400 долари годишно, со оглед на ниските трошоци за живот во земјата, тоа е како заработувајќи 64.000 долари годишно во Рејкјавик.