Институтот СИПРИ во Стокхолм предупредува дека климатските промени и лошите и корумпирани власти често доведуваат до вооружени конфликти. Заканата за светот е сето ова заедно и мора веднаш да се дејствува, велат авторите.
Уништувањето на шумите, топењето на глечерите и загадувањето на океаните се поврзани со повеќе жртви во конфликтот, зголемено трошење на оружје и гладни луѓе, според новата студија на Институтот за истражување на мирот во Стокхолм (СИПРИ). На ова мора да се додаде и пандемијата која донесе нови опасности.
Да речеме Сомалија, земја во источна Африка која е во граѓанска војна со децении. Во исто време, сушата го осиромашува населението, нема превенција, владата е слаба, а луѓето паѓаат во рацете на исламистичката паравоена Ал Шабаб.
Неподносливо е и во Централна Америка: лошите жетви поради климатските промени се интензивираат со насилство и корупција, а луѓето се принудени да бегаат во САД.
Во Германија, јавниот превоз во наредните три месеци е речиси бесплатен за сите
„Природата и мирот се испреплетени така што загрозувањето на едното го оптоварува другото, додека поттикнувањето на едното го зајакнува другото. Можно е да се направи нешто, а моментот да се направи нешто е – сега“, предупредува директорот на СИПРИ, Ден Смит за ДВ.
Треба да бидете подготвени
СИПРИ го подготви извештајот за претстојниот 9-ти Стокхолмски форум за мир и развој и сака да послужи како предупредување за политичарите.
Во извештајот се наведува дека многу власти во светот не ја разбрале тежината на кризата, не посветуваат доволно внимание, па дури и не ја поттикнуваат несигурноста.
„Другите шефови на држави или влади би дејствувале, но тие имаат други приоритети кои бараат време и внимание, како што се пандемијата од последните две години и актуелната војна во Украина“, рече Смит.
Во Германија, јавниот превоз во наредните три месеци е речиси бесплатен за сите
Група автори од Институтот за мир и други институции заклучуваат: „Нашето општество можеби е побогато од порано, но е многу понесигурно.
Климатските промени предизвикуваат временски непогоди, а пандемија го загрози глобалниот синџир на снабдување.
Насилството и слабата жетва ги направија животите на многу земјоделци невозможни и придонесуваат за миграцијата во светот. Жртвите се „често земји кои веќе страдаат од сиромаштија и лоши влади“, според експертите на СИПРИ.
Има и вооружени конфликти: од 2010 до 2020 година нивниот број се удвоил на 56. Бројот на бегалци исто така се удвоил на 82,4 милиони.
Пред две години, бројот на нуклеарни боеви глави се зголеми откако со години се намалуваше, а минатата година за првпат светските трошоци за оружје надминаа астрономски износ од два трилиони долари.
Животната средина и безбедноста се тесно поврзани
А кога станува збор за животната средина, извештајот од Стокхолмскиот институт дава мрачна слика: на речиси четвртина од видовите им се заканува исчезнување. Квалитетот на почвата се влошува, „додека експлоатацијата на природните ресурси како што се шумите и рибниот фонд продолжува на неодржливо ниво“.
Позитивен пример дава Јужна Кореја: научи лекција од епидемијата на САРС во 2002 година, така што стапката на смртност од ковид таму во првите две години беше десет пати помала отколку во земјите со слична големина. Така, Јужна Кореја избегна голем број економски и социјални проблеми.
Потребна е меѓународна визија и соработка
Авторите на извештајот предупредуваат дека се неопходни визии за иднината и брза акција. Сите одлуки, од Обединетите нации до локални проекти, секако треба да ги вклучуваат луѓето кои се најмногу погодени.
Но, во моментов, се чини дека не доаѓа ерата на нова и подобра меѓународна соработка, со оглед на руската инвазија на Украина и опасностите од новата железна завеса, а потоа има се поголеми тензии меѓу Западот и Кина.
„Ако тргнеме од претпоставката дека нешто е невозможно, тогаш испаѓа дека е невозможно“, смета Ден Смит.
„Меѓународната соработка е неопходна за наша корист. Знаеме дека уништувањето на животната средина води до поголеми опасности. До тој степен мора да се борите против уништувањето на животната средина за своја безбедност“.
Сепак, Кина и САД ја објавија својата заедничка намера да ја заштитат климата на Конференцијата на ОН за климатски промени минатиот ноември.
Директорот на СИПРИ смета дека Германија како економска велесила мора да одигра важна политичка улога во неопходните промени. Германија е првата земја која „пред Советот за безбедност ја посочи врската меѓу климатските промени и безбедноста“.
Сега, Германија би можела да започне енергетски пресврт што „не само што ќе се ослободи од зависноста од фосилните горива од Русија, туку и од фосилните горива воопшто“, додаде Смит.