Југословените во февруари 1989 година дале свое мислење за тоа каква треба да биде земјата во која живеат, се определиле за политички концепт, но и го кажале своето мислење за тоа каква треба да биде државата во однос на животната средина и односот кон граѓаните.
Повеќето Југословени сакале нивната земја да не личи на никој друг освен на неа.
Во ваквото истражување на јавното мислење, за вакво мислење гласале 43 отсто од испитаниците во шест републики, што е речиси половина.
Југословените гласале и за Шведска (десет проценти, „затоа што добро живеат во неа“, односно не поради политичкиот систем, туку поради социјалистичкиот однос кон човекот). За Швајцарија биле речиси седум проценти, а типичен одговор е: „затоа што во неа нема војна“.
Советскиот Сојуз исто така бил во акните со 6%, а за Франција и Германија се одлучиле за по 4%.
Интересна е и индикативната анализа на определувањето по републики.
Мнозинството Македонци (шеесет проценти), секој втор жител на Босна и Херцеговина и четириесет проценти од населението на Црна Гора, Хрватска и Србија гласале за Југославија, додека Југославија добила најмалку гласови (триесет проценти) во Словенија.
Во однос на зачестеноста на обврските, веднаш се надоврзува изјавата на секој четврти Словенец дека „Југославија треба да личи на секоја развиена земја“, и секој петти Црногорец кои се за тоа земјата да личи на Советскиот Сојуз.
Колку и да се залагале Југословените на својата земја или нејзината исклучителност, (што им се кажувало со години), тие сѐ уште биле полојални на самоуправниот модел што се градел во неа.
Дури 69 отсто од вкупниот број на испитаници тогаш гласале за самоуправување од парламентарниот тип (триесет отсто) и реален социјализам (седум отсто).
Најмногу гласови за самоуправниот социјализам дале Босна и Херцеговина, Црна Гора и Македонија (по 85 проценти), потоа Србија (седумдесет проценти), а потоа во Словенија (педесет проценти).
Најмалку за самоуправа (само четириесет проценти од гласовите) биле во Хрватска.
Триесет проценти од Словенците гласале за буржоаската демократија како најдобар можен систем за Југославија, секој петти испитаник во Хрватска и петнаесет проценти во Србија.
Реалниот социјализам добил исто толку гласови во Србија, па само овде се воспоставува баланс меѓу западните и источните опции.
За вистински социјализам гласале и секој десетти Црногорец и Македонец.
Од Хрватска, секој петти испитаник одговорил дека „нешто трето“ би било најдобро за Југославија.
Интересно е како куриозитет да се забележи дека само во Хрватска имало оние кои гласале за диктатура (пет проценти), а само во Словенија исто толку гласале за монархијата.
Се чини дека Југословените повеќе биле свртени кон својата земја отколку таа кон нив. Секој што се занимавал со политика знае каков капитал можел да претставува ваквото патриотско свртување кон државата и прокламираниот систем, дури и кога е под голем прашалник поради длабоката и исцрпувачка криза.