Откако Талибанците се вратија на власт во Авганистан по 20 години, фокусот на светската јавност е на шеријатските закони, начинот на кој се применува, а особено што значи за жените и девојчињата.
По освојувањето на Авганистан, портпаролот на Талибанците Забихула Муџахид се обрати до јавноста, кој конкретно се осврна на правата на жените и рече дека „тие ќе ги имаат сите права во рамките на шеријатот“.
– Ги гарантираме сите права на жените според шеријатските закони. Жените можат да работат во образованието и здравството. Ако меѓународната заедница е загрижена, нека знаат дека нашите жени ќе ги имаат сите права според шеријатот. Нашите жени се муслимани и мора да го почитуваат шеријатскиот закон – рече Забихула.
Додека целиот свет жали за судбината на авганистанскиот народ, за кој се предвидува дека ќе се врати во темните денови на диктатурата на шеријатот, претставниците на Талибанците ги повикаа жените последните денови да се приклучат на нивната идна влада.
Сепак, многумина се скептични за оваа драстична промена и веруваат дека со доаѓањето на Талибанците, Авганистан стана исклучително опасно место за жените.
Иако сеуште не е познато кои слободи ќе им бидат одземени на Авганистанките во иднина, кога Талибанците последен пат беа на власт (1996 до 2001 година), тие претрпеа нехумана репресија.
Револуционерната асоцијација на жени во Авганистан (РАВА) објави список на правила кои „нудат само краток увид во пеколот во кој Авганистанките беа принудени да живеат под талибанците“.
Во овој извештај, тие го наведуваат следново:
„Талибанците се однесуваат полошо кон жените од животните. Иако е нелегално да се чуваат птици во кафези, Авганистанките беа заробени во ѕидовите на нивната куќа. Жените немаат значење во очите на Талибанците, освен ако не се занимаваат со раѓање деца, задоволување на сексуалните потреби на мажите или извршување на домашните работи“.
Еве список од 29 правила што Талибанците ги воведоа кога последен пат владееја:
– Целосна забрана за работа надвор од домот. Во некои болници во Кабул, можеа да работат само неколку докторки и медицински сестри. Но, сите други професии беа резервирани за мажи.
– Целосна забрана за активности за жени надвор од домот, освен ако не се придружени со махрам, близок машки роднина, како татко, брат или сопруг.
– Забрана за водење бизнис со машки трговци.
– На жените не им беше дозволено да се лекуваат од машки лекари.
– На жените им е забрането да студираат во училишта, универзитети или која било друга образовна институција.
– Жените мораа да носат бурки, долги превези што ги покриваат од глава до пети.
– Жените кои не беа облечени според талибанските правила или кои не беа придружени со шамија, беа камшикувани, тепани и навредувани.
– Доколку нивните глуждови не беа покриени, тие беа казнети со тепање во јавност.
– Јавното каменување беше казна за жените обвинети за секс надвор од бракот.
– Употребата на козметика е забранета. На многу жени со лакирани нокти им се отсечени прстите.
– На жените не им беше дозволено да зборуваат или да се ракуваат со мажите, освен махрамот.
– На жените не им беше дозволено да се смеат гласно.
– На жените не им беше дозволено да носат потпетици, бидејќи мажот не треба да ги слуша женските чекори.
– На жените не им беше дозволено да патуваат со такси без шамија на главата.
– На жените им е забрането да присуствуваат на радио, телевизија или јавни собири од секаков вид.
– На жените им е забрането да спортуваат или да влегуваат во спортски центар или клуб.
– На жените им е забрането да возат велосипед или мотор, дури и со марами.
– На жените не им беше дозволено да носат облека со светли бои, односно, како што ги нарекоа Талибанците, „сексуално привлечни бои“.
– На жените им е забрането да се собираат во празнични прилики како што е Бајрам или за рекреативни цели.
– На жените им е забрането да перат облека на река или на јавни места.
– Името на сите места што го содржеа зборот „жени“ се сменети. На пример, „женската градина” беше преименувана во „пролетна градина”.
– На жените не им беше дозволено да се појавуваат на балконите во своите куќи.
– Беше задолжително да се обојат сите прозорци, за жените да не гледаат надвор од своите куќи.
– На кројачите им е забрането да прават женски мерки или да шијат женска облека.
– На жените им е забрането да користат јавни тоалети.
– На жените и мажите не им беше дозволено да патуваат со ист автобус.
– На жените не им беше дозволено да носат панталони, дури и под бурка.
– Забрането е фотографирање или снимање жени.
– Забрането е печатење фотографии на жени во весници или книги.
Како функционира Шеријатот?
Како и секој правен систем, шеријатот е комплексен и неговата практика целосно се потпира на квалитетот и обуката на професионалци. Исламските правници издаваат упатства и пресуди, а упатствата што се сметаат за формално правни решенија се нарекуваат фатви.
Според толкувањето на Би -Би -Си, постојат пет различни школи на шеријатското право, а доктрините се разликуваат во тоа како буквално се толкуваат текстовите од кои произлегува шеријатскиот закон.
Шеријатскиот закон е исламски правен систем кој дејствува и како основен верски морален кодекс на исламот и како правила што важат за сите области од животот, вклучувајќи ги и верските обврски, секојдневните рутини и личните верувања.
Сите дејствија се категоризирани како задолжителни, препорачани, дозволени или недозволиви, а начинот на кој се применува шеријатското право во општеството варира од држава до држава.
Според шеријатот, злосторствата се поделени во три категории: најсериозни (тазир), за кои казната зависи од одлуката на Судот, оние за кои сторителите се казнуваат со иста како и нивната жртва и најтешките престапи (худуд) кои се сметаат за злосторства против Бога.
Прељубата, лажното обвинување за нелегален сексуален однос, консумирање алкохол, кражби и грабежи се меѓу најсериозните прекршоци, што значи дека сторителите можат да бидат камшикувани, каменувани, протерани или погубени.
Казната предвидена за такви кривични дела вклучува ампутација на дел од телото. Талибанците следат екстремна верзија на шеријатот која практикува јавни егзекуции и ампутации на делови од телото, забрана за слушање музика, гледање телевизија и тепање мажи кои не се молеле пет пати на ден или не ја бричеле брадата.
За дела против друго лице, од убиство до напад, тој се казнува со одмазда, а сторителот се третира исто како жртвата, пишува Енциклопедијата Британика.
Овој вид на кривично дело се смета за граѓански престап, а не кривично дело во техничка смисла, бидејќи државата нема право да покренува кривична постапка, туку само жртвата или семејството на жртвата.
За неколку конкретни кривични дела, казната може да се поправи: смрт за напуштање на исламот, ампутација на раката за кражба и раце и нозе за грабеж, каменување за вонбрачен секс кога сторителот е во брак, 100 удари со камшик кога сторителот е неженет и 80 удари со камшик за недокажано обвинување за непристојност и за консумирање алкохол.
Колку строго се толкува и почитува шеријатскиот закон, делумно или целосно, варира од земја до земја и зависи од надлежната влада.
Некои земји одлучија да усвојат неколку аспекти на шеријатското право во комбинација со системи од европски стил, додека други, вклучувајќи ги Саудиска Арабија, Катар и Иран, го следат многу порадикално.