Клучниот заклучок од самитот во Алјаска е дека рускиот претседател Владимир Путин наводно сака да ја замрзне војната во Украина, заедно со неговата сегашна фронтова линија, во замена за предавање на остатокот од регионот Донецк.
Русија контролира околу 70 проценти од оваа област, која го вклучува и регионалниот главен град со исто име, по повеќе од една деценија борби во кои Донецк и соседниот Луганск беа крвавото срце на конфликтот.
Доколку Русија го добие целиот Донецк, таа ќе го зацврсти своето меѓународно непризнаено право на областа, како и ќе избегне понатамошни тешки воени загуби.
Доколку Украина се повлече од западен Донецк, тоа би значело голема загуба не само на територија, со можност за нов егзодус на бегалци, туку и пад на бедемот од какви било идни руски упади.
Што друго контролира Украина?
Украина сè уште држи околу 6.600 квадратни километри територија во Донецк, според проценка на новинската агенција Ројтерс.
Околу четвртина милион луѓе сè уште живеат таму, објавија неодамна локалните власти.
Големите урбани центри вклучуваат Краматорск, Славјанск, Костјантињивка и Друзкивка.
Донецк е дел од главниот индустриски регион на Украина, Донбас (Донецкскиот басен), иако неговата економија е уништена од војната.
„Реалноста е дека тие ресурси нема да можат да се користат веројатно барем уште една деценија поради нагазните мини…“ изјави за Ројтерс д-р Марни Хаулет, предавач на Одделот за руска и источноевропска политика на Универзитетот во Оксфорд.
„Таа земја е целосно уништена, тие градови се целосно срамнети со земја.“
Кое е военото значење на оваа територија?
Неодамнешниот извештај на Американскиот институт за проучување на војната опишува „појас од утврдувања“ што се протега 50 километри низ западен Донецк.
„Украина ги помина последните 11 години инвестирајќи време, пари и труд за да го зајакне појасот од утврдувања и да изгради значајна одбрана од индустриска и одбранбена инфраструктура“, се вели во извештајот.
Извештаите од регионот зборуваат за ровови, бункери, мински полиња, противтенковски пречки и бодликава жица.
Руските сили што напаѓаат во правец на Покровск „учествуваат во напорите за негово освојување, чие завршување најверојатно ќе трае неколку години“, според експертите од американскиот институт.
Тврдините секако се дел од украинската одбрана, но исто така е и топографијата.
„Теренот е доста одбранлив, особено гребенот Часив Јар кој служи како бедем за фронтовската линија на Украина“, рече Ник Рејнолдс, соработник за копнено војување во британскиот тинк-тенк Кралски институт за обединети услуги.
„Ако ја погледнете топографијата на Донбас и на Источна Украина воопшто, генерално, овој терен не им одговара на Украинците. Градот Донецк е на висока позиција. Сè после него е надолу како што одите подалеку на запад, што не е одлично за Украинците во однос на спроведувањето одбранбени операции.“
„Не станува збор само за приближување за блиска борба или за тешкотијата при искачување и спуштање, голем дел од тоа е набљудување и затоа способност за координирање на артилерискиот оган и други форми на огнена поддршка без да се разнесат беспилотни летала.“
„Исто така, малку надморска височина е секогаш подобра за радио пропагација, подобра за координација на беспилотни летала“, вели тој за Би-Би-Си.
Часов Јар, за кој Русите тврдат дека неодамна го освоиле, „е еден од последните делови од висорамнините контролирани од Украинците“, вели тој.
Разузнавачките податоци преку сателитски снимки, без разлика дали се обезбедени од меѓународните партнери на Украина или од комерцијална природа, се многу важни, истакнува Рејнолдс, „но не е исто како кога можете директно да ги координирате сопствените тактички мисии.“
Дали на руската армија ѝ е потребен целиот Донецк?
Западен Донецк претставува само мал дел од фронтот што се протега на околу 1.100 километри, но ова лето таму беа извршени некои од најжестоките руски напади.
Но, ако Москва ги насочи своите копнени сили во која било друга насока, големо прашање е дали тие би постигнале многу подобар напредок.
„На југ, фронтот во Запорожје сега е многу сличен на оној во Донбас, па затоа би се бореле само за обемни одбранбени позиции“, вели Рејнолдс.
„Русите се соочуваат со истиот проблем обидувајќи се да се пробијат на север, па сигурно не би брзале низ отворена врата.“
Може ли Украина да ја обнови својата одбрана подалеку на запад?
Теоретски, во случај на мировен договор, Украинците би можеле да ја повлечат својата линија подалеку на запад.
Секако, би постоел проблемот со неповолниот терен, а подигнувањето длабока одбрана би траело долго време, дури и ако цивилните изведувачи не мора да работат под оган.
Но, теоријата е едно, а експертот за копнено војување на Кралскиот институт не гледа како украинската армија може да го предаде западен Донецк без борба.
„Дури и ако администрацијата на Трамп се обиде да ја искористи тековната поддршка од САД или безбедносните гаранции како лост, врз основа на минатото руско однесување, врз основа на експлицитно трансакцискиот пристап што го презеде американската администрација, тешко е да се види како украинската влада може да сака да се откаже од таа територија“, вели Ник Рејнолдс.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски рече дека неговата земја ќе го отфрли секој руски предлог за откажување од Донбас во замена за прекин на огнот, тврдејќи дека источната територија може да се користи како појдовна точка за идни напади.