Поминаа повеќе од две недели од едно од најстрашните воени злосторства – и знаеме дека немаше недостиг од кандидати во војната во Украина.
Русија и Украина сѐ уште се обвинуваат за него. Знаеме ли доволно денес за да кажеме кој е навистина виновен за нападот?
Да потсетиме, се работи за напад на затвор, односно казнена колонија во селото Оленивка во окупираниот дел на украинската област Доњецк, што се случи ноќта меѓу 28 и 29 јули.
Сепаратистите од самопрогласената Народна Република Доњецк објавија дека во артилериски напад загинале 53 украински воени заробеници, а уште 75 се ранети.
Тој ја обвини украинската армија за масакрот на украинските војници, кои очигледно биле убиени додека спиеле.
„Воено-политичкото раководство на Украина јасно одлучи да се ослободи од непотребниот товар“, објасни сепаратистичкиот портпарол за наводниот мотив на украинската страна.
Портпаролот на руското Министерство за одбрана, Игор Конашенков, изјави дека целта на нападот, наводно извршен од американскиот повеќекратен ракетен систем HIMARS, бил „обид да се заплашат украинските вооружени сили да не се предадат“.
Друг мотив, според овој наратив, бил замолчувањето на самите затвореници, за да не можат на суд да ги признаат воените злосторства што наводно ги извршиле врз цивили во одбраната на Мариупол.
Случајно, во деновите пред масакрот, руските пропагандисти почнаа да објавуваат видеа на кои затворениците признаваат дека извршиле злосторства врз цивили, за што добиле директна наредба ни помалку ни повеќе туку од претседателот Володимир Зеленски.
Украина ги нарекува херои на одбраната на Мариупол, Русија ги нарекува нацисти и терористи
Така, нѐ уверуваат Русите, Украина решила да ги елиминира војниците кои ги слави како херојски бранители кои речиси три месеци се спротивставуваа на далеку повисоките агресори. Прво на улиците на градот, а на крајот од фабриката за челик Азовстал, која ја претворија во непробојна тврдина, додека во мај не добија наредба за предавање од највисокото ниво во Киев.
Во исто време, руската амбасада во Лондон на Твитер објави дека „борците од Азов заслужуваат да бидат погубени, но не со огнено оружје, туку со бесење“, бидејќи „тие не се вистински војници и заслужуваат понижувачка смрт“.
💬#Azov militants deserve execution, but death not by firing squad but by hanging, because they’re not real soldiers. They deserve a humiliating death.
A married couple from #Mariupol tell how they were shelled by 🇺🇦forces from #Azovstal. #StopNaziUkraine https://t.co/jyQGEOJFYz
— Russian Embassy, UK (@RussianEmbassy) July 29, 2022
Украинците, очекувано, го отфрлија ова обвинување и ја обвинија руската страна за нападот.
Зеленски го нарече „намерно руско воено злосторство“ за кое украинската војска тврдеше дека има за цел „да го скрие тортурата и убивањето на затворениците“.
The Ukrainian Katyn.
With the barbaric overnight shelling in #Olenivka the russian occupiers tried to destroy evidence and cover up the torture and execution of Ukrainian prisoners of war. They failed. These criminals will be identified and punished!— Defense of Ukraine (@DefenceU) July 29, 2022
Самиот баталјон Азов, кој Русија го нарекува нацисти и терористи, објави видео порака од в.д. командантот, мајор Микита Надточи, кој го опиша нападот како „акт на јавна егзекуција“.
Тој додаде дека Азов „веќе ги открива имињата на џелатите и организаторите на егзекуцијата“ и дека ќе ги најде каде и да се, и дека „Украина како држава ќе обезбеди правично судење и казна“ за ова воено злосторство.
Американски ХИМАРС или руска термобарична бомба?
На 31 јули советникот на украинскиот претседател Михајло Подољак објави сателитски фотографии за кои тврди дека докажуваат дека експлозијата дошла од самата затворска зграда и дека се работи за руска термобарична бомба.
Истото ден подоцна го повтори и украинскиот државен обвинител Андреј Костин – барем според „прелиминарните заклучоци“, како што наведе.
Термобаричните или вакуумските бомби се, да потсетиме, озлогласено руско оружје чија детонација цица кислород од воздухот, како и белите дробови на жртвите и произведува експлозија со екстремно висока температура.
Неговата употреба на бојното поле во Украина е веќе документирана во неколку наврати, вклучително и во нападот на Азовстал.
Медіа й далі пишуть про «удар по Оленівці». Та чи є хоч один доказ удару?
1. Супутникові знімки демонструють, що покоджено лиш одну будівлю.
2. Саме в неї перевели полонених просто перед терактом.
3. Аналіз фото свідчить про термобаричний вибух ізсередини.Удар? Ні, теракт. pic.twitter.com/C35NURlo1P
— Михайло Подоляк (@Podolyak_M) July 31, 2022
Според командантот на Азов, Русите всушност користеле RPO-A Shmel, еден вид термобаричен пламен фрлач кој произведува експлозивна огнена топка која се пали во воздухот.
Извештаите на руската телевизија од целосно изгорениот затвор, со некои снимки на кои се гледаат изгорените останки на затворениците, не мора да се во спротивност со тврдењата на Украинците.
На местото на нападот, руските новинари покажаа и остатоци од проектил испукан од ХИМАРС, собрани и поставени на клупа, како доказ дека Украинците се тие што го погодиле затворот.
How is this for a zrada narrative?
HiMARS used to attack a barracks housing Ukrainian prisoners of war in Yelenovka. The list of victims is increasing by the hour, currently standing at 53 killed and 75 wounded. There is some EXTREMELY graphic footage out on telegram already. pic.twitter.com/eKjyFVB7KL
— Dr.Snekotron (@snekotron) July 29, 2022
Но, како што утврди американскиот Си-Ен-Ен во својата опсежна анализа на видеа и фотографии од местото на злосторството, шансите дека нападот всушност бил извршен од ХИМАРС се практично невозможни, а официјалната руска верзија на настанот најверојатно е измислена.
В общем-то, роспроп даже не скрывает, для чего это было сделано https://t.co/mJf7DkeQnJ #провокация #Еленовка pic.twitter.com/6Vrtpga2Jq
— Necro Mancer (@666_mancer) July 29, 2022
Зградата била ракетирана, а ѕидовите останале да стојат?
Повеќе од илјада украински затвореници се сместени во казнено-поправната колонија кај Оленивка, населба која е под контрола на руските сепаратисти од 2014 година.
Тоа е само еден од злогласните филтрациони логори каде што окупаторите носат и војници и „сомнителни“ цивили пред да ги префрлат понатаму, често во самата Русија.
Но, на крајот на јули, според достапните информации, околу 200 затвореници ненадејно биле преместени од зградите каде што биле со останатите затвореници во источниот дел на логорот, во посебна зграда во западниот дел на логорот.
I have found videos from June 2th that provide further evidence that the PoWs at Olenivka Prison were housed in a completely separate area of the camp from where the explosion happened. Shown here on the @Maxar images pic.twitter.com/ANL91h6JZ4
— Oliver Alexander (@OAlexanderDK) July 31, 2022
По нападот, на социјалните мрежи се појави видео од затвореници од Оленивка, но не може да се каже дали се работи за оние кои биле префрлени, а потоа загинале во нападот или за оние кои останале во друг дел од логорот.
Од фотографиите и видеата од зградата на затворот каде избувна пожарот, јасно се гледа дека ѕидовите од бетонски тули останале да стојат, а ни тенкиот лимен покрив не се урнал целосно.
На фотографиите од зградите погодени од ХИМАРС и слични повеќекратни ракетни системи, уништувањето обично е многу поголемо.
„На тие видеа никаде нема кратери, креветите не се поместени, колоните се неоштетени, но видливи се огромни штети од пожарот. Да беше воден повеќекратен ракетен систем, ќе видевте уништени тавани и ѕидови, разнесени тела. Има малку или никаков знак за значителна експлозија на оштетувања на структури или тела“, изјави експертот за оружје Крис Коб-Смит за Си-Ен-Ен.
so russia decided to stage the murder of the POWs as if a GMLRS rocket had killed them to dampen the Ukrainians’ joy at HIMARS.
The russians did the same with CAESAR: shell Donetsk city, then blame it on CAESAR by presenting russian artillery fired 152 mm shell fragments.5/n
— Thomas C. Theiner (@noclador) July 30, 2022
Дополнително, како што забележаа многу аналитичари, од украинска перспектива, сосема е бесмислено да се троши скапа муниција HIMARS со дострел до 85 километри за напад на цел што е оддалечена само 15 километри од линијата на фронтот и која можеше да биде погодени од стари ракетни системи Град.
А руското држење на воени заробеници толку блиску до фронтот во секој случај е кршење на членот 19 од Женевската конвенција, кој предвидува затворениците да се евакуираат „доволно далеку од бојното поле за да не се повеќе во опасност“.
Руски војник и мајка на затвореник: Воопшто не бил испукан проектил
Невообичаено е и тоа што рускиот портпарол Конашенков изјави дека во нападот се повредени осум чувари, што го негираа самите сепаратисти, кои изјавија дека ниту еден чувар, што е неверојатно, не е повреден.
Ина Затолака, мајка на еден од војниците затворени во Оленивка, за Си-Ен-Ен изјави дека таа и другите мајки разговарале со нивните синови по нападот и дека потврдиле дека „воопшто не го слушнале удар на ракетата“.
Ова се совпаѓа и со наводниот телефонски разговор меѓу двајца руски војници, кој Украинската служба за безбедност (СБУ) го пресретна и објави видео на кое едниот војник му признава на другиот дека Русите „сами ја уништиле касарната“ и дека 200 припадници на Азов биле префрлен во друга зграда два дена претходно.
Дали Русите ги ископале гробовите пред масакрот?
Сопругата на друг затвореник сведочеше за Си-Ен-Ен дека затворениците „кои биле опасни и се побуниле“ биле префрлени во друга зграда.
А на сателитските снимки од кампот, како што забележа Елиот Хигинс од истражувачко-новинарската организација Bellingcat, може да се видат и можни свежо ископани гробници, создадени десет дена пред масакрот.
Таа вечер, приказната продолжува, три ракети биле испукани од непосредна близина од Град, за што тој сугерира дека е само капак, а при трите експлозии кои потоа се слушнале, „прозорците не биле скршени, немало знаци на типична школка што паѓа или нешто слично“.
Lower resolution imagery on Planet indicates the ground disturbance (seen at bottom of this video) occurred after July 18th and prior to July 21st at Olenivka Prison: https://t.co/bmZEr4T1nk pic.twitter.com/pqqmq8oAiQ
— Eliot Higgins (@EliotHiggins) July 31, 2022
Анонимен украински функционер изјави за Си-Ен-Ен дека нападот се случил непосредно пред да се изврши размената на украинските и руските затвореници.
Хуманитарниот волонтер Ана Ворошева и поранешниот затвореник Евен Малиарчук, кои беа ослободени од Оленивка, исто така сведочеа дека Русите редовно испрашувале, мачеле и тепале затвореници, дека ќелиите биле преполни (50 во ќелија за 10 луѓе) и дека немало доволно вода и храна.
„Зборуваме за апсолутно зло“, изјави Ворошева за британски Гардијан за затворот во кој се наоѓала од март до почетокот на јули:
„Русија не сакаше тие да останат живи. Сигурна сум дека некои од „убиените“ во експлозијата веќе биле трупови. Тоа беше пригоден начин да се прикрие фактот дека биле мачени до смрт“.
И американскиот невладин Институт за воени студии (ISW) во својата анализа заклучи дека зад нападот во Оленивка стои руска страна.
Сателитските и другите снимки од местото на настанот, тврди ISW, покажуваат дека нападот оштетил само една зграда, не ги срушил ѕидовите на таа зграда и не оставил кратери од проектили во близина, што „многу силно сугерира дека уништувањето на затворот било резултат или од прецизен удар или внатрешно поставен запалив или експлозив“.
Стивен Сигал наместо Црвениот крст
Во тие денови, Русија вети дека ќе дозволи пристап до експертите на ОН и Црвениот крст кои треба да спроведат независна истрага на местото на злосторството.
Експертскиот тим на Црвениот крст, според изјавата на портпаролот Олександр Власенко, за која во понеделникот јави Киев Индепендент, сѐ уште не добил пристап до местото на злосторството, што е значајно.
Црвениот крст последен пат го посети затворот во Оленивка во мај, но и тогаш посетата беше прекратка, не можеа да ја посетат целата локација или да разговараат со преживеаните затвореници без присуство на руски војници, се пожали Власенко.
#Putin buddy #StevenSeagal will be making a Russian propaganda “documentary” in the occupied Donbass in #Ukraine. Here he is with terrorist Denis Pushilin, Putin puppet and head of the made up “Donetsk People’s Republic.” Other photos from the past. pic.twitter.com/oWsIaNIsRY
— Igor Sushko (@igorsushko) August 9, 2022
Наместо во Црвениот крст, Русите на местото на злосторството го доведоа американскиот актер Стивен Сигал, познат по своите симпатии и блиски врски со режимот на Владимир Путин (за што доби и руско државјанство), наводно за да сними документарен филм за војна.
Сигал, очекувано, на руските медиуми им ја повтори тезата на режимот дека Украинците го ракетираат затворот со американски ХИМАРС.
Тврдењето дека Украина, а не Русија, го извршила ова сурово злосторство е особено застрашувачка иронија – иако само еден ден претходно, на социјалните мрежи се појави видео од руски војник како кастрира, а потоа ликвидира украински воен заробеник.
Сите информации поврзани со најновите случувања со војната во Украина можете да ги прочитате ТУКА.