Илон Маск на својата социјална мрежа Х го објави прашањето: „Дали целата левица е една голема група крадци?“, а потоа во истата објава тој одговори: „Доказите сè повеќе укажуваат на тоа“.
Маск на почетокот на февруари изјави дека тој и американскиот претседател Доналд Трамп се во процес на затворање на американската агенција за меѓународен развој (УСАИД).
Маск накратко објави на X во тоа време: „Го исклучуваме“, подоцна додавајќи дека тие се „во процес“ на затворање на УСАИД.
Is the left really just a giant kleptocracy?
The evidence increasingly suggests it is.
— Elon Musk (@elonmusk) February 9, 2025
Сепак, не е јасно како Маск и Трамп имаат намера да го спроведат ова без одобрение од Конгресот, ниту колку брзо всушност имаат намера да го сторат тоа.
Маск го нарече УСАИД „ гнездо на радикални марксисти кои ја мразат Америка“, а Трамп рече дека УСАИД е „една голема измама“ и дека „малку од средствата се користат за добри цели“.
Администрацијата на Трамп веќе ги замрзна сите проекти на УСАИД ширум светот на три месеци, освен некои строго хуманитарна помош.
Маск сака значително да го намали бројот на вработени во УСАИД и да го намали бројот на договори.
Што е УСАИД и што прави?
Американската агенција за меѓународен развој (УСАИД) е основана во 1961 година од американскиот претседател Џон Ф. Кенеди, со цел да обезбеди хуманитарна помош и да го поттикне развојот во земјите во развој.
Агенцијата управува со значителен дел од странската помош на САД, со годишен буџет од околу 44,2 милијарди долари во фискалната 2024 година.
УСАИД спроведува програми во области како што се глобалното здравство, образованието, економскиот развој и заштитата на животната средина.
Нејзините проекти опфаќаат повеќе од 100 земји, вклучувајќи ги Украина, Етиопија, Јордан, Демократска Република Конго, Сомалија, Јемен, Авганистан, Нигерија, Јужен Судан и Сирија.
Колку УСАИД ја чини американската влада?
Според владините податоци, САД потрошиле 68 милијарди долари (66 милијарди евра) за меѓународна помош во 2023 година.
Оваа сума е распространета низ повеќе одделенија и агенции, но буџетот на УСАИД изнесува повеќе од половина од него околу 39 милијарди евра.
Огромното мнозинство од овие пари се трошат во Азија, субсахарска Африка и Европа – првенствено во Украина.
Гренел: Непромислено се трошеа милијарди во Западен Балкан
Ричард Гренел, претставник на Трамп за специјални мисии, рече дека „милијарди долари се дадени на левичарските невладини организации“ за спроведување на политиките во други земји.
Гренел повторно објави објава на социјалната мрежа Х за тоа колку пари наводно потрошила Американската агенција за меѓународен развој (УСАИД) во земјите од Западен Балкан, нарекувајќи го „непромислено трошење“.
„Вредните Американци плаќаат даноци – политичарите во Вашингтон ги трошат тие пари непромислено. Милијарди долари се дадени на левичарски невладини организации за да водат радикални политики во други земји“, напиша тој, споделувајќи објава во која се споменува наводната потрошувачка на УСАИД во Западен Балкан.
Во соопштението за медиумите од Х, споделено од Гренел, се шпекулира за речиси две милијарди долари дистрибуирани од УСАИД во земјите од Западен Балкан од 2020 до 2024 година, што се совпаѓа со поголемиот дел од мандатот на поранешниот американски претседател Џо Бајден.
Наводно, во период од четири години, повеќе од 500 милиони долари биле дадени на Косово, околу 400 милиони на Босна и Херцеговина, речиси 300 милиони на Македонија, повеќе од 200 милиони на Србија, повеќе од 180 милиони на Албанија и повеќе од 70 милиони на Црна Гора. Хрватска не е на таа листа.
🚨🚨🚨🚨🚨
Hard working Americans pay taxes – politicians in Washington, DC spend that money recklessly.
Billion$ given to left wing NGOs to push radical policies in other countries.
Here’s a snippet from just USAid… https://t.co/CMEAuvVqFw
— Richard Grenell (@RichardGrenell) February 4, 2025
Трамп: Политико доби 8 милиони долари од УСАИД
Трамп изјави и дека од УСАИД биле украдени милијарди американски долари.
„Изгледа дека милијарди долари се украдени од УСАИД и други агенции, а голем дел од нив оди на лажни медиуми како „исплата“ за создавање добри приказни за демократите“, напиша тој на својата социјална мрежа Truth Social.
И Трамп и Маск објавија дека Политико добил 8,1 милиони долари од УСАИД, што подоцна го повтори и портпаролката на Белата куќа Каролина Левит, додавајќи дека парите отишле за претплатите на Политико и дека DOGE сега работи на тоа да го поништи.
Извршниот директор и главен уредник на Политико Голи Шејхолеслами одговори на овие наводи од администрацијата на Трамп велејќи дека „Политико никогаш не бил финансиран од ниту една влада во последните 18 години“.
Таа се осврна и на осумте милиони долари кои Трамп експлицитно ги спомна.
„Се работи за нашата услуга Politico Pro, која ја користат приватни компании и владини агенции кои плаќаат за пристап до алатки за следење на политиките и законодавството. Ова не е финансирање. Ова е трансакција“, се вели меѓу другото во нејзината изјава.
Контроверзиите на Маск
Илон Маск е опкружен со некои контроверзии откако стана дел од администрацијата на Трамп.
Освен што гласно се залагаше за затворање на УСАИД, Маск се најде во центарот на вниманието на јавноста и поради обидот да пристапи до главниот американски платен систем во рамките на Министерството за финансии.
Трамп го задолжи Маск и неговиот Оддел за владина ефикасност (DOGE) да „воведат ред“ во владините оддели и агенции.
Американскиот федерален судија Пол Енгелмаер издаде итен налог за стопирање на контролата на Маск врз овие системи и нареди уништување на сите преземени податоци од системот за плаќање од секој што имал пристап до нив од 20 јануари, наведувајќи го „ризикот што го носи новата политика во врска со откривањето на чувствителни и доверливи информации и зголемениот ризик дека системите ќе станат поранливи од претходно за хакирање“.
Сослушувањето за ова прашање е закажано за 14 февруари, а Белата куќа неговата одлука ја нарече „претеран судски удар“.
Обвинувања за нацистички поздрав
Пред сè, Маск го привлече вниманието кон себе за време на прославата на инаугурацијата на Доналд Трамп во арената Капитол Уан во Вашингтон, кога, откако им се обрати на приврзаниците, направи гестови со рака кои потсетуваа на нацистички поздрав.
„Ти благодарам, срцето ми е со тебе“, рече тој пред да се сврти и да го повтори гестот, кревајќи ја десната рака во воздух, кон американското знаме.
Маск ја пофали германската AfD
Освен тоа, Маск веќе некое време ја фали AfD на својата социјална мрежа X како „единствена партија која може да ја спаси Германија“ и во јануари разговараше во живо на X со лидерката на партијата Алис Вајдел.
Во 2021 година, домашната разузнавачка агенција на Германија ја класифицираше АфД како екстремистичка на национално ниво.
АфД се залага за прекин на соработката со еврозоната, се противи на еврото и се залага за повторно воведување на националната валута.
Тие се жестоки противници на имиграцијата, особено на имиграцијата на муслиманите.
Партијата исто така се противи на истополовите бракови, иако Вајдел се прогласи за лезбејка. Тие не признаваат дека луѓето влијаеле на климатските промени.
Партијата се противи на санкциите за Русија и испраќањето помош за Украина, а неодамна го смени својот став кон Израел – што сега го критикува.
Лидерите на партиите постојано беа обвинувани за антисемитски изјави и за користење слогани кои потсетуваат на оние што ги користеа нацистите.
Поддршката на AfD порасна по усвојувањето на ксенофобични и исламофобични ставови по бегалската криза во 2015 година, таа продолжи да зазема екстремно десничарски позиции, што доведе до тоа некои членови и ограноци да бидат под истрага за неуставни активности.