Куманово се до втората полоцина на XIX век било паланка од ориенталски тип, но по спојувањето на моравската пруга со вардарската во 1888 година нагло нараснува и се модернизира.
Десетина дена пред излегувањето на кумановскиот партизански одред во 1941 година партиските работници Драган Павловиќ Шиља, Благој Стевковски Гојчо, Панче Пешев и Дејан Алексиќ, раобтеле на прогласот на ПК – КПМ „Зошто излегуваат македонските партизани?“ што подоцна бил умножен во Скопје и испратен до сите партиски ораганизации во Македонија.
10 интересни факти за Куманово кои не сте ги знаеле (7 дел)
Во третата деценија на XIX век во Куманово се населиле семејства Шољаци и Богданци од селото Матејче, нешто подоцна Спахиини од селото Мургаш, Лопарци од Прешево и Даштевци од Врање.
На 12 октомври 1941 година од Куманово излегле два партизански одреди: Козјачки и Карадачки. Козјачкиот одред имал 26 борци, а Карадачкиот 16.
10 интересни факти за Куманово кои не сте ги знаеле (6 дел)
При изградба на пругата Скопје – Врање кај селото Лопате биле пронајдени стари камени пличи и записи на кои пишувало дека тука минувал еден од римските патишта и дека тука била првата станица на патот Ниш – Скопје.
На II Републички слет одржан во 1947 година претставникот на Куманово Светозар Аврамовски го освоил првото место на трката на 1.500 метри. Тој трочал без особени подготовки и бос.
По забележаните борбени успеси Вториот кумановски партизански одред во ноември 1943 година нараснал и во своите редови имал 140 борци, пред се младинци. Од нив во декември 1943 година се формирал првиот Кумановски баталјон „Орце Николов“ во Пелинце.
10 интересни факти за Куманово кои не сте ги знаеле (5 дел)
Меѓу најмладите занаети во Куманово е казанџиско-калаџискиот занает. Него го донеле Власите од Крушево во 1880 година.
Пред ослободувањето на Куманово во ноември 1944 година главниот штаб на НОВ и ПОЈ на Македонија формирал Команда на град Куманово. За прв командант бил поставен Салтир Путински. Првиот состанок на Командата бил одржан во селото Драгоманце.
10 интересни факти за Куманово кои не сте ги знаеле (4 дел)
По 11 ноември Командата на град Куманово поставила стражари пред сите важни објекти. Првите стражари одржале најдолга стража од 48 часа без прекин.