Се предвидуваше дека руската економија ќе колабира откако западните земји воведоа невидени санкции кон Москва поради војната во Украина.
Сепак, оваа недела рускиот завод за статистика Росстат објави дека бруто домашниот производ (БДП) паднал за само 0,4 отсто во првите шест месеци од оваа година.
Капиталните инвестиции се зголемија, рубљата закрепна, а инфлацијата, која порасна кога започна војната, почна да опаѓа, според официјалните податоци.
Оваа недела, висок руски владин функционер предвиде дека за целата година, БДП ќе се намали за само три проценти и нема да се намали за една третина како што беше предвидено.
Па што се случува?
Како што се очекуваше, приходите од нафтата и гасот, особено од Европската унија, продолжуваат да ги поддржуваат финансиите на земјата, и покрај тоа што Германија и Италија ја намалуваат зависноста од руската енергија.
Државниот енергетски гигант Газпром штотуку објави дека остварил рекорден профит од 2,5 трилиони рубљи (41,41 милијарди евра) во првата половина од годината.
Ова предизвика зголемување на цените на акциите за 30 отсто.
„Дури и ако руската економија оди многу полошо отколку пред шест месеци, тоа не е доволно за да се спречи Путин да ја финансира војната“, изјави за ДВ Максим Миронов, професор по финансии на мадридската бизнис школа „ИЕ“.
Нема сомнеж дека западните санкции почнаа да функционираат.
Минатиот месец, студија на Универзитетот Јеил во САД покажа дека увозот во Русија пропаѓа и дека производителите се мачат да набават делови, вклучително и полупроводници и други високотехнолошки компоненти.
Позицијата на Русија како земја извозник е неповратно оштетена, со оглед на тоа што Москва беше принудена да ги продава вишокот нафта и гас во Азија со големи попусти, се вели во истражувањето.
Речиси илјада западни компании ги повлекоа или ги ограничија своите деловни активности со Русија, предизвикувајќи големи нарушувања и масовни отпуштања.
Економски колапс „за две години“
Еден од коавторите на извештајот, професорот по менаџмент Џефри Соненфелд, неодамна за британското „Тајмс радио“ оцени дека руската економија, доколку Западот не попушти и остане цврст во однос на санкциите, може „со огромни тешкотија, преживее уште само две години“. Други експерти, сепак, веруваат дека целосниот економски колапс на Русија ќе потрае многу подолго.
„На долг рок, Русија нема да биде ништо повеќе од бензинска пумпа за Кина, но не го прифаќам тврдењето дека нејзината економија ќе колабира за две години“, Ролф Ј. Лангхамер, германски трговски експерт и поранешен потпретседател на Институтот за светска економија, за DW.
Тој нагласува дека Русија веќе неколку години го полни воениот буџет и наведува дека меѓународните финансиски експерти сметаат дека земјата е добро подготвена за секое економско одвојување од Западот.
Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) минатата година објави дека Русија собира пари од почетокот на конфликтот во источна Украина во 2014 година и анексијата на Крим и дека е подготвена за сеопфатна војна.
Лангхамер потсетува дека Германија ѝ платила на Русија 20 милијарди евра (19,97 милијарди долари) за увоз на енергија во првата половина од годината – што е зголемување за 50 отсто во споредба со истиот период минатата година.
„Дури и да падне количината на увезена енергија, со сегашната зголемена цена, ние сепак ќе им плаќаме приближно три милијарди евра секој месец или 15 милијарди евра на секои шест месеци.
Но, и покрај подобрата од очекуваната економска слика, Кремљ престана да објавува податоци за економските перформанси на земјата веднаш по влегувањето на руските тенкови во Украина.
Трошењето на резервите на Путин
Истражувачите на Јеил забележаа дека Русија остана без 600 милијарди девизни резерви кои „му служеа на Путин како амортизер во првите месеци од војната“.
80 милијарди долари од резервите биле искористени, додека другата половина беше замрзната од Западот.
Александар Михајлов, вонреден професор по економија на Универзитетот во Ридинг во Велика Британија, верува дека Путин ќе почне да останува без пари за војна дури кога Западот целосно ќе ја намали зависноста од руската енергија, што, како што вели, веројатно ќе потребни се уште две до три години.
Ако опциите на Путин пропаднат или се ограничени, Русија може да почне да печати пари за покривање на вртоглавите воени трошоци.
Според Михаилов, тоа би било „лудило“, бидејќи „ќе доведе до огромна девалвација на рубљата, хиперинфлација и социјални немири“.
Од друга страна, Максим Миронов истакнува дека Русите доживеале сериозни тешкотии за време на комунистичкото владеење, но и по распадот на Советскиот Сојуз во 1990-тите и предупредува да не се преувеличуваат проценките дека населението ќе се побуни и ќе се крене против Путин.
„На Запад имате 10 проценти инфлација и луѓето се многу исплашени и бараат од политичарите да направат нешто. Руското општество не функционира така. Путин има повеќе простор таму, а во случај на пад на животниот стандард од 20 до 30 отсто, нема ризик да има голем бунт и отпор“.
Секундарни санкции како дополнителна изолација на Путин
Многу земји во Азија, Латинска Америка и Африка не воведоа санкции кон Русија, а некои дури имаа голема корист од оддалеченоста на Западот од Русија.
Извештаите оваа недела покажуваат дека Кина тајно го продава својот вишок руски гас на Европа.
Сега се зголемува притисокот за Западот да воведе таканаречени секундарни санкции врз трети страни, според кои странските државјани кои работат со Русија би можеле да бидат отсечени од меѓународните финансиски текови и системи.
Вашингтон многу ефикасно ги искористи овие мерки против трети земји и субјекти со цел да го изолира Иран, односно да го запре извозот на нафта и нуклеарните амбиции на земјата.
„Кина, заедно со Турција и Индија, е клучна земја која ги игнорира западните санкции“, вели германскиот експерт Ролф Ј. Лангхамер.
„Повлекувањето на Кина и повлекувањето на поддршката за Путин, како резултат на секундарните санкции, ќе биде опашка на санкциите и нивната ефикасност.
Вашингтон претходно оцени дека секундарните санкции се опција, но експертите апелираат на трпение.
Доколку сега се воведат, сметаат тие, санкциите би можеле дополнително да ја зголемат побарувачката за нафта и гас, што на крајот би довело до уште поголем пораст на цените.