Четири часот наутро. Сирени завиваат, одекнува пукотница. Млади луѓе на возраст од 13 и 14 години, облечени во воени униформи и вооружени со пушки, истрчуваат од шаторот.
Некои возвраќаат на оган, други трчаат кон ранетите – исто така ученици.
Им ги преврзуваат раните, ги ставаат на носилки и се обидуваат да ги однесат на безбедно место под оган.
Ова е сцена од Инстаграм профилот на организацијата „Патриоти на Белорусија“, основана во декември 2020 година по задушувањето на протестите против лажните претседателски избори.
Под изговор на „промовирање на почитување на државните симболи“ и „зачувување на суверенитетот“, оваа организација го спроведува милитаристичкиот натпревар „Предизвик“, во кој учениците од деветто и десетто одделение низ целата земја доживуваат воена атмосфера.
Но, ова е само еден пример за систематска милитаризација на децата со која режимот на Александар Лукашенко, како што тврдат аналитичарите, ги подготвува младите луѓе за можна војна на страната на Русија, пишува ДВ.
Стратегија за преживување на режимот на Лукашенко
Според заедничка студија на БелПол, здружение на поранешни безбедносни службеници, и Народната антикризна администрација (НАУ), организација основана од критичарите на Лукашенко во егзил, милитаризацијата на децата е „стратегија за преживување на режимот“.
Лидерот на НАУ, Павел Латушка, тврди дека по протестите во 2020 година, во земјата започнала „систематска работа за воспитување на нова генерација лојални граѓани“.
Тој објаснува како безбедносните сили на Лукашенко се соочуваат со недостиг на персонал затоа што младите луѓе не сакаат да работат во репресивни државни органи, поради што режимот одлучил „плански да ги обучи идните членови на безбедносните сили“.
Како дополнителна причина од 2022 година, подготовката на Белорусија за евентуално влегување во отворена војна на страната на Русија, а клучен дел од таа подготовка е милитаризацијата на малолетниците, што е утврдено со државната
„Програма за патриотско образование на населението за периодот 2022 – 2025 година“.
Илјадници ученици учествуваат во воени игри
Авторите на студијата наведуваат дека повеќе од половина од училишните активности денес се занимаваат со теми за војна, смрт и саможртва.
Учениците редовно ги посетуваат воените бази и безбедносните служби, каде што им се презентира оружје и специјална опрема.
„Сакам да се испробам како војник“, „Сакам да ја тестирам мојата издржливост“, „Сакам да пробам нешто ново“, велат тинејџерите во извештај на телевизискиот канал на белоруското Министерство за одбрана за мотивацијата за учество во натпреварот „Предизвик“.
Повеќе од 35.000 ученици учествуваат во вакви „воени игри“ секоја година.
Деветгодишни и десетгодишници веќе ги преземаат улогите на „пионери“ и „болничари“, додека децата на возраст од 11 до 14 години учат да пукаат.
Во понапредна фаза, во игри како „Орлиќ“ и „Предизвик“, тинејџерите дури учествуваат и во вежби во кои тенк ги прегазува луѓето во ровови.
Целта, како што објаснува Матвеј Купрејчик од организацијата БелПол за ДВ, е да ги научи да не се плашат од пукотници, експлозии и крв.
Во телевизиските извештаи, децата го изразуваат своето воодушевување.
„Имаше повеќе адреналин во оклопниот транспортер, беше побрз. Но, беше многу повозбудливо во тенкот. Каков оклоп! Каков моќен тенк! Сакам да учам на воената академија за да бидам возач на тенк. Тоа е мојата голема желба“, вели едно момче.
„Натпреварот „Предизвик“ ме направи ментално посилен. Постојат прописи и наредби, што значи дека мора да ги следите без разлика дали ви се допаѓа или не. Можете да научите многу на турнирот“, додава друг учесник.
Оживување на советските практики
Воените игри не се нови во Белорусија; тие беа широко распространети дури и во советската ера.
Праксата на воени инструктори кои ги предаваат основите на воената обука во училиштата исто така се врати од минатото, а овие позиции се повторно воведени во сите образовни институции.
Повеќето од нив се поранешни членови на безбедносните сили.
„Милитаризацијата е дополнително зајакната со интензивна идеолошка индоктринација. Учебниците редовно се ревидираат за да се вклопат во политичката агенда на властите. Директорите и образовните институции се принудени да доставуваат редовни извештаи до канцеларијата на државниот обвинител“, се наведува во извештајот.
Досега, воено-патриотски часови се воведени во 220 белоруски училишта, кои ги посетуваат околу 4.000 ученици, додека уште 1.800 млади луѓе се запишани во девет кадетски училишта.
Некои институции нудат и курсеви за пилоти на беспилотни летала, каде што деца од 12 до 17 години учат да летаат со беспилотни летала FPV за уништување на непријателска опрема.
Милитаристичките кампови се организираат за време на училишните распусти, кои во учебната 2023/24 година имаа повеќе од 57.000 учесници.
Средствата за „воено-патриотско образование“ доаѓаат од државниот буџет, фондации и донации, а дел од финансирањето го презеде претседателскиот спортски клуб управуван од Дмитриј Лукашенко, син на белорускиот владетел.
„Масовната милитаризација го поткопува образовниот систем“
Според Матвеј Купрејчик, државата ја постигнува својата цел и со тоа што им дава приоритет на студентите на воено-патриотски курсеви и членовите на милитаристичките клубови при запишувањето на универзитетите.
Семејствата чии деца постигнуваат добри резултати во воената обука, исто така, добиваат финансиски стимулации.
„Масовната милитаризација го поткопува образовниот систем и ги уништува вредностите на хуманизмот и критичкото размислување. Децата растат со искривен поглед на светот, во кој насилството и потчинувањето се норма и во кој се развива и консолидира култот на личноста“, предупредува Павел Латушко.
Авторите на студијата заклучуваат дека таквото однесување во Белорусија ги крши меѓународните прописи за заштита на правата на децата, вклучувајќи ја слободата на мислење и заштитата од експлоатација, пропаганда и учество во вооружени конфликти.
Затоа БелПол и НАУ имаат намера да продолжат да ја информираат меѓународната заедница за злоупотребата на децата за идеолошки и воени цели од страна на режимот на Лукашенко.