Терористичката организација Исламска држава најмногу е поразена во Сирија, но не е целосно исчезната.
Барем во некои делови од земјата и понатаму претставува опасност, пишува во анализата ДВ.
Претежно е поразена во Сирија, но Исламската држава (ИД) продолжува да претставува закана за мирната иднина на земјата.
Барем таков е ставот на администрацијата на претседателот Џо Бајден, која затоа нареди масовни напади врз џихадистите.
Колку сериозно ја сфаќаат оваа закана веќе покажува арсеналот на распоредени авиони.
Во нападите во централниот дел на земјата учествуваа тешки бомбардери Б-52, како и ловци Ф-15 и А-10 Тандерболт.
Американските напади врз ИД
Нападите врз лидерите на ИД, борците и камповите во централниот дел на Сирија се дел од тековната мисија чија цел е слабеење и конечно поразување на таа терористичка организација, објави Командата на американската армија на платформата X.
Тие извршија десетици воздушни напади.
„Не треба да има сомнеж – нема да дозволиме ИД повторно да се формира и да ја искористи моменталната ситуација во Сирија“, изјави генералот Мајкл Ерик Курила во објавата на платформата X.
„Сите организации во Сирија треба да знаат дека ќе ги повикаме на одговорност доколку соработуваат со ИД или ја поддржат на кој било начин“.
„Ќе придонесеме за обезбедување стабилност во источна Сирија со тоа што ќе го заштитиме нашиот персонал од какви било закани и ќе ја продолжиме нашата мисија против ИД, вклучително и обезбедување на затворите каде што се чуваат борците на ИД“, рече претседателот Бајден во неделата.
„ИД никогаш целосно не исчезнала во Сирија“
Исламската држава никогаш целосно не исчезнала од Сирија, тврди експертот за Блискиот Исток и политички консултант Карстен Виланд во интервју за ДВ.
Иако беше во голема мера поразена, „различни ќелии – вклучително и ќелии за спиење – продолжуваат да постојат во централна и источна Сирија.
Тие продолжуваат да претставуваат значителна закана, особено кога, како и сега, има вакуум на моќта“.
Според него, САД ја направија вистинската работа.
„Сега е клучно да се стабилизираат оние сили што ја презедоа власта во Сирија што е можно помирно и да не се оптоваруваат со дополнителен фронт против ИД“, рече Виланд.
Од Ирак до Сирија
„Исламска држава“ е основана во Ирак во контекст на американската интервенција во 2003 година, а од 2012 година се прошири и во Сирија во хаосот на тамошното востание.
Организацијата дејствуваше во Сирија под името Џабхат ал Нусра, односно Фронт ал Нусра („Фронт за поддршка“). Беше командуван од Абу Мохамед ал Џолани, човекот кој денес ја води милицијата Хајат Тахрир ал-Шам (ХТС). Токму овие милиции ја започнаа офанзивата што доведе до пад на диктаторот Башар ал Асад.
Идеолошки, Ал Џолани со текот на годините се повеќе се дистанцираше од ирачката „Исламска држава“.
Конфликтот меѓу двете групи стануваше се поакутен во годините што следеа.
Напади врз цивили, калифи и спијачи
Сириската армија, ослабена од годините на револуција, не можеше да пружи значителен отпор на Исламската држава.
Многу војници загинаа во судири и заседи. Сепак, од 2015 година, Исламската држава, како и Фронтот Ал Нусра, се соочуваат со зголемен воен притисок од САД и Русија.
Овој притисок значително ја ослабна ИД, која до 2019 година мораше главно да се откаже од власта.
Сепак, некои таканаречени „калифи“, врвни воени и верски водачи на ИД, успеаја да се задржат, но САД повремено ги елиминираа.
Многу членови на ИД завршија во кампови во североисточна Сирија, каде што се и денес.
И покрај тоа, некои ќелии и кампови на Исламската држава преживеаја до ден-денес, особено во пустината Бадија, на границата меѓу Сирија и Ирак.
Овие милиции повремено извршуваат помали напади, според Карстен Виланд.
„Нападите се главно насочени кон руралното население, особено кон луѓето кои бараат тартуфи во таа област. Во некои случаи десетици луѓе се убиени.
Дали Џолани се огради од ИД?
Другите членови на ИД функционираат како таканаречени „заспани ќелии“ и чекаат наредба да дејствуваат.
Бидејќи Исламската држава е главно децентрализирана организација, тешко е целосно да се уништи.
Иако Исламската држава во моментов не е способна да се прошири нашироко или да ја обнови својата стара област на моќ, таа би можела да се обиде да го зголеми своето влијание во политички изменетата Сирија по падот на Асад.
Затоа оваа група, позната по својата бруталност, сега е решително потисната.
Дека Абу Мохамад ал Џолани навистина се оградил од идеологијата на „Исламска држава“ е сосема замисливо, според Карстен Виланд.
„Таа група склучи договори со различни локални актери, што ме наведува да се надевам на конструктивен развој. Интересно е и тоа што немаше големи масакри или одмазднички кампањи. Доколку се следеше идеологијата на Исламската држава, веројатно ситуацијата ќе се развише во последните денови сосема поинаку“, заклучува Виланд.