Владимир Путин постојано зборуваше за бунтот на Евгениј Пригожин и неговата група Вагнер и секој пат ќе им се заблагодари на безбедносните власти кои решително постапија кон него и спречија граѓанска војна.
Ако е така, тогаш како членовите на Вагнер ја презеле контролата врз главниот штаб на воениот округ Ростов, како го освоиле воениот аеродром Милерово и како можеле во колона да возат речиси до Москва?
Дали Пригожин имал помошници во армијата?
Кој му помогнал на Пригожин?
„Прашањето за соработка секако е отворено. Вагнерите во својот конвој имаа тешко оружје од руската армија, кое им го ставија на располагање, а беа насочени кон армијата врз основа на обука, логистика, снабдување и техничко одржување“, вели Густав Гресел, експерт за воени прашања во Европски совет за надворешни работи (ECFR).
Тој смета дека е малку веројатно дека никој во руската армија не знаел за бунтот, бидејќи и по повлекувањето од фронтот, припадниците на Вагнер го имале оружјето на руската армија кое сè уште било сервисирано, делумно во воени институции, а кое било користени за маршот во Москва.
„Конвојот помина низ Ростов и Воронеж, градови со силни воени гарнизони. Таму се обучуваат редовни воени единици и војници, кои ја добиваат последната обука пред да заминат за Украина. Тоа што меѓу нив немаше никој што би им се спротивставил на членовите на Вагнер е многу, многу чудно“, вели експертот.
Што знаел Суровикин?
„Њујорк тајмс“ го привлече меѓународното внимание со својата статија од 27 јуни, во која се тврди, повикувајќи се на извори во американските разузнавачки кругови, дека генералот Сергеј Суровикин, како и некои други високи руски офицери, можеле да знаат што подготвува Пригожин.
Од октомври 2022 година до јануари 2023 година, Суровикин беше командант на руските трупи во Украина.
Тогаш неговото место го зазеде генералот Валери Герасимов, а Суровикин стана негов заменик.
Според њујоршкиот весник, американското разузнавање се обидува да открие дали Суровикин можеби учествувал во планирањето на бунтот од страна на Пригожин.
Сепак, експертите се скептични за овие тврдења.
„Суровикин моментално е командант на воздухопловните сили и тие беа единствените кои му се спротивставија на Вагнер, напаѓајќи ги од воздух. Тоа навистина не оди со имиџот на предавник“, вели Густав Гресел.
Тој додава дека не е доволно да се сомнева дека Суровикин нема високо мислење за Герасимов, кој го турна од шефот на „специјалните операции“, како што Кремљ ја нарекува војната во Украина.
Суровикин често му противрекуваше на Путин, пред сè кога станува збор за повлекувањето од Херсон, што Путин го одби.
Експертот за британска Русија, Марк Галеоти, на Твитер, како и многу други, истакна дека Суровикин бил првиот што јавно апелирал до Пригожин да го запре бунтот.
„Тој даде јасна изјава во која, спротивно на првичните сомнежи, се покажа како лојален на Кремљ“, истакна Галеоти.
Тој верува дека тоа би можело да му помогне на Суровикин да се „измие“ и повторно да стане кандидат за шеф на „специјалните операции“ или дури и за функцијата началник на генералштабот.
„Нагласувам дека тоа е само претпоставка, но сомнежот за соодговорност за „предавството“ на Пригожин, да го искористиме изразот на Путин, може да биде вешт маневар за да се спречи враќањето на Суровикин“, смета Галеоти.
Зајакнувањето на неговата позиција би било „лоша вест за Украина“, според тој експерт.
Лоша организација на бунтот или навремена превенција?
Според начинот на кој течеше бунтот, тоа кажува многу против тезата дека во неа учествувал некој од врвот на војската како Суровикин.
Во тоа е убедена Татјана Становаја од Карнеги центарот за Русија и Евроазија во Берлин.
Таа смета дека Пригожин сакал да го натера Путин да му обрне внимание на Вагнер и да го брани.
Тој додава дека немало нормална подготовка, а не се знаело ни дека патот кон Москва е отворен и ќе доведе до сигурна смрт.
Становаја не исклучува дека Суровикин знаел за плановите.
„Но, во вистински момент застана на страната на државата“, вели експертот на Телеграм.
Становаја, која основаше и своја фирма за политички анализи „Р.Политик“, вели дека одамна е познато дека руското воено раководство е поделено на два табора – во едниот се Шојгу и Герасимов, а во другиот Суровикин.
Според неа, не се работи за борба за власт, туку за разбирање на начинот на борба во Украина и за односот кон приватните војски.
Суровикин, за разлика од Шојгу и Герасимов, барем имал деловен однос со Пригожин, па дури и се сметал за посредник.
На почетокот на мај, тој учествуваше во отстранувањето на недостатокот на муниција кај Вагнер.
„Таа улога несомнено беше договорена со Путин“, вели Становаја.
„Волстрит журнал“ на 28 јуни објави, повикувајќи се на западни разузнавачки служби, дека Вагнер најпрво сакал да ги фати Шојгу и Герасимов во седиштето во Ростов.
Но, според американските новинари, руската разузнавачка служба ФСБ дознала за тој план, па членовите на Вагнер потоа морале да импровизираат.
Според еден американски весник, Евгениј Пригожин им ги доверил плановите за бунтот на голем број високи офицери, а можеби и на Суровикин.
Сепак, не е јасно кој ги пренел информациите на руските разузнавачи.
„Чистки“ во руската армија
Нејасно е како блискоста на Суровикин со Вагнер ќе влијае на неговата судбина.
Центарот за досие, некомерцијален проект на Михаил Ходорковски, на 28 јуни објави дека Суровикин е почесен член на Вагнер од 2017 година. Во него се споменува дури и членскиот број на генералот: М-3744.
Гласините дека Суровикин е под сомнение се интензивираа затоа што тој не се појавил во јавноста по бунтот.
Репортери блиски до Кремљ зборуваат за недовербата што се шири преку војската.
Телеграмскиот канал „Рибар“ пишува за тоа: „Со денови на управување со воените контролни тела како и со командантите на единиците се занимаваат инспектори и претставници на федералната служба за надзор“.
Според различни извори, „чистките“ влијаат не само на раководството на армијата, туку и на пониските офицери и војници.
„Верувам дека Пригожин имал симпатизери во армијата. Сепак, попрецизно би било да ги означиме како незадоволни од Шојгу и Путин. Но, ако сакате, можете ли симпатизерите да ги претворите во заговорници и да ги искористите за чистки“, прашува политикологот Татјана Становаја.
Таа оценува дека пред се министерот за одбрана Шојгу сака да ја искористи можноста за „чистки“ за да ја зајакне својата позиција.
„Имам силно чувство дека Шојгу би можел да биде главниот профитер во оваа приказна. Откако се ослободи од Пригожин, Путин доби силна „вакцина“ против приватните војски, како против чумата. Сега може да се справи со сопствената војска“, вели Становаја.
Сите информации поврзани со најновите случувања со војната во Украина можете да ги прочитате ТУКА.