Новиот рекорден пораст на цените на бензинот ширум САД создава тензии за милиони потрошувачи и економијата, што ги отежнува политичките предизвици за администрацијата на претседателот Џо Бајден пред среднорочните избори во ноември, објавија светските медиуми.
Рекорден скок
Откако американската потрошувачка инфлација го достигна највисокото ниво во последните 40 години, просечната цена на галон (3,8 литри) обичен безоловен бензин во САД во петокот вечерта (9 јуни) достигна рекордно високо ниво од пет долари, пишува The Wall Street Journal.
Меидумиот излезе со прогнози дека зголемувањето на трошоците за гориво ќе трае во текот на целата летна сезона.
Цените на бензините нагло пораснаа по руската инвазија на Украина на почетокот од оваа година, а трговците, шпедитерите и финансиерите не доставија руска нафта, посочува весникот, додавајќи дека и онака малите резерви на нафта се уште повеќе исцрпени и без знаци на олеснување.
Ова дополнително ги намали домашните буџети на Американците кои веќе се погодени од високите цени на сè, од намирници до оброци во ресторани и авионски патувања.
Цените на енергијата скокнаа за 34,6 отсто на годишно ниво, додека цените на храната пораснаа за 11,9 отсто на годишно ниво, што дополнително ги влошува проблемите со потрошувачите, пишува весникот.
Аналитичарите велат дека високите цени на бензинот би можеле да продолжат да растат, објави Волстрит журнал, цитирајќи го мајскиот извештај на американската банка JPMorgan (JPMorgan), во кој се вели дека малопродажните цени на бензинот може да скокнат до 6,20 долари за галон до август.
Зголемените цени на бензинот создаваат нов притисок врз претседателот Бајден, кој би можел да се сретне со лидерите на Блискиот Исток подоцна овој месец.
Потенцијалното патување доаѓа откако Организацијата на земјите извознички на нафта и 10 производители кои не се членки на ОПЕК минатата недела се договорија да го зголемат производството на нафта повеќе од очекуваното.
Недоволен капацитет за рафинирање на нафта
Иако бензинот е секогаш поскап во САД во текот на летото, оваа година цените на нафтата и рафинираното гориво достигнаа највисоко ниво во последните 14 години, главно поради руската инвазија на Украина и санкциите против Русија, но и многу други фактори.
Покрај војната во Украина и санкциите против Русија, која повлече повеќе од милион барели нафта од светските пазари, на цените на бензинот влијаеја бројни фактори како што се недоволниот капацитет во САД за преработка на нафта во бензин, дизел и авионско гориво.
Нафтените компании затворија неколку рафинерии во последниве години, особено за време на пандемијата кога побарувачката опадна.
Високите цени на бензинот, како и зголемените трошоци за други потреби, се голем проблем за Бајден, наведува Њујорк тајмс, додавајќи дека многу политички експерти веруваат дека демократите би можеле да претрпат загуби на ноемвриските избори бидејќи гласачите се лути и фрустрирани од високата инфлација.
Во последните недели американскиот претседател ги повика домашните производители да црпат повеќе нафта, иако големите нафтени компании не сакаат значително да ги зголемат инвестициите, туку повеќе да го вратат профитот на инвеститорите преку дивиденди и откуп на акции.
Просечната цена на бензинот во земјава во саботата изнесуваше пет долари, што е за 60 центи повеќе од пред еден месец, додека минатата година бензинот се продаваше за 3,08 долари, пишува Њујорк Тајмс, посочувајќи на проценките на енергетските експерти кои тврдат дека бензинот ги чини Американците дополнителни четири милиони долари дневно.
На крајот, пишува њујоршкиот весник, високите цени на бензинските пумпи веројатно ќе ги охрабрат возачите да се префрлат на електрични автомобили, но се очекува купувањето на такви автомобили да ја намали побарувачката на бензин во наредните години, а не во месеците.
Инфлацијата како главен проблем
Новиот рекорд во цените на бензинот од пет долари за галон – што е 1,26 евра за литар – значи дека цените на бензинот во САД пораснале за повеќе од две третини во изминатата година и се зголемени повеќе од двојно откако Бајден ја презеде функцијата, пишува Фајненшл Тајмс.
Според нивните проценки тоа врши дополнителен притисок врз високата инфлација, која стана политички скапа за неговата администрација.
Бајден и другите високи функционери, вклучително и министерката за финансии Џенет Јелен, постојано рекоа дека справувањето со високата инфлација е „приоритет број еден“ на администрацијата – порака што ја пренесоа кога популарноста на американскиот претседател опадна. ниски нивоа.
Републиканските пратеници ја искористија можноста минатата недела да ја повикаат Јелен на сослушување во Конгресот, принудувајќи ја да ја брани администрацијата на Бајден од обвинувањата дека ги искористила своите трошоци за да изврши притисок врз цените.
Бајден, исто така, ги охрабри Федералните резерви да направи се што е потребно за да се спротивстави на високата инфлација.
Федералните резерви на САД ја зголемија референтната каматна стапка за 0,75 процентни поени од март и треба да воведат уште едно зголемување за половина поен во наредните денови.
Ваквите зголемувања сега се очекуваат во втората половина на 2022 година, бидејќи Банката на федерални резерви има за цел „експедитивно“ да ја префрли својата монетарна политика во „неутрална“ средина која повеќе не ја стимулира побарувачката.
Влијание врз пошироката економија
Оценувајќи дека зголемените трошоци за енергија ја туркаат економијата, „Вашингтон пост“ истакнува дека иако само купувањето бензин е само релативно мал дел од буџетот на повеќето семејства, енергијата е толку клучна за економијата во поширока смисла што растечките цени доведуваат до повисоки цени во многу други сектори.
Зголемувањето на цените на бензините, нафтата и дизелот ги оптоварува сите видови бизниси со повисоки трошоци кои ќе ги принудат производителите да ги зголемат цените за своите клиенти и да привлечат нови инвестиции.
Исто така, додава весникот, тоа ги зголемува ризиците за забавување на побарувачката на потрошувачите бидејќи домаќинствата ги намалуваат другите расходи за да ги покријат новите трошоци за гориво.
Повисоките цени на горивата продираат речиси во секој поголем дел од економијата, нагласува Вашингтон пост, додавајќи дека тие ги зголемуваат трошоците за струја, транспорт, логистика, авионски транспорт, земјоделство, ѓубрива и производство на други стоки.
Некои експерти веруваат дека повисоките цени на енергијата, исто така, често се претходник на економскиот пад, бидејќи потрошувачите реагираат на повисоките цени со намалување на потрошувачката на други стоки и услуги.
Зголемените цени не покажуваат знаци на олеснување во блиска иднина, пишува Вашингтон пост, нагласувајќи дека укинувањето на ограничувањата за КОВИД-19 во некои кинески градови се очекува да доведе до повторно зголемување на побарувачката за гориво, што дополнително ќе ги зголеми цените на меѓународниот пазар.
Меѓутоа, во САД, економијата по пандемијата постојано им пркоси на очекувањата на експертите и има доволно причини да се верува дека силниот раст може да ги преживее високите цени на енергијата.
Поголемата потрошувачка на енергија, се надеваат некои економисти, би можела да ја намали побарувачката во другите сектори, дозволувајќи да се намалат другите ценовни притисоци, што би можело да помогне воопшто.