Некогаш симбол на најголемата нуклеарна катастрофа во историјата, украинската нуклеарна централа Чернобил повторно се најде во центарот на загриженост поради последиците од војната.
Од почетокот на руската инвазија на Украина во 2022 година, Киев предупреди дека нападите во близина на нуклеарните постројки претставуваат сериозен безбедносен ризик, а ситуацијата во Чернобил покажува колку се оправдани овие стравувања.
Во февруари оваа година, руски дрон удри во Новиот безбедносен слој, огромна метална конструкција што ги покрива остатоците од реакторот уништен во катастрофата во 1986 година.
Ударот создаде голема дупка во надворешната купола, што сериозно ја оштети неговата заштитна функција, пишува Киев Пост.
Оваа купола е изградена како модерна замена за оригиналниот „Саркофаг“, подигнат набрзина по експлозијата на реакторот, со цел долгорочна заштита од ширењето на зрачењето.
Иако итните работи започнаа кратко време по нападот, закрепнувањето ќе трае со години.
Директорот на електраната, Сергиј Тараканов, предупредува дека може да потрае уште три до четири години за целосно враќање на безбедносните функции.
Како што истакнува тој, надворешната обвивка во моментов не гарантира целосно задржување на радиоактивните супстанции во електраната, што е потврдено и од проценките на Меѓународната агенција за атомска енергија.
Големата дупка предизвикана од ударот на дронот е привремено покриена со заштитен екран, но дополнителен проблем претставуваат неколку стотици помали отвори што пожарникарите ги направиле за време на гаснењето на пожарот.
Денес, внатрешноста на структурата е исполнета со скелиња што се протегаат речиси сто метри во висина, додека траги од оштетување се уште се видливи на самата зграда.
Особено загрижувачка е долгорочната стабилност на заштитната обвивка, која е дизајнирана да трае најмалку 100 години.
Експертите предупредуваат дека нов напад – дури и ако не е директен – би можел сериозно да ја загрози целата структура.
Според Таракан, силна експлозија во близина би можела да предизвика потреси доволни за да предизвикаат уривање на внатрешниот заштитен слој.
И покрај сè, украинските власти тврдат дека нивоата на зрачење во моментов се стабилни и во дозволените граници.
Во контролните соби, инженерите континуирано ги следат податоците од серија сензори кои ја следат состојбата на реакторот и околното подрачје.
Сепак, фактот дека дел од стопеното нуклеарно гориво од 1986 година сè уште е во објектот дополнително ги зголемува стравувањата од можни последици.
Руските сили го окупираа Чернобил на првиот ден од инвазијата, но се повлекоа неколку недели подоцна.
Оттогаш, Украина редовно ја обвинува Москва дека ризикува катастрофа со непредвидливи последици со напаѓање на енергетската инфраструктура и објектите во близина на нуклеарните централи.