Словаците почнаа да гласаат на парламентарните избори на кои се очекува тесна борба меѓу поранешниот левичарски премиер Роберт Фиц, кој вети дека ќе ја прекине воената помош за соседна Украина, и прозападните либерали предводени од лидерот на ПС, Михал Шимечка.
Конечните анкети покажаа дека двете страни се во мртва трка, а се очекува победникот да биде првиот што ќе се обиде да формира влада што ќе ја замени привремената администрација која од мај ја води земјата со 5,5 милиони жители.
Избирачките места се отворени во 7 часот, а гласањето завршува во 22 часот.
Излезните анкети ќе бидат објавени по затворањето на гласачките места, додека првите резултати ќе бидат достапни за неколку часа.
Влада предводена од Фицо би значелo дека Словачка ѝ се придружува на Унгарија меѓу земјите на ЕУ кои го доведуваат во прашање консензусот на блокот за поддршката за Украина, во време кога Европската унија сака да го задржи единството во спротивставувањето на руската инвазија.
Тоа, исто така, би ја сместило Словачка меѓу источните поранешни комунистички држави со влади кои се јавно непријателски настроени кон либерализмот, вклучително и Полска со националистичката PiS, која исто така се соочува со избори следниот месец.
Од друга страна, владата на либералната Прогресивна Словачка (ПС) би продолжила со истата насока во надворешната политика, задржувајќи ја силната поддршка на Словачка за Украина и ставајќи ја земјата во проинтегративниот и либерален камп во рамките на ЕУ.
СМЕР-ССД на Фиц, или ПС, предводена од потпретседателот на Европскиот парламент, Шимечка, не се очекува да освои мнозинство, што значи дека идната влада најверојатно ќе зависи од резултатите на повеќе од половина дузина помали партии, од либертаријанци до екстремни десничарски екстремисти.
Умерениот левичарски глас на Петер Пелегрини, поранешен член на СМЕР-ССД и премиер во 2018-2020 година, се смета за трет најсилен кандидат и може да има одлучувачко влијание врз формирањето на владата.
Пелегрини ги остави сите опции отворени, но оваа недела изјави дека неговата партија е поблиску до Фиц.
Буџетски дефицит
Популарноста на Фицо расте поради внатрешните борби во централнодесничарската коалиција чија влада падна минатата година, што ги поттикна предвремените избори.
Неговите проруски ставови го следат расположението во словачкото општество, традиционално релативно пријателско кон Русија.
Овие чувства се засилени со проруски наративи и дезинформации на социјалните мрежи.
„Фицо профитираше од сета вознемиреност предизвикана од пандемијата и војната, гневот што се прошири низ Словачка во последните три години“, рече социологот Михал Вашечка.
Фицо вети дека ќе ги прекине воените испораки на Украина и ќе продолжи со мировните преговори.
Тоа е став близок до оној на унгарскиот лидер Виктор Орбан, но е отфрлен од Украина и нејзините сојузници, кои велат дека тоа само би ја охрабрило Русија.
Тој, исто така, ги критикуваше санкциите против Русија и го бранеше националното право на вето во ЕУ.
Но, Фицо, исто така, беше прагматичен лидер во минатото, што според странските дипломати и аналитичари може да го ублажи неговиот надворешнополитички пресврт.
Аналитичарите и дипломатите, исто така, рекоа дека на Словачка, со овогодинешниот најголем буџетски дефицит во еврозоната од речиси 7 отсто од бруто домашниот производ, многу ѝ се потребни средства од ЕУ за модернизација и закрепнување.
Затоа, секоја влада двапати би размислила пред да влезе во конфликт со Брисел за прашања како што е владеењето на правото.