Истекувањето на метан од две нафтени полиња во Туркменистан минатата година предизвикало повеќе глобално затоплување отколку целата емисија на јаглерод во Велика Британија, откриваат сателитски податоци.
Сепак, штетните емисии во Туркменистан може лесно да се ограничат, велат експертите за Гардијан, а пренесува Telegram.hr.
Во западен Туркменистан, на брегот на Каспиското Море, во 2022 година истекоа 2,6 милиони тони метан.
Од другата страна на земјата беа пуштени 1,8 милиони тони. Ова е еквивалентно на 366 милиони тони CO2 – повеќе од годишните емисии на Обединетото Кралство.
Емисиите на метан алармантно се зголемија од 2007 година, а тоа забрзување може да биде најголемата закана за глобалното затоплување.
Гардијан неодамна откри дека Туркменистан е најлошото испуштање на метан во светот.
Експертите наведуваат дека климатскиот самит на ОН Cop28, кој во декември се одржа во Обединетите Арапски Емирати, беше можност да се поттикне акција за намалување на емисиите на метан во Туркменистан.
Основна поправка на вентили и цевки
Сепак, инфраструктурата и нејзиното одржување во Туркменистан е многу лоша.
„Метанот е одговорен за речиси половина од краткорочното затоплување на атмосферата“, вели Антоан Ростан, претседател на енергетската компанија „Кајрос“.
„Знаеме кој е главно одговорен за емисиите. Важно е само политичарите и инвеститорите да ја завршат својата работа, а тоа е да ги потиснат емисиите на метан. Треба да се поправат вентили или цевки, што е многу лесно да се направи, трошокот е минимален“, вели тој.
Сателитските податоци што ги користи Кајрос за откривање на метан се собираат од почетокот на 2019 година, а вкупните емисии на Туркменистан оттогаш се зголемуваат.
Сателитите откриле и дека 840 пати имало „супер-истекување“ – истекување од неколку тони на час.
Истекувањето на метан не е приоритет на претседателот
Повеќето од капацитетите од кои истекува метан биле во сопственост на Туркменоил, националната нафтена компанија, според Кајрос.
Туркменистан е најголемиот снабдувач на гас во Кина и планира да го удвои својот извоз во земјата.
Граѓаните на Туркменистан до 2018 година добиваа бесплатен гас и струја. Сепак, Туркменистан е исто така многу чувствителен на влијанијата на климатската криза.
Се предвидува дека веројатноста за силна суша значително ќе се зголеми во текот на 21-от век, а приносот на големите култури се очекува да се намали.
Истекувањето на метан не е приоритет на претседателот Сердар Бердимухамедов и без него нема да има напредок во Туркменистан по ова прашање.
Сепак, Бердимухамедов, како тогашен заменик-претседател на министерскиот кабинет, на самитот на ОН за климата Cop26 во Глазгов 2021 година рече дека Туркменистан ги намалува емисиите на стакленички гасови „со воведување модерни технологии во сите сфери на државната економија со посебно внимание на намалување на емисиите на метан “.
Cop28 како поттик за намалување на емисиите
Неодамнешното научно истражување, објавено во списанието Environmental Science and Technology, откри дека западниот брег на Туркменистан е „една од најголемите жаришта на метан во светот“.
Деталната анализа на сателитски податоци откри дека меѓу 2017 и 2020 година имало дури 29 „супер-истекувања“, иако постарите сателитски податоци сугерираат дека интензивно истекување се случува во областа со децении.
Научниците известуваат дека 24 вакви настани следеле по испуштањето на метанот директно во воздухот, а останатите 5 биле поврзани со истекување на гасоводот.
Самитот за климата на ОН во декември претставуваше можност за промени, велат изворите, бидејќи домаќин беше Обединетите Арапски Емирати, кои имаат силни врски со Туркменистан и експертиза во производството на нафта и гас.
Последната посета на шеикот Мансур бин Зајед, вицепремиер на ОАЕ, на Туркменистан беше во февруари.
Тој се состана со Бердимухамедов и разговараше за билатералната соработка „во виталните сектори како што се нафтата и гасот“.
Гардијан пишува дека се прават дипломатски напори да се поттикне Туркменистан да ги намали емисиите на метан.
„Навистина се надеваме дека Cop28 беше принуден механизам за земјата“, изјави анонимен извор за Гардијан.