Американскиот државен секретар Марко Рубио во четвртокот рече дека администрацијата на Доналд Трамп е посветена на останување во НАТО и ги повика 32-те членки на воената алијанса да ветат зголемување на трошоците за зајакнување на нивните одбранбени способности.
Рубио, по пристигнувањето на дводневниот состанок на министрите за надворешни работи на НАТО во Брисел, рече дека САД во алијансата се „активни како никогаш досега“, обидувајќи се да ја отфрли загриженоста на сојузниците дека Трамп ги поткопува трансатлантските односи.
„Претседателот Трамп јасно стави до знаење дека го поддржува НАТО. Ќе останеме во НАТО“, рече Рубио пред средбата.
„Сакаме да заминеме одовде со разбирање дека сме на пат, реален пат, дека секоја членка се обврзува и го исполнува ветувањето дека ќе достигне пет проценти од потрошувачката. Ова ги вклучува и САД“, рече тој.
Пред состанокот, генералниот секретар на НАТО Марк Руте, исто така, се обиде да ги ублажи стравувањата за посветеноста на Трамп кон алијансата, велејќи дека според него, посветеноста на САД кон НАТО е „апсолутно јасна“.
„Знам дека имаше тешки зборови. Знам дека имаше сојузници, на пример, на оваа страна од океанот кои беа загрижени за долгорочната посветеност на САД кон НАТО“, рече Руте во средата.
„Апсолутно сум убеден дека оваа алијанса ќе опстане со САД. Нивната посветеност е апсолутно јасна“, додаде тој.
Сојузниците на НАТО се решени да претстават обединет фронт против руската инвазија на Украина, но европските сојузници чувствуваат дека нивните напори се маргинализирани.
Барајќи брз договор за прекин на огнот, Вашингтон сугерираше дека Украина можеби ќе треба да направи територијални отстапки и да преземе чекори за повторно започнување на дијалогот со Русија.
Се очекува Рубио да се соочи со прашања од сојузниците кои се вознемирени, лути и збунети од потезите на администрацијата на Трамп да ги поправи односите со Русија, како и нејзините вербални напади врз долгогодишните трансатлантски партнери.
Врз основа на она што го виделе и слушнале откако Трамп ја презеде функцијата во јануари, европските претставници изразија длабока загриженост за идната улога на САД во алијансата.
Рубио, исто така, веројатно ќе биде принуден да ја објасни желбата на Трамп да ја направи НАТО сојузник Канада 51-ва држава и неговиот притисок да го анектира Гренланд, кој е автономен во рамките на Данска, уште еден сојузник на НАТО.
Водачите на НАТО се очекува да одлучат во јуни дали да ги зголемат целните трошоци за одбрана за секоја поединечна членка од сегашниот минимум од два отсто од бруто домашниот производ (БДП).
Администрацијата на Трамп претходно ја промовираше идејата за минимално трошење од пет проценти од БДП, додека Руте бараше секој сојузник да се обврзе да потроши најмалку 3,7 проценти од БДП за одбрана што е можно поскоро.
Некои европски сојузници нема да бидат подготвени брзо да трошат повеќе за одбрана, со оглед на проблемите со нискиот раст и зголемените дефицити.
Најавата на Трамп за царини за речиси сите земји ширум светот – што еврокомесарот за трговија Марош Шефчовиќ ги нарече „неоправдани“ – ги зголеми стравувањата дека економскиот раст може дополнително да забави.
На состанокот на НАТО ќе присуствува и украинскиот министер за надворешни работи Андриј Сибиха, кој се очекува да ги соопшти најновите информации за состојбите на бојното поле во војната против Русија.
Додека членството на Украина во НАТО засега е надвор од масата, повеќето европски сојузници сакаат барем уверување дека американското оружје ќе продолжи да пристигнува во Украина и дека мисијата на НАТО за обука на украински војници ќе продолжи да функционира.
Сепак, САД повеќе не претседаваат со Контакт групата за одбрана на Украина, позната како Рамштајн група, која ја координира воената поддршка за Киев.
Велика Британија претседаваше со последниот состанок на групата во февруари, а наредниот, кој е привремено закажан за 11 април, би можел да биде копретседавач од Велика Британија и Франција.