Принудената работа и принудните бракови значително се зголемија во последните пет години, се вели во извештајот на Меѓународната организација на трудот, Walk Free и Меѓународната организација за миграција.
Педесет милиони луѓе живееле во модерно ропство во 2021 година, според извештајот насловен „Глобални проценки на модерното ропство“.
Од нив 28 милиони се на принудна работа, а 22 милиони се заробени во принудни бракови.
Бројот на луѓе во модерно ропство значително се зголеми во последните пет години.
Во споредба со 2016 година, десет милиони повеќе живееле во модерно ропство минатата година.
Жените и децата остануваат несразмерно ранливи.
Модерното ропство се појавува во речиси секоја земја во светот и ги преминува етничките, културните и верските граници.
Повеќе од половина од целата принудна работа и една четвртина од сите присилни бракови може да се најдат во земјите со висок среден или висок приход.
Жртви на принудна работа: Една од осум е дете
Нападот на модерното ропство во никој случај не е пренесен во историјата, се вели во извештајот.
Според нив, модерното ропство како што е дефинирано за целите на глобалните проценки се состои од две компоненти, принудна работа и принуден брак.
И двете се однесуваат на ситуации на експлоатација што едно лице не може да ги одбие или не може да ги напушти поради закани, насилство, измама, злоупотреба на моќ или други форми на принуда.
Кога станува збор за принудна работа, најголем број случаи се наоѓаат во приватниот сектор.
Присилната комерцијална сексуална експлоатација претставува 23 проценти од целата принудна работа.
Речиси четири од пет лица принудени на комерцијална сексуална експлоатација се жени или девојчиња.
Присилната работа наметната од државата претставува 14 отсто од сите луѓе вклучени во експлоатација. Од сите лица кои се жртви на принудна работа, секој осми е дете.
Кога станува збор за поединечни полиња, 16 проценти од сите возрасни лица на принудна работа работат во градежништвото.
„Или работиме или ќе не спречат да работиме на друго место“, вели еден од градежните работници.
Понатаму, 13 отсто работат во земјоделство, додека повеќе од 1,4 возрасни лица се принудени да работат во областа на помошта.
„Ме принуди да чистам или ќе ме убие“, вели 25-годишна печалбарка.
Работниците мигранти исто така имаат повеќе од три пати поголема веројатност да бидат жртви на принудна работа отколку работниците немигранти.
Иако работната миграција има главно позитивно влијание врз поединците, домаќинствата, заедниците и општествата, ова откритие покажува како мигрантите се особено ранливи на принудна работа и трговија со луѓе, без разлика дали се должи на неправилна или лошо управувана миграција или поради нефер и неетички практики за вработување.
22 милиони живеат во принуден брак
Бројот на жени и мажи кои живеат во принудни бракови е зголемен во светот. Овој тип на брак се случува во сите региони во светот и во сите економии.
Три од пет лица во принуден брак се во земји со понизок среден приход. Сепак, побогатите нации не се имуни, а 26 отсто од присилните бракови се случуваат во земјите со висок или среден приход.
Кога едно лице е принудено на брак, постои поголем ризик од сексуална експлоатација, насилство, семејно ропство и други форми на принудна работа внатре и надвор од домот.
Се проценува дека во текот на минатата, 2021 година, 22 милиони луѓе живееле во принуден брак. Споредено со 2016 година, бројот на присилни бракови е зголемен за 6,6 милиони.
Вистинската инциденца на принуден брак, особено на деца од 16 години и помали, веројатно ќе биде многу повисока од сегашните проценки бидејќи не ги вклучува сите детски бракови.
УНИЦЕФ проценува дека ширум светот околу 650 милиони момчиња и девојчиња се во брак пред да наполнат осумнаесет години.
„Кога се омажив имав 13 години. И имав навистина големи обврски. Не можев да го совладам готвењето или домашните работи. Тоа беше огромна одговорност. Порано ги гледав моите пријатели и посакував да се вратам во детските денови“, вели една жена, бегалка која преживеала детски брак.
Присилните бракови се тесно поврзани со патријархалните ставови и практики.
Според извештајот, огромното мнозинство на принудни бракови, повеќе од 85 отсто, биле поттикнати од семејниот притисок.
Иако 65 отсто од сите присилни бракови се во Азија и Пацификот, земајќи ја предвид големината на регионалното население, во арапските земји има 4,8 присилни бракови на илјада луѓе.
Начините на кои едно лице е принудено на брак се движат од отворени дејствија, како што се физичко или сексуално насилство или физичко ограничување, до емоционален притисок.
Половина од оние кои се во принуден брак се принудени на тоа со емоционални закани или вербална злоупотреба.
„Морав да ја напуштам таа ситуација или ќе бев убиена. Знам дека никогаш не можам да се вратам дома затоа што ме сметаат за мртва бидејќи сум делувала спротивно на културата и затоа што сум го срамила моето семејство. Според татко ми, јас сум мртва“, вели во извештајот една од жените кои преживеале три присилни бракови.
Според извештајот, најпогодени се оние кои се веќе во ранливи ситуации, вклучувајќи ги сиромашните и социјално исклучените, работниците во неформалната економија, работниците мигранти кои работат на црно и кои не се заштитени, како и луѓето кои се изложени на дискриминација.
Како да се промени?
Иако главната одговорност за промените е на владите на земјите, потребен е пристап на целото општество, велат авторите на извештајот.
Сè покомплексните кризи, пандемијата од КОВИД-19, вооружените конфликти и климатските промени, во последниве години доведоа до невидени нарушувања во вработувањето и образованието, зголемување на екстремната сиромаштија и присилна и несигурна миграција и зголемување на извештаите за родово базирано насилство.
Сето ова доведе до зголемен ризик од сите форми на модерно ропство.
„Шокантно е што ситуацијата на модерното ропство не се подобрува. Ништо не може да го оправда опстојувањето на оваа фундаментална злоупотреба на човековите права“, рече генералниот директор на МОТ Гај Рајдер.
„Знаеме што треба да се направи и знаеме дека може да се направи. Ефективните национални политики и регулативи се фундаментални. Но, владите не можат сами да го направат тоа. Меѓународните стандарди обезбедуваат цврста основа и потребен е сеопфатен пристап. Синдикатите, организациите на работодавачи, граѓанското општество и обичните луѓе имаат клучна улога“.
Извештајот предлага серија активности кои, доколку се преземат заедно и брзо, ќе означат значителен напредок кон ставање крај на модерното ропство.
Тие вклучуваат подобрување и спроведување на законите и трудовите инспекции, ставање крај на принудната работа наметната од државата, посилни мерки за борба против принудната работа и трговијата со луѓе во бизнис и синџирите на снабдување, проширување на социјалната заштита и зајакнување на законската заштита, вклучително и зголемување на законската возраст за брак на 18 години без исклучок.
Други мерки вклучуваат справување со зголемениот ризик од трговија со луѓе и принудна работа за работниците мигранти, промовирање фер и етичко вработување и поголема поддршка за жените, девојките и ранливите поединци.