Меѓународниот кривичен суд (МКС) во петокот на 17 март 2023 година објави дека издал налози за апсење на две лица во контекст на ситуацијата во Украина.
„Врз основа на барањето на обвинителството на Меѓународниот кривичен суд од 22 февруари 2023 година, Советот за претходна постапка смета дека постојат разумни основи да се верува дека осомничените се одговорни за военото злосторство илегална депортација и преселување на населението од окупираните територии на Украина до Руската Федерација – на штета на украинските деца“.
Владимир Владимирович Путин, роден на 7 октомври 1952 година, претседател на Руската Федерација, наводно е одговорен за военото злосторство илегална депортација на населението (децата) и незаконското преселување на населението (децата) од окупираните територии на Украина во Руската Федерација.
Се тврди дека злосторствата биле извршени најмалку од 24 февруари 2022 година.
Постојат разумни основи да се верува дека г-дин Путин сноси индивидуална кривична одговорност за горенаведените злосторства, бидејќи делата ги извршил директно, заедно со други и/или преку други и поради неговото неправилно извршување на контрола над цивилните и воените подредени во согласност со со одговорност на претпоставен.кој извршил кривични дела или дозволил да се сторат и кои биле под негова ефективна власт и контрола“.
На веб-страницата на судот пишува дека „г-ѓа Марија Алексеевна Лвова-Белова, родена на 25 октомври 1984 година, комесар за правата на децата во Канцеларијата на претседателот на Руската Федерација“, исто така е поединечно кривично одговорна за истите кривични дела. бидејќи таа „ги извршила директно, заедно со други и/или преку други“.
„Советот зеде предвид дека налозите за апсење се тајни со цел да се заштитат жртвите и сведоците, како и истрагата. Меѓутоа, имајќи предвид дека однесувањето наведено во сегашната ситуација, наводно, е во тек и дека јавната свест за налозите за апсење може да придонесе за спречување на понатамошни кривични дела, Советот смета дека е во интерес на правдата да го овласти Регистарот да открие постоењето на потерници за апсење, имиња на осомничени, кривични дела за кои се распишани потерници и видови на одговорност утврдени од Советот“.
Обвинител: Децата не смеат да бидат воен плен
Според украинската влада, заклучно со февруари оваа година, повеќе од 16.000 деца биле киднапирани од Украина и префрлени во Русија или области под руска контрола.
Пред една година, главниот обвинител на МКС, Карим Кан, започна истрага за можни воени злосторства и злосторства против човештвото. Кан лично ја посети Украина три пати.
Карим Кан рече дека неговата канцеларија ја идентификувала депортацијата на „најмалку стотици деца“ од украинските сиропиталишта и домови за деца.
Многу од децата, наводно, оттогаш биле понудени на посвојување во Русија.
Кан се осврна на законски амандман, заснован на претседателски декрети, кој значително го олесни посвојувањето деца од руските семејства.
„Мојата канцеларија тврди дека овие дела, меѓу другото, ја демонстрираат намерата за трајно отстранување на овие деца од нивната земја. Не можеме да дозволиме децата да бидат третирани како да се воен плен“, рече Кан.
Карим Кан за британскиот јавен сервис Би-Би-Си изјави дека депортацијата на децата е нехумана и дека Русија можела да преземе други мерки за да ги заштити децата – доколку тоа ѝ била намерата.
Комесарката за деца Марија Лвова-Белова предложи да им помогне на децата евакуирајќи ги од воените зони.
„Доколку имало опасност во одредена област, преместете ги во други делови на Украина каде што немало таква опасност. Ако тоа не е можно, понудете им да ги преместите во трети земји“, рече Кан.
Милошевиќ, Тејлор, Кабуга, Ал Башир…
Меѓународниот кривичен суд многу ретко издава налог за апсење на актуелен шеф на државата.
Меѓу другото, тоа се случи и во случајот со сега сменетиот судански претседател Омар ал Башир.
Не е важно дали сте шеф на држава, војска или некој „низок во синџирот“, неказнивоста не е дозволена „Поединците се одговорни за своите постапки“. Оние кои чувствуваат дека можат „да извршат криминал дење и добро да спијат ноќе, можеби треба да погледнат во историјата“, рече Кан за Би-Би-Си, додавајќи:
„Никој не мислеше дека Слободан Милошевиќ, српскиот водач кој беше суден за воени злосторства во Хрватска, Босна и Косово, ќе заврши во Хаг – но тој го стори тоа.“ Истото го стори и Либериецот Чарлс Тејлор, кој беше осуден на 50 години затвор. , и Фелисиен Кабуга од Руанда, кој беше уапсен во 2020 година.
Киев зборува за „историски момент“
Високи функционери во Украина ја поздравија одлуката на Меѓународниот кривичен суд.
Ова е историски момент за Украина и меѓународниот правосуден систем, рече главниот обвинител за воени злосторства Андриј Костин, а претседателот Володимир Зеленски реагираше на ист начин во неговата вечерна видео порака и исто така рече:
„Би било невозможно да се изврши таква криминална операција без согласност на човекот на чело на терористичката држава.
Украинскиот министер за надворешни работи Дмитро Кулеба на Твитер напиша: „Ја поздравувам одлуката на МКС. Меѓународните криминалци ќе одговараат за кражба на деца и други меѓународни злосторства“.
Во првата реакција на налогот за апсење, портпаролката на руското Министерство за надворешни работи, Марија Захарова, на Телеграм рече дека кривичниот суд во Хаг нема никаква важност за Русија:
„Одлуките на Меѓународниот кривичен суд немаат никакво значење за нашата земја, ниту во правна смисла.
Шефот на ОН останува отворен за разговори со Путин
Обединетите нации избегнаа директна реакција на налогот за апсење издаден од Меѓународниот кривичен суд во Хаг против рускиот претседател Владимир Путин.
Стефан Дизарик, портпаролот на генералниот секретар на ОН, Антонио Гутереш, рече само дека и покрај одлуката на МКС, шефот на ОН сепак ќе разговара со Путин:
„Генералниот секретар секогаш ќе разговара со сите со кои е неопходно да се разговара“.
Дужарик рече и дека Меѓународниот кривичен суд и Обединетите нации се посебни организации.
Жозеп Борел и Марко Бушман ја поздравија одлуката на судот
Високиот претставник на ЕУ за надворешна политика и безбедност, Жозеп Борел, на Твитер напиша: „Овој чекор е само почеток на процесот на барајќи одговорност од Русија. Не смее да има неказнивост“.
Германскиот министер за правда Марко Бушман ја поздрави одлуката на Меѓународниот кривичен суд да издаде налог за апсење на шефот на Кремљ Владимир Путин:
„Секој кој, како Путин, започна крвава војна, треба да одговара пред судот“, изјави политичарот на ФДП за германската уредничка мрежа (РНД).
„Најдоброто решение е кога обвинението може да се подигне пред Меѓународниот кривичен суд. Налогот за апсење за воени злосторства што сега е издаден е важен сигнал за решителност“, рече Бушман.
Што може и што не може да направи МКС?
Меѓународниот кривичен суд постои од 2002 година. Претседател на судот е Пјотр Хофмански, Полјак по националност, од 11 март 2021 година.
Тој рече дека судот може да издава само налози за апсење, но меѓународната заедница ќе мора да ги спроведе.
Апсења мора да извршат земји кои потпишале договор со МКС, односно Римскиот статут, а ги има 123.
Меѓутоа, Римскиот статут не го потпишаа Русија, Кина или САД – 3 од 5 постојани членки на Советот за безбедност на ОН, а на пример, ниту Индија, Турција, ниту Израел.
Според сегашната правна ситуација, МКС може да обвини претставници на руското раководство, вклучително и Путин, за „воени злосторства“, „злосторства против човештвото“ и „геноцид“.
МКС не може да го обвини Путин за „злосторство на агресија“, односно агресивна војна, бидејќи тоа може да го примени само на лица од земји кои пристапиле кон Римскиот статут.
Судењето во отсуство не е можно во МКС во Хаг.