Латвискиот министер за надворешни работи денеска изрази интерес за функцијата генерален секретар на НАТО, велејќи дека на воената алијанса ѝ треба некој кој може да изгради консензус, кој е посветен на повисоки трошоци за одбраната и има јасна визија како да се справи со Русија.
НАТО најверојатно ќе го именува својот нов генерален секретар на следниот самит во Вашингтон во јули.
Поранешниот норвешки премиер Јенс Столтенберг е на чело на Алијансата од 2014 година, а неговиот мандат беше продолжен четири пати за време на војната во Украина.
Латвискиот министер за надворешни работи Крисјанис Каринс вчера изјави за новинарите во седиштето на НАТО во Брисел:
„Ќе имаме 32 земји членки. Да се задржиме заедно 32 земји на која било тема е голем предизвик и ни треба некој кој може да изгради консензус и кој може да работи со кој било сојузник и со сите сојузници заедно и се да се придвижи напред во иста насока“.
Еден од предизвиците за Столтенберг е да помогне да се убедат Турција и Унгарија да ја ратификуваат кандидатурата на Шведска да стане 32-ра членка на НАТО.
Тоа се преостанатите две земји кои не ја одобрија таа кандидатура.
Претставниците на Алијансата се надеваат дека прашањето ќе биде решено до следниот самит во Вашингтон.
Во незгоден момент пред телевизиските камери, кога министрите за надворешни работи на НАТО се собраа на групна фотографија за време на состанокот во Брисел вчера, Каринс го фати за рака шефот на турската дипломатија и гласно му рече: „Сите чекаме сега, сите чекаме. Го слушнавте тоа од сите нас“.
Каринс беше премиер на Летонија скоро пет години, а НАТО сака неговите генерални секретари да бидат на врвни владини позиции, а тој го надгледуваше зголемувањето на трошоците за одбрана на неговата земја.
Тој рече дека неговата земја годинава за одбрана ќе потроши 2,4 отсто од БДП, што е над целта на НАТО од два отсто.
Русија останува историски ривал на НАТО и управувањето со пристапот на Алијансата кон Москва е голем тест и „идниот генерален секретар мора да има јасна визија за идната улога на НАТО, како ќе се прошири и како ќе дејствува за да ја задржи Русија“, рече Каринс.
Тој рече дека е важно да не се паничи кога се признава вистинската закана што ја претставува Русија и дека треба да работиме заедно за да се спротивставиме на таа закана.
„Може да се направи. Можеме да го направиме ако сме мирни и многу одлучни“, рече тој.
Додека Русија е во војна со Украина, процесот на назначување нов генерален секретар стана многу политизиран.
Естонија, Летонија, Литванија и Полска зазедоа силен став за поддршка на Украина и може да биде тешко за еден од лидерите на тие земји да ја добие работата.
Повеќето земји од НАТО сакаат конечно да имаат жена на таа позиција. Естонската премиерка Каја Калас важи за силен кандидат.
Данската премиерка Мете Фредриксен се сметаше за фаворит ова лето по средбата со американскиот претседател Џо Бајден, но таа рече дека нема да се кандидира за функцијата.
И претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен изјави дека нема да се кандидира.
Холандскиот премиер во заминување Марк Руте неодамна го посети седиштето на НАТО за да стави јасно до знаење дека има намера да биде кандидат за таа функција.
Генералните секретари на Алијансата се избираат со консензус. Нема формална процедура за нивен избор, а дипломатите велат дека засега официјално ништо не се презема за тоа.