Украина започна одбранбена стратегија за исклучената зона во Чернобил, која се наоѓа на најблискиот пат меѓу Русија и Киев, пишува Њујорк Тајмс.
Властите се особено загрижени за претстојните воени вежби на Белорусија и Русија во околината на оваа област.
Вооружени украински војници со пушки преку рамениците патролираат низ зоната на Чернобил, поминувајќи покрај напуштените куќи, во кои никој не живее од нуклеарната катастрофа што ја погоди оваа област во 1986 година.
Полињата се празни, местата напуштени, а целата зона на Чернобил на северот на Украина сѐ уште е толку радиоактивна, па тешко е да се поверува дека некој би сакал да го освои ова изолирано место.
Сепак, додека најголем дел од вниманието околу потенцијалната инвазија на Русија е насочено кон акумулацијата на војници на исток, најкраткиот пат од Русија до главниот град Киев е всушност оној од север.
Тој пат минува низ изолирана зона околу нуклеарната централа Чернобил, каде што се случи најголемата нуклеарна катастрофа во историјата на човештвото.
Затоа, не е ни чудо што Украина верува дека оваа област треба да биде заштитена, па тие брзо ги распоредија своите војници подобро во густата, но сепак радиоактивна шума во Чернобил во полна опрема.
– Не е важно дали овој дел е контаминиран и дали некој живее тука, ова е наша територија, наша земја и мора да ја браниме – изјави полковникот Јуриј Шахраичук.
Бројот на војници кои моментално патролираат во оваа област не би бил доволен за да се спречи можна инвазија, тие се таму да патролираат и да повикаат помош доколку добијат предупредување.
– Собираме информации за ситуацијата долж границата и ги пренесуваме на украинските разузнавачки агенции – вели полковникот.
Целта на концептот за исклучена зона во Чернобил, воспоставена од советските власти пред повеќе од 30 години, беше да се ограничи пристапот на луѓето до овој дел со изолирање на оваа област, со цел да се изолираат луѓето од штетното радиоактивно зрачење.
Радиоактивните честички лоцирани на земја или под заштитната обвивка на нуклеарната централа, кои постепено се распаѓаат, претставуваат мал ризик за војниците доколку не се задржат премногу во високо озрачените делови.
Сепак, некои делови од оваа област нема да бидат населени неколку стотици години.
Пред два месеци, владата распореди дополнителни сили во областа поради зголемените тензии со соседна Русија и Белорусија, која е сојузник на Кремљ.
Она што дополнително ги плаши Украинците е фактот што границата меѓу Украина и Белорусија е оддалечена само осум километри од зоната на Чернобил, а се наведува дека Русија неодамна ги преселила своите војници на таа граница.
Иван Ковалчук, еден од пожарникарите кои помогнале во гаснењето на пожарот во првите денови по несреќата, ризикувајќи го својот живот заедно со колегите од поранешните советски републики, вели дека му е тешко да поверува дека Русија може да направи такво нешто.
– Како може тоа да се случи. Заедно учествувавме во санирање на штетите по пожарот во електраната. Жал ми е за луѓето во Украина, поради се што се случува – изјави Ковалчук.
Ден кој ја промени историјата
Реакторот на Четирите нуклеарни централи експлодираше за време на тест на 26 април 1986 година и во таа прилика во атмосферата беше испуштено 400 пати повеќе радијација отколку што се случи по бомбардирањето на Хирошима.
Триесет лица загинаа веднаш по несреќата, повеќето од преголема изложеност на радијација.
Неколку студии кои се занимаваат со долгорочните последици од катастрофата врз човековото здравје покажаа дека илјадници луѓе умреле од рак, а многумина кои се живи сè уште ги чувствуваат последиците.
Во моментот на несреќата Украина беше дел од СССР, а првично властите се обидоа да ја сокријат катастрофата.
За да не предизвика сомнеж, неколку дена подоцна во Киев беше организирана голема првомајска парада, а по тој повод стотици деца маршираа низ улиците низ радиоактивна прашина.
Поради прикривањето на оваа несреќа во Русија, Белорусија и Украина, земјите кои претрпеа најголеми последици од катастрофата, советскиот дух полека почна да слабее, па многу аналитичари и историчари го гледаат овој настан како една од причините за распадот на СССР се случи пет години подоцна.
Зоната на Чернобил зафаќа околу 1.600 квадратни километри и се наоѓа во близина на границата со Белорусија. Иако оваа рута е густо пошумена и мочурлива, Украинците не исклучуваат дека од оваа северна страна би можела да започне инвазија.
Дали Русија планира напад преку Белорусија?
До минатата есен оваа зона до границата со Белорусија беше слабо чувана, особено во тон што е радиоактивен. Изолиран е и дел од Белорусија во близина на границата наречен Државен радиоактивен резерват Полесие.
Меѓутоа, ситуацијата се промени во ноември, по големата мигрантска криза и акумулацијата на руските војници во близина на границата.
Москва, наводно, почнала да ги собира своите трупи, а Киев и западните сили оваа акција ја протолкувале како подготовка за руската инвазија на Украина преку Белорусија.
Властите во Киев стравуваат и дека Минск лесно може да направи провокација и наводно да создаде нова мигрантска криза на границата со Украина, како што беше случајот со Полска, и дека тоа ќе биде искрата што ќе започне нова војна.
Украина одговори на акумулацијата на војници на сличен начин. Таа распореди 7.500 војници долж границата со Белорусија.
Полковникот Шахрајчук вели дека не може да каже колку војници се распоредени во Чернобил. Но, стравувањата од напад од Белорусија почнаа да растат оваа недела, кога Русија објави дека ќе одржи воени вежби со Белорусија во февруари.
Повеќе од 90.000 луѓе ја напуштија зоната на исклучување, која многумина ја нарекуваат најтажното место на светот, во деновите на несреќата, за само неколку часа.
Шумите пораснаа околу нивните домови, облеката, обувките, детските играчки се прекриени со прашина и лишаи, а сега тие се само потсетник на тоа како изгледало ова место пред повеќе од 30 години.
Иако ризикот од радијација сега е ставен под контрола, саркофагот од 1,7 милијарди долари лоциран над уништениот реактор е најранливото место во оваа зона.
Овој проект, финансиран од повеќе од 30 земји, беше воспоставен во 2016 година за да се спречи ширењето на радиоактивната прашина.
Граѓаните стравуваат од најлошото
Градот Чернобил е сè уште делумно населен со работници кои се грижат за саркофагот, патиштата и оштетениот реактор.
– Ситуацијата е лоша, страшна. Не знаеме што ќе не убие со вирус, радијација или војна – вели Алексеј Пришепа, еден од работниците во локалната продавница.
Тој додаде дека повеќе би сакал Украина да постави одбранбена линија на југ и да ја даде радиоактивната зона на секој што сака.
– Пустош е, таму повеќе нема да се одгледува род – вели тој.
Пред акумулацијата на војници во близина на границата, најголем проблем во Чернобил беше нелегалното берење печурки и собирање метали, бидејќи постоеше голем ризик од ширење на радијацијата надвор од зоната на исклучување.
Иако научниците мапираа области каде што нивото на радијација е високо, војниците кои патролираат во областа мора да носат уреди кои постојано го мерат нивото на изложеност на радиоактивни честички.
Досега, според полковникот Шахрајчук, ниту еден од војниците кои ја обезбедувале областа не бил изложен на високи дози на радијација.
– Има многу опасни места и тие треба да се избегнуваат – изјави мајорот Алексеј Вегера, еден од припадниците на полицијата во Чернобил.
– Се трудиме да бидеме внимателни, но што да ви кажам, веќе сум навикнат на оваа средина – вели мајорот.