Цените на бензинот во ЕУ се на рекордно високо ниво, Обединетото Кралство покрај гасот се мачи и со горивото, САД стравуваат од зголемување на цените, производството на електрична енергија е прекинато во Либан, Индија има јаглен само за следните 3 дена, фабриките во Кина работат „пар – непар“ “, Албанија прогласи вонредна состојба, хидроцентралите стојат во Јужна Америка…
Можеби звучи како сценарио за хорор филм, но тоа е суровата реалност на енергетска криза.
Иако вообичаеното мислење беше дека закрепнувањето од пандемијата на корона вирусот ќе ни донесе само позитивни работи, наглиот пораст на побарувачката, генерално, но и во овој случај за енергија, создаде „домино ефект“.
Во моментов, нема доволно електрична енергија во светот, и како што зимата ни се приближува, и како што други фактори, стравови и грижи како на граѓаните, така и на службениците и експертите се вклучуваат во проблемот, тој станува се поголем.
Дивеење на цените на бензинот во ЕУ
На крајот на минатиот месец, можевме да ја слушнеме веста дека цените на бензинот во Европа рушат рекорди, а сега на сите им е јасно дека потполно дивееле, барем во ЕУ.
Целиот блок го става во сериозен проблем, бидејќи 23 проценти од електричната енергија се произведува од тој извор на енергија, веднаш зад нуклеарната енергија што е на првото место.
Објектите за складирање гас во Европа веќе некое време беа на рекордно најниско ниво, а фактот дека снабдувањето со гас е ограничено и од Русија и од Норвешка, дополнително го отежнува целиот проблем.
Транзицијата кон зелени извори на енергија, во нивниот случај и поради лошите временски услови, не помага. На пример, ветерот, од кој зависат северните земји – членки, едноставно беше бавен и слаб во минатото и не беше можно да се произведе значителна количина електрична енергија.
Малите производители во Австрија се затвораат
Австрија, каде што пазарот на електрична енергија е либерализиран и вклучени се многу мали оператори, исто така беше погодена од кризата.
Имено, еден од малите производители „Е-Верк Ебнер“ пред четири дена ги извести своите клиенти, околу 4.500 од нив, дека склучените договори ќе бидат раскинати на 30 ноември и дека испораката ќе биде прекината.
Тие одлучиле да се повлечат поради силниот раст на цените на светскиот пазар.
– Бидејќи, за жал, крајот на лудилото со раст на цените не е на повидок и бидејќи не сакаме да го пренесеме тој раст на корисниците, ќе престанеме да работиме, велат од компанијата.
Во Италија електричната енергија е поскапа за речиси 30 проценти
Според проценките на италијанскиот регулатор, Арере, во таа земја, цените на електричната енергија за потрошувачите би можеле да се зголемат за 29,8 проценти до крајот на годината, додека сметките за гас ќе скокнат за околу 14,4 проценти, по владините мерки за намалување на трошоците.
Владата издвои 3 милијарди евра, а како што истакнуваат властите, доколку нема помош, цената на електричната енергија ќе се зголеми до 45%, а на гасот до 30%.
Арера ги одредува цените на гасот и електричната енергија на затворениот пазар на мало на секои три месеци, а цените за четвртиот квартал се одредуваат на крајот на септември.
Велика Британија е изложена на најголем ризик
Според Хенинг Глојштајн, директор на тимот за енергија, клима и ресурси во Евроазиската група, Обединетото Кралство е од најголем ризик, од цела Европа, дека ќе се соочи со пад на залихите во зима.
Дополнителен притисок врз Велика Британија, покрај недостатокот на природен гас од кој зависат, е помал простор за складирање, како и прекин на снабдувањето со електрична енергија од Франција.
Според порталот Индекс, Велика Британија испратила два патролни бродови на морнарицата на островот Џeyерси во мај, откако француските рибари се заканиле дека ќе го блокираат главното пристаниште на тој остров, а француската влада дури и се заканила дека ќе ја прекине електричната енергија што ја доставува Џерси.
На почетокот на овој месец, речиси и да немаше гориво во оваа земја, а недостатокот предизвика хаос, тепачки и панично пазарење.
Недостатокот на возачи, хроничен проблем во Велика Британија, резултираше со пукање на синџирите на снабдување. Со цел да се реши ситуацијата, војската скокна и им понуди на своите возачи да ги пренесат цистерните.
Вонредна состојба во Албанија
Албанскиот премиер Еди Рама пред 3 дена изјави дека земјата е во вонредна состојба поради снабдување со електрична енергија. Иако во Албанија нема недостаток на електрична енергија, Рама се одлучи на овој потег, бидејќи земјата се очекува да има проблеми подоцна оваа зима.
Еден ден откако беше прогласена вонредна состојба, Рама на друга прес – конференција рече дека нема да има последици за домаќинствата и малите претпријатија и најави дека дополнителни 200 милиони евра ќе бидат распределени на државниот производител на електрична енергија за да се спречат понатамошни скокови на цените.
Либан цел ден без струја
Либан, кој првенствено беше погоден од сериозна економска криза. За да биде уште полошо, пред неколку дена, целата земја остана целосно без електрична енергија кога двете најголеми електрани, Ал Захрани и Деир Амар, престанаа да работат во земјата поради недостаток на гориво, објави нивното министерство за енергетика.
Еден ден подоцна, залихите се вратија во нормала.
Либанската армија се согласи да обезбеди 6.000 килограми гас на две електрани, а Министерството за енергетика доби одобрение од централната банка за заем во износ од 100 милиони долари за објавување тендери за увоз на гориво.
За да бидат работите уште полоши, денеска избувна пожар во резервоар за складирање гориво во јужен Либан. Армијата ја евакуираше областа поради стравот од ширење оган, објави ТВ каналот Ал Џадед. Пожарот набрзо бил локализиран.
Бразил и Јужна Америка страдаат од суша
Бразил исто така се бори со проблеми со производството на електрична енергија. Најлошите суши во последните 91 година го намалија производството на електрична енергија од хидроцентралите.
За земја која произведува речиси две третини од електричната енергија на овој начин, ова е сериозен проблем.
Ситуацијата е толку лоша што на крајот на септември, претседателот на Бразил, Жаир Болсонаро, побара од своите граѓани да не користат лифтови во зградите и да се тушираат со ладна вода, бидејќи е многу поздраво, пренесува АП.
– Системот едноставно не е направен да работи во такви ситуации, рече истражувачот на енергетскиот сектор од Универзитетот во Рио, Роберто Брандао.
Со падот на производството на хидроенергија, Бразил нема друг избор освен да започне со увоз на природен гас од Венецуела и Аргентина, но проблемите не се завршени. Со овој развој на ситуацијата, се очекува дека цените на бензинот дополнително ќе се „зголемат“ во Јужна Америка, бидејќи покрај Бразил, постојат и други земји, на пр. Чиле исто така мора да увезува гас од Аргентина.
Во Индија јаглен во следните 3 дена
Недостатокот на јаглен сериозно ја тресе Индија. Вкупно 20 термоцентрали го прекинаа производството, а според податоците, 80 проценти од сите термоцентрали во оваа земја страдаат од недостаток. Според одредени проценки, Индија во моментов има залиха на јаглен максимум 3 дена.
Во саботата, 9 октомври, министерот Арвинд Керџивал предупреди дека ќе има криза и во главниот град. Тој ја повика федералната влада да ги преориентира испораките на јаглен во Делхи, бидејќи, како што вели, постојат стратешки центри од национално значење, а во спротивно болниците и точките за вакцинација би претрпеле најголеми последици.
Индиската влада објави дека ќе му обезбеди на Делхи снабдување со гас, односно. дека ќе ги снабдува со гас двете најголеми електрани во тој град.
Во Кина, фабриките работат „пар – непар“
Во Кина, се поголем број провинции известуваат дека немаат доволно ресурси за да произведат доволно електрична енергија, а фабриките едноставно не работат неколку дена во неделата. Со текот на времето, проблемот се повеќе се префрла од индустриско производство во домаќинствата.
Покрај недостатокот на јаглен, југот на Кина беше погоден прво од поплави ова лето, а сега и од суша. Провинцијата Јунан погодена од суша има најголем број хидроцентрали во целата земја.
Провинцијата Лиаонинг, на североисток од Кина, предупреди денеска дека недостатокот на енергија се влошува, и покрај напорите да се набави доволна количина јаглен од една страна, и да се управува со потрошувачката од друга страна.
Според соопштението од оваа провинција, дефицитот може да достигне дури 5,0 гигавати, пренесува Ројтерс.
Работата се заострува и ја поставува целта за намалување на емисиите на јаглерод на нула во 2060 година, и поради зголемената контрола и ограничувања на емисиите, се очекува дека вкупниот интензитет на производството на електрична енергија во Кина ќе падне за 3% само оваа година.
Целиот проблем со јагленот во Кина и зголемената побарувачка поради наредбата на Пекинг да обезбеди енергија по секоја цена, е една од причините за генералниот пораст на цените на енергијата во последниот месец.
Кризата со јаглен се прелева во нафтата
Среде целата енергетска криза, цените на суровата нафта исто така растат.
Цената на барелот брент порасна за 1,4 проценти на 83,79 долари, откако минатата недела порасна за околу 4 проценти.
Според експертите, главната причина за овој раст е токму недостатокот на енергија, а се поголем број производители на електрична енергија одлучуваат да произведуваат електрична енергија од нафта.
Индустријата за сурова нафта веќе претрпе неколку удари оваа година. Наглиот пораст на побарувачката поради закрепнувањето од пандемијата ги зголеми цените на нафтата и пред овој скок. Ураганите Николас и Ида, пак, го погодија Мексиканскиот Залив на почетокот на оваа година, уништувајќи 26 милиони барели.
Минатата недела, во САД беа отворени уште 5 нафтени бунари, додека ОПЕК + полека се свртува кон зголемување на производството. Експертите посочуваат дека станува збор за искористување на можноста за заработка во двата случаи.
Совршен коктел од причини
Експертите тврдат дека почетната капсула за таква криза е „совршениот коктел од причини“.
Во овој случај, се состои од нагло зголемување на побарувачката, временски услови поради климатските промени, зголемен притисок врз земјите да се префрлат на обновливи извори на енергија, логистички проблеми, како и огромен број локални фактори кои влијаат на секоја земја поединечно.
– Тоа е ист случај како да сакаме брзо да стартуваме автомобил што не се вози долго време, но сепак треба време за да се рестартира системот, вели професор на Универзитетот Кардиф, специјализиран за енергетска инфраструктура, Јангжонг.