Во 2010 година се случи голем пресврт во науката – особено во физиката, генетиката, медицината и технологијата.
Тука ви пренесува избор на најважните 10 достигнувања според New scientist
1. Хигосов бозон
Биле потребни четири години, илјадници луѓе и најголемата машина во светот, но во 2012 година физичарите на честички во ЦЕРН конечно го објавија откривањето на Хигсовиот бозон.
Пронајдената честичка овозможи да објасниме зошто сите други честички во вселената имаат маса, а неговото откритие го надополни стандардниот модел на физиката на честички.
За откритието беше доделена и Нобеловата награда.
2. CRISPR
Целиот потенцијал на генетско инженерство беше лансиран во 2012 година со евтин и лесен за употреба состав CRISPR, што овозможува ДНК модификација.
Неговата употреба оттогаш експлодираше, особено во медицината и биотехнологијата, но исто така вклучи и широка осуда за создавање на првите бебиња во Кина што имаат изменети гени во 2018 година.
Многу научници го сметаат овој механизам за сигурен кандидат за идната Нобелова награда.
3. Гравитациски бранови
Во 1916 година, Алберт Ајнштајн предвидувал дека времето во вселената, преку ткивото на вселената, се движат чудни бранови наречени гравитациски бранови.
Точно еден век подоцна, колаборацијата Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory (LIGO) објави дека конечно за прв пат ги снимала тие бранови што се формирале при судир на две црни дупки.
Нобеловата награда е веќе доделена за ова откритие.
4. АлфаГо
Во изминатата деценија доминираше напредувањето на вештачката интелигенција, при што АлфаГо беше главен момент на достигнувањата во оваа област.
Софтверот развиен од DeepMind ја победи Ли Седол, водечки играч во играта „Го“, во 2016 година со зачудувачки резултат 4: 1.
5. Генетската терапија на Леила
Во 2015 година, едногодишно девојче беше подложено на третман на рак различно од сè што беше познато претходно.
Лекарите во болницата „Great Ormond Street“ во Лондон и дадоа на Леила имунолошки клетки од донатори, кои тие генетски ги модифицирале за да ги уништат клетките што ја предизвикаа нејзината леукемија и со тоа да ѝ го спасат животот.
6. Денисовци
Во 2010 година, научниците го објавија откритието на коска од човечкиот прст генетски различна од модерните луѓе и неандерталците, комплицирајќи ја приказната за нашите предци.
Овој нов вид го доби името Денисовци, по пештерата Денис во Сибир, Русија, каде е пронајдена коската.
Подоцнежните откритија во пештерата опфаќаат и други остатоци од овие мистериозни луѓе, вклучително и објавата од 2018 година дека е откриена мешавина на мајка неандерталка со татко Денисовец.
Генетските анализи откриле и дека денес има луѓе кои носат одредена ДНК од Денисовец.
7. Квантна надмоќ
Напорите за развој на квантни компјутери растат стабилно во текот на изминатата деценија, кулминирајќи со најавата на „Гугл“ за квантната надмоќ во 2019 година.
Компанијата го разви првиот квантен компјутер способен да изврши буџет со кој не може да се справи ниту еден класичен суперкомпјутер на Земјата.
8. Proxima Centauri b
На почетокот на последната деценија, знаевме за 450 планети над нашиот сончев опсег. Бројот досега се искачи на повеќе од 4.000.
Најзначајно беше откритието на Proxime Centauri b во 2016 година, најблиската позната егзопланета, на растојание од 4,2 светлосни години од Земјата.
9. Трансплантација на лице
Првата комплетна трансплантација на лице беше извршена во 2010 година.
Во 24-часовна операција, на шпански земјоделец кој случајно пукал во себе му биле извадени деловите на лицето што му биле преостанати, така што останале само неговите очно јаболко и јазикот.
Остатокот бил заменет со лице од еден мртов донатор.
10. Ричард III
Сцена достојна за Шекспир се одржа на паркинг во Лестер, Велика Британија.
Тим генетичари и историчари во 2012 година објавија дека ги ископале остатоците од Ричард III, поранешниот крал на Англија.
Скелетот покажа знаци на искривување на ‘рбетниот столб, а ДНК откритието на неговото потомство го потврди откритието.