Британскиот крал Чарлс за прв пат ја поддржа истрагата за историските врски на британската монархија со трансатлантското ропство, по појавата на документ кој го покажува уделот на неговите претходници во компанија за трговија со робови.
Бакингемската палата издаде соопштение откако Гардијан ја контактираше за широката историја на инволвирање и вложување на последователни британски монарси во ропството на африканскиот народ.
Гардијан објави документ кој покажува трансфер на 1.000 фунти акции во Кралската африканска компанија за тргување со робови во 1689 година на кралот Вилијам III од страна на Едвард Колстон, заменик-гувернерот на компанијата.
Бакингемската палата не го коментираше документот, но рече дека поддржува истражувачки проект, спонзориран од Историските кралски палати (HRP), за вмешаноста на монархијата во трговијата со робови.
Историчарите специјализирани за вековната вмешаност на монархијата во ропството на африканскиот народ, претпазливо ја поздравија изјавата на палатата, но рекоа дека треба повеќе да се направи.
„Ова е прашање што неговото височество го сфаќа многу сериозно. Како дел од таа акција, кралското семејство го поддржува ова истражување преку пристап до Кралската колекција и архиви“, рече портпаролот на HRP.
HRP е партнер во независен истражувачки проект, кој започна во октомври минатата година, кој, меѓу другото, ги истражува врските помеѓу британската монархија и трансатлантската трговија со робови во текот на доцниот 17 и 18 век.
Се верува дека ова е првпат Бакингемската палата јавно да поддржи истражување за вознемирувачката историја на кралското семејство.
Документот со кој се евидентира трансферот на акциите на Колстон на Вилијам Трети, во архивата го пронашол д-р Брук Њуман, историчар од Универзитетот Вирџинија Комонвелт кој работи на книгата „Мишината на кралицата“ за вмешаноста на британската монархија во ропството.
Таа рече дека трансферот на акциите на Колстон на кралот е „јасен доказ“ за централната вклученост на британската монархија во трговијата со робови и важноста на ропството за богатството на монархијата.
„Нема сомнеж дека вековните инвестиции во африканското ропство и трговијата со робови во голема мера придонесоа за статусот, престижот и богатството на денешното кралско семејство. Профитот од трговијата со робови и од индустриите изградени на трудот на поробените луѓе, пак, го финансираше проширувањето на империјата, што создаде огромно богатство за Британија и нејзините кралски семејства“, рече Њуман.
Според неа, поддршката на монархот е напредок, но целосното истражување на вековната вмешаност на монархијата во трансатлантската трговија со робови, како и богатството што последователните монарси го акумулирале од него, „ќе бара тим од истражувачи со целосно ресурси и форензички сметководители“.
Како што потсетува британскиот весник, при посетата на Гана во ноември 2018 година, кралот Чарлс изразил жалење за страдањата предизвикани од ропството, опишувајќи го како „страшно злосторство“.
Во говорот пред Комонвелтот на нациите во Руанда минатиот јуни, Чарлс рече дека Британија мора „да го признае сопственото минато“, вклучително и ропството, кое тој го нарече „најболниот период“.
Сепак, активистите и претставниците на карипските земји каде поробените луѓе беа принудени да работат на плантажи во сопственост на Британија со генерации го критикуваа дека изразува само општа тага и не ја признава експлицитно одговорноста на монархијата.
Најновото истражување за вклученоста на монархијата во трговијата со робови е докторски проект на историчарката Камила де Конинг, финансиран од Советот за истражување на уметностите и хуманистичките науки.
Проектот, кој треба да биде завршен до 2026 година, го надгледуваат HRP и д-р Едмонд Смит од Универзитетот во Манчестер.
Д-р Халима Бегум, главен извршен директор на Обединетото Кралство Runnymede Trust Center за расна еднаквост, ја поздрави поддршката на палатата, но нагласи дека е потребна кралска комисија за целосно да се истражи историјата и наследството на ропството и колонијализмот.
„Таков потег навистина би можел да инспирира милиони британски граѓани и граѓанки низ Комонвелтот“, рече таа, додавајќи дека „може да стане исцелувачки момент кога британските институции и самите Британци размислуваат за влијанието и тековното наследство на историскиот расизам во оваа земја и продолжи да ги презема неопходните мерки за разрешување на последиците на сите нивоа“.