Жестоки битки и политички тензии се вртат околу источна Украина во последните недели. Но, понекогаш не е јасно кој е на страната на конфликтот, а конфузијата е во срцето на растечката информациска војна.
Недостатокот на јасност е разбирлива, имајќи предвид дека Украина е поделена земја во поделена Европа. Дали е ова конфликт меѓу Киев и Донбас, меѓу Украина и Русија, меѓу Украина и НАТО или меѓу НАТО и Русија?
Договорот од Минск за решавање на конфликти, одобрен од ОН, идентификува само две домашни завојувани страни – Киев и двете самопрогласени отцепени републики Донбас, во Доњецк и Луганск.
Русија инсистира на тоа дека договорот треба да се спроведе и ја класифицира војната како внатрешен конфликт, додека НАТО продолжува да го претставува конфликтот како ексклузивно ривалство меѓу Украина и Русија, поткопувајќи го пактот, пишува Раша тудеј.
Поделена земја на поделен континент
Повеќе од илјада години Русите и Украинците ги обединува заедничката историја, а неколку векови дури и биле дел од иста држава. Неодамнешната историја со Русија произведе два некомпатибилни национални идентитети и патеки за градење нација.
Плуралистичкото гледиште ја смета Украина за биетничка, двокултурна и двојазична држава, додека монистичкото гледиште предвидува интегрален национализам во кој во неговото јадро има само една етничка припадност, една култура и еден јазик.
Општо земено, повеќето западни Украинци ја гледаат заедничката историја со Русија како царско наследство што треба да се надмине, и затоа се длабоко скептични кон источните Украинци.
Слично на тоа, повеќето од Истокот ги сметаат блиските врски со Русија за братска врска и не им веруваат на оние на Запад со нивниот силен етнонационалистички пристап кон градењето нација и фашистичката историја.
Подоцна, имаше само едно решение за овие внатрешни противречности – да се воспостави Украина како суверена држава независна од Русија, но не на антируска платформа.
Иднината на Украина е дополнително комплицирана бидејќи се наоѓа на границата на поделена Европа. Заемно прифатливо решение по Студената војна никогаш не било постигнато бидејќи Западот ја исклучи Русија од новата Европа.
После тоа беше промовиран орвеловскиот концепт за „европска интеграција“ со нулта сума, во кој сите европски земји мора да се одвојат од Русија како најголеми земји во Европа, а наместо тоа да бараат лидерство во НАТО и ЕУ.
Едноставно кажано, Западот и монистичките етно-културни националисти на Украина се придружници во смисла на ексклузивен пристап кон градењето нација и регионот: Украина која ги угнетува источните Украинци, интегрирана во Европа исчистена од сета руска историја и влијание.
Војната лесно може да стане неизбежна. На домашно ниво, источните Украинци кои протестираа во 2014 година против легитимноста на Мајдан поддржан од Западот беа нападнати од новите власти во Киев. На регионално ниво, Русија нема да стои настрана доколку Киев вооружен со НАТО го нападне Донбас.
Згора на тоа, Русија го смета проширувањето на НАТО со Украина за егзистенцијална закана и ќе се спротивстави, исто како што САД не можеа да прифатат советски ракети на Куба во 1962 година.
НАТО сега се декларира дека „стои покрај Украина“, иако во реалноста НАТО ја постави Украина на патот до самоуништување.
Домашен конфликт?
Договорот од Минск од 2015 година, одобрен од ОН, ја дефинираше војната како внатрешен конфликт со домашни решенија. Договорот предвидува дека Киев мора дипломатски да се ангажира со Донбас за да му даде автономија на регионот, а дури потоа отцепените лидери ќе му дадат на Киев контрола над меѓународните граници на Украина.
Покрај решавањето на спротивставените ставови за градење нација, решението за федерализмот го решава и прашањето за изградба на регионот, бидејќи децентрализираната моќ во федерализирана Украина би го оневозможила пристапот ниту на западниот блок, ниту на блокот предводен од Русија.
Договорот од Минск може разумно да биде критикуван, бидејќи не се однесува на перспективата на странските учесници. Црвените линии на Москва имплицираат дека Русија е учесник во конфликтот, но тоа значи дека и НАТО треба да биде признаен како учесник.
Западот го поддржа државниот удар во 2014 година и ги поддржа „антитерористичките операции“ на Киев против источните Украинци кои се спротивставија на Мајдан. НАТО, исто така, го поставува теренот за воено решение против Донбас со санкционирање на Русија, вооружување на Украина и одбивање да изврши притисок врз Киев да ја исполни својата обврска од договорот од Минск.
Непријателството кон договорот од Минск е очигледно и од неподготвеноста на западната политичко-медиумска класа да ја информира својата јавност за деталите од договорот од Минск и отвореното одбивање на Киев да го почитува. Наместо тоа, западната политичко-медиумска класа неправедно сугерира дека Русија не се придржува, иако Русија не е ниту спомната во договорот од Минск.
Конфликтот меѓу Украина и Русија?
Колективните напори на Киев и НАТО да ја редефинираат војната како конфликт меѓу Украина и Русија е циничен обид да се поткопа договорот од Минск и да се лишат од секаква улога на Источните Украинци со тоа што ќе ги деградираат во обични руски агенти, притоа дозволувајќи му на воениот блок да се ребрендира во само „стои покрај“ Украина. Ова се вклопува во западната пропаганда, која го опиша пучот од 2014 година како „демократска револуција“ и волјата на украинскиот народ, додека противењето на пучот беше делегитимизирано како само руска „хибридна војна“.
Претставувањето на конфликтот во Донбас како конфликт меѓу Украина и Русија, исто така, имплицира дека претставувањето на источните Украинци може брутално да се потисне. Соединетите Американски Држави отворено го поддржуваат нападот на Киев врз опозициските медиуми и демонстрантите, затворањето на главниот опозициски лидер, угнетувачките закони за јазици и другите напори за маргинализирање на источните Украинци со плуралистички поглед на градењето нација.
Најгротескно, САД поддржуваат антируски историски наратив кој ги слави соработниците на нацистите како борци за слобода. Секоја година од 2013 година, САД гласаат против резолуцијата на ОН за „борба против глорификацијата на нацизмот“ за заштита на етнонационалистичкиот став дека западноукраинските фашисти кои соработувале со Хитлер против Советскиот Сојуз биле херои. Во ноември 2021 година, САД и Украина беа единствените две земји во светот кои гласале против резолуцијата.
Поширок пристап за решавање на војната во Украина
Разумно е да се тврди дека траен мир бараат меѓународните актери како Русија и НАТО да се идентификуваат себеси како учесници во украинската криза. Сепак, нечесните обиди да се прикаже како исклучиво конфликт меѓу Украина и Русија се само обид да се разоткрие договорот од Минск за чистење на Украина од источноукраинското влијание и за чистење на Европа од руско влијание.
Договорот од Минск е ограничен на домашните учесници, иако тоа треба да се реши со дополнување на она што Западот го отфрли по Студената војна – заемно прифатлив договор за европската безбедност што може да стави крај на битките околу регионот.