Замислете дека сега е 2048 година и дека одлучивте викендот да го поминете во една од големите европски престолнини, било да е тоа Париз или Лондон, Берлин или Виена. Каде и да одите, тишина, молк, пустош, очајни групи граѓани шетаат во сенката на некогаш познатите згради.
Напуштени се, денес популарните одморалишта, бидејќи повисокото ниво на морето го зело својот данок.
Руралните области откриваат малку поинаква слика и се наредени со светкави технолошки софистицирани куќи дизајнирани да ги заштитат станарите од уништувањето на климатските промени и издржливите пандемии.
Оваа слика за идниот живот за триесет години е опишана во едно од четирите сценарија за не толку далечната иднина, постигнати од истражувачи од 13 познати европски универзитети, собрани околу проектот IMAJINE на Европската комисија, кој е составен дел на Хоризонт 2020.
Сценаријата од 2048 година објавени минатата година одекнаа широко, а британско-ирското истражувачко дуо Метју Финч и Мари Махон истакнуваат дека тие се дизајнирани со намера „да го тестираат нашето чувство за тоа што е важно кога светот ќе се промени.
Тие обезбедуваат фаза на која може да се изведат нови начини на размислување кога станува збор за политички идеи. Тие ни помагаат да дизајнираме политики кои се широко прифатени и кои можат да се прилагодат на локалните потреби “.
„Оваа замислена иднина можеби никогаш нема да се случи, но може да нѐ спречи да се сопнуваме и да не се подготвуваме за сите шокови со кои светот неизбежно ќе се соочи“, рекоа Мари Махон и Метју Финч, убедени дека пандемијата на корона вирусот и нашиот одговор на неа веќе го обликуваше општеството и направи разговорот за нееднаквостите да биде уште поитен.
Некои од сценаријата претставуваат огромен културен слом низ Европа, кој не може да се согласи за основните вредности.
Сценарио 1. 3D печатач и „Тврдина Европа“
Во првото сценарио, напредните технологии за 3D печатачи и производство доведуваат до висок просперитет низ цела Европа. Автоматизираниот бизнис произведува и дистрибуира стоки на локално ниво, економијата се развива во кружна економија.
Поради зголемениот просперитет, ЕУ се зголемува и ги вклучува Турција, Украина и Белорусија, што понекогаш ќе доведе до нови тензии на надворешните граници.
По ерата на Путин, Русија значително ќе ослабе. Во ова сценарио, првиот муслиман, Швеѓанец со сомалиско потекло, ќе биде избран за претседател на Европската комисија во 2035 година.
Иако ЕУ станува се повеќе културно разновидна поради миграцијата, сепак станува се повеќе изолирана и протекционистичка.
Климатските бегалци редовно застануваат на границите бидејќи високото ниво на автоматизација значи дека земјите се помалку зависни од нискоквалификувани работници.
Повиците за поголема политичка слобода стануваат се погласни. Луѓето во ваква Европа чувствуваат силна лојалност кон своите семејства во обид да обезбедат нивните деца да тргнат по патот на престиж и просперитет во поширокото европско општество.
Сценарио 2: Рурален живот и климатски промени
Второто сценарио вклучува уништување на големите градови каде престојуваат претежно сиромашни групи граѓани и имигранти.
До 2048 година, урбаните области се гетоизирани места во кои живеат работници, чии услови за живот најмногу потсетуваат на денешното секојдневие на мигрантите во Сингапур или социјалните населби во Мелбурн.
Понатамошните пандемии и климатските промени ќе раселат многу луѓе од градовите и крајбрежните области, а руралниот живот станува сѐ попопуларен.
Борбата против климатските промени е глобален приоритет и следната генерација на технологија за чисто производство брзо се шири. Тука, нееднаквоста се заснова на тоа кој има средства да се заштити од климатските промени.
ЕУ мора да плати високи „климатски репарации“ на земјите од глобалниот југ поради историските нееднаквости во емисиите на СО2.
Во 2048 година, нема да има повеќе капитализам, туку фокусот ќе биде на малите заедници и на уметноста и културата, која се повеќе се диктира од Азија. Ова не значи дека животот во 2048 година е секогаш мрачен.
Светот се подготвува за 39. Летни олимписки игри, кои ќе се одржат во Куала Лумпур, Малезија, со Олимпијадата на која ќе присуствуваат писатели, филозофи и херои номинирани од целиот свет за напори за борба против климатската криза.
Европејците, Американците и Австралијците се надеваат дека ќе освојат медали, но во 2048 година, како и во повеќето други, земјата што се очекува да доминира е Кина, светскиот лидер во борбата за преживување на климатските промени.
Сценарио 3: Дигитална нееднаквост и интернет државјанство
Во третото сценарио, постои голема нееднаквост помеѓу оние кои имаат пристап до напредна технологија и оние кои се исклучени од неа.
Државјанството стана дигитален концепт: луѓето можат да живеат во Австралија без да стапнат на европско тло и сѐ уште се „вмрежени“ европски граѓани.
Можно е привремено да ги позајмувате вашите права на другите, на пример во однос на здравствената заштита, или дури и да разменувате права едни со други. Повеќето економски активности се одвиваат преку интернет, телекомуникациите се норма, а не исклучок.
Поверојатно е да работите со луѓе од Кина, Мексико или САД отколку со луѓе од вашата земја. Нееднаквоста се дефинира според тоа кому му е дозволено да работи и да се собира во виртуелниот простор, а кому не.
Оние што имаат и немаат во иднина, не се дефинирани со место што денес се нарекува дом, туку со виртуелен простор каде им е дозволено да работат, играат и да се собираат.
Напредната технологија им овозможува на привилегираните да истражуваат, да уживаат и да профитираат од овие дигитални средини, додека оние со помалку среќа се заклучени.
Сценарио 4: Лажни вести и поделена Европа
Во четвртото сценарио, Европа е поделена на неколку табори, а лажните вести ја намалуваат довербата во науката и политиката. Во некои земји, луѓето гласаат за политичари кои се залагаат за теории на заговор.
Тешко е да се договориме за сигурни извори. Иако некои региони одразуваат „традиционални“ и верски вредности, на други места ќе се слават браковите до пет лица.
Некои ги штитат реките и планините, додека во некои региони дигиталните системи како гласовниот асистент Сири имаат свои лични права, така што злоупотребата на Сири се смета за вознемирување на миленичиња.
Општата солидарност меѓу областите нагло опаѓа. Посетителите од САД, Кина или Индија би ја оцениле ЕУ во 2048 година како доста заостаната. Некои заедници имаат напреден поим за правата на животните кој ги почитува чувствата на нечовечкото суштество и ги третира како еднакви, додека други се вратија на традиционалното конзервативно наследство.
Оваа фрагментација предизвика се почести и горчливи културни војни, со спорови за прашања како што се родот и културниот идентитет.
Сценаријата што се создадени го тестираат нашето чувство за тоа што е важно кога светот се менува. Тие обезбедуваат фаза на која може да се изведат нови начини на размислување кога станува збор за политички идеи. Тие ни помагаат да дизајнираме политики кои се широко прифатени и кои можат да се прилагодат на локалните потреби – велат истражувачите кои преку проектот Имаџин докажуваат дека се зголемуваат нееднаквостите во ЕУ, спротивно на прокламираната политика на Европската унија да создаде територијална кохезија.